موانع ارتقای کیفیت حسابرسی با تأکید بر شناسایی رویه های معیوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

3 استادیار گروه حسابداری، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

چکیده

کیفیت حسابرسی از موضوعات بسیار با اهمیت است که همواره مورد توجه پژوهشگران متعددی بوده است. برای رفع مسائل و مشکلات موجود در این زمینه علیرغم تلاش‌هایی که تاکنون صورت گرفته همچنان نیاز به تلاش‌های بیشتری است. چالش‌هایی از قبیل شیوه پرداخت حق‌الزحمه حسابرسی، نحوه قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی، انتخاب مؤسسات حسابرسی و دوران تصدی آنان در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته‌اند. هدف پژوهش ارزیابی موانع ارتقای کیفیت حسابرسی با تأکید بر شناسایی رویه‌های معیوب است. روش پژوهش شامل بررسی ادبیات و پژوهش‌های مرتبط، تهیه و توزیع پرسشنامه است. موانع ارتقای کیفیت حسابرسی در پژوهش حاضر با مشارکت 305 نفر از حسابرسان شاغل در مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار طی پرسشنامه در سال 1401 مورد ارزیابی قرار گرفته است. علاوه بر ضرورت توجه به اصول اخلاقی، موانع مذکور در شش گروه اصلی شامل؛ رویه‌های قیمت‌گذاری خدمات حسابرسی و نتایج حاصل از بکارگیری آن‌ها، حق‌الزحمه حسابرسی و نحوه پرداخت آن، چگونگی رقابت بین مؤسسات حسابرسی و سهم آن‌ها از بازار حسابرسی و عوامل مؤثر بر آن، نحوه و شرایط ارائه انواع خدمات و صدور گزارش حسابرسی توسط مؤسسات حسابرسی، اندازه مؤسسات حسابرسی و چگونگی و آثار ادغام آن ها بایکدیگر، طول دوران تصدی مؤسسات حسابرسی و عوامل مؤثر بر انتخاب و تغییر حسابرسان طبقه‌بندی شده‌اند که طبق نتایج پژوهش رفع ایرادات موجود در آن‌ها می‌تواند در نهایت منجر به ارتقای کیفیت حسابرسی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Obstacles to improving audit quality with emphasis on identifying faulty procedures

نویسندگان [English]

  • Mojahed Rakhshan 1
  • ali zabihi zarin kolaei 2
  • Abbas ali Pour agha jan 3
1 Ph.D. student, accounting, faculty of humanities, Sari branch, Islamic azad university, sari, Iran
2 Assistant Prof. Department of accounting, faculty of humanities, Sari branch, Islamic azad university, sari, Iran
3 Assistant Prof. Department of accounting, faculty of humanities, Ghaemshahr branch, Islamic azad university, Ghaemshahr, Iran
چکیده [English]

Despite the efforts that have been made so far more efforts are still needed to solve the issues and problems in Audit quality. the method of paying audit fees, the pricing of audit services, the selection of audit institutions and their tenure have been considered in this research. The aim of the research is to evaluate the obstacles to improving audit quality with an emphasis on identifying faulty procedures. The research method includes reviewing related literature, preparing and distributing questionnaires. Obstacles to the improvement of audit quality have been identified in the current research with the participation of 305 auditors working in the accredited audit institutions of the Securities and Exchange Organization through a questionnaire in 1401.
In addition to the need to pay attention to ethical principles, the obstacles mentioned in six main groups include; Pricing procedures for audit services and the results of using them, audit fees and how to pay them, how competition between audit institutions and their share of the audit market and the factors affecting it, the manner and conditions of providing various The services and issuing of audit reports by audit institutions, the size of audit institutions and the manner and effects of their integration with each other, the length of tenure of audit institutions and the factors affecting the selection and change of auditors have been classified, and according to the results of the research, the defects in it have been resolved. It can ultimately lead to the improvement of audit quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • audit quality
  • procedures
  • audit market
  • audit fees
  • selection of audit institutions

مراجع

  • اباذری، زهره؛ نصیرزاده، فرزانه (1397).چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی و محدودیت در ارائه سایر خدمات حسابرسی: هزینه ها و منافع. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، سال دهم، شماره 39، 107-137.
  • اصفهانی، مهدیه؛ فخاری، حسین؛ قاسمی، جمال (1401). بررسی عوامل مؤثر بر احتمال قصور حسابرس در ارائه اظهارنظر. دانش حسابرسی، سال بیست و دوم، شماره 87، 236-264.
  • ایمانی برندق، محمد؛ مهرانی، کاوه؛ حجت شمامی، رحیم (1395). شناسایی عوامل تعیین کننده­ی کیفیت حسابرسی در ایران از دیدگاه حسابداران رسمی. مجله دانش حسابداری، سال هفتم، شماره 25، 167-189.
  • آقائی قهی، علیرضا (1399). انگیزه­ی اقتصادی و مقررات حاکم بر کیفیت حسابرسی. فصلنامه حسابدار رسمی، شماره 51، 32-29.
  • آقائی قهی، علیرضا؛ یزدانی، شهره؛ خانمحمدی، محمد حامد (1399). مدل مفهومی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی در ایران به روش نظریه­پردازی زمینه­ای. مجله دانش حسابرسی، سال 20، شماره 80، 357-382.
  • بنی مهد، بهمن؛ عربی، سید مهدی؛ حسن پور، شیوا (1396). پژوهش های تجربی و روش شناسی در حسابداری. انتشارات ترمه، چاپ چهارم، سال 1396.
  • بنی مهد، بهمن؛ مرادزاده فرد، مهدی؛ زینالی، مهدی (1392).رابطه ی بین تغییر حسابرس مستقل و تغییر اظهار نظر حسابرسی. مجله دانش حسابداری، سال چهارم، شماره 14، 91-108.
  • بیرجندی، حمید؛ فتحی، زهرا (1401).بررسی رابطه بین چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی و ویژگی­های تردید حرفه­ای حسابرس، مجله دانش حسابداری، 13(1)، 228-203.
  • پزشک، یاسمن؛ پورزمانی، زهرا (1398).فصلی بودن حسابرسی، کیفیت افشاء اطلاعات و کیفیت حسابرسی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هشتم، شماره 29، 57-70.
  • ترکانی، شهلا؛ محمد رضائی، فخرالدین؛ یعقوب نژاد، احمد (1400).نوع ادغام مؤسسات حسابرسی در ایران: شکلی یا واقعی. دانش حسابرسی، 21(84)، 381-349.
  • حساس یگانه، یحیی؛ آذین فر، کاوه (1389).رابطه بین کیفیت حسابرسی و اندازه مؤسسه حسابرسی. بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 17، شماره 61، 85-98.
  • حساس یگانه، یحیی؛ ملکیان کله بستی، اسفندیار؛ توکل نیا، اسماعیل (1397).نگرشی به بیم از دست دادن صاحبکار حسابرسان؛ با تأکید بر حسابرسی عملکرد مدیریت. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هفتم، شماره 26، 209-220.
  • حسینی­، مهیا؛ جهانشاد، آزیتا (1396). وابستگی اقتصادی حسابرس و محافظه­کاری حسابداری. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال ششم، شماره 21، 1-9.
  • دیلمی­پور، مصطفی (1390). نقدی بر توزیع درآمد بین مؤسسه­های حسابرسی. دنیای اقتصاد، 2598.
  • رجب­دری، حسین؛ وکیلی­فرد، حمیدرضا؛ سالاری، حجت اله؛ امیری، علی (1399). شناسایی و بررسی اهمیت نظریه­های اخلاقی در حسابرسی از دیدگاه خبرگان و فعالان حرفه­ای. اخلاق در علوم و فناوری، شماره 15(2)، 44-37.
  • رضایی، مرضیه؛ فلاح، رضا؛ مران جوری، مهدی؛ رستمی مازوئی، نعمت(1402). ارزیابی کیفیت حسابرسی در چارچوب تحلیل فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه­ای. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 12، شماره 4، پیاپی 48، 191-210.
  • رمضانی، علی­اکبر؛ بنی­مهد، بهمن؛ رویایی، رمضانعلی (1394). سهم بازار حسابرسی و اظهار­نظر حسابرس: شواهدی از بخش خصوصی حسابرسی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال چهارم، شماره 13، 77-85.
  • رویایی، رمضانعلی؛ طالب­نیا، قدرت اله؛ حساس یگانه، یحیی؛ جلیلی، صابر(1391). ادراک حسابرسان از رهبری مورد اعتماد و فرهنگ اخلاق محور بر رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال هفتم، شماره 25، 1-22.
  • رییسی­پور زمانی، محمود (1398). بررسی ارتباط بین اندازه، گستردگی عملکرد و تعداد کارکنان و تعداد کارکنان مؤسسه حسابرسی با کیفیت حسابرسی. فصلنامه پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، سال سوم، شماره 1، پیاپی 6، 1-14.
  • شاکری، غلامرضا؛ دهدار، فرهاد (1400). بررسی تحقق حق­الزحمه غیرعادی حسابرسان، چرخش حسابرسان و کیفیت حسابرسی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش­های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، سال سوم، شماره 9، 174-187.
  • صالحی، تابنده؛ ناظمی، امین؛ نمازی؛ نویدرضا (1401). تدوین الگوی کاهش نرخ شکنی در حسابرسی نخستین با استفاده از روش نظریه­پردازی زمینه­ای. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 54، 21-38.
  • صفرزاده، محمد حسین؛ سجادی، حسین؛ محمدی، شمیم (1402). ویژگی­های صنعت مشتری و تغییر حسابرس. فصلنامه پژوهش­های حسابرسی حرفه­ای، سال سوم، شماره 10، 8-27.
  • عرب صالحی، مهدی؛ کاظمی، جواد؛ ذوالفعلی­زاده، مهرداد(1390). بررسی رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی از دیدگاه قرارداد روانی و تعهدات عاطفی سازمانی. مجله دانش حسابداری، 2(5)، 147-127.
  • علوی، سید محمد؛ قربانی، بهزاد؛ رستمی، وهاب (1394). بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران. دانش حسابرسی، سال پانزدهم، شماره 60 ، 47-70.
  • عمادالدینی، امیر؛ سعیدی، پرویز (1398). بررسی رابطه بین حق­الزحمه غیرعادی حسابرسی با مدیریت سود تعهدی و مدیریت سود واقعی. فصلنامه چشم­انداز حسابداری و مدیریت، دوره 2، شماره 9، 78-97.
  • غلامی گیفان، سعیده؛ بذرافشان، آمنه؛ صالحی، مهدی(1398).بررسی رابطه انحصار بازار حسابرسی با حق­الزحمه و کیفیت حسابرسی با در نظر گرفتن ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه. پژوهش های تجربی حسابداری، سال هشتم، شماره 31، 365-387.
  • فخاری، حسین؛ امیری، اسماعیل (1399). علل و پیامدهای خرید اظهارنظر حسابرسی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، شماره 36، 5-26.
  • کردستانی، غلامرضا؛ رضازاده، جواد؛ کاظمی علومی، مهدی؛ عبدی، مصطفی (1397).بررسی تأثیر تمرکز بازار حسابرسی بر حق­الزحمه و کیفیت حسابرسی، پژوهش های حسابداری مالی، 10(2)، 84-65.
  • کیهانی، حمیدرضا (1399).ادغام مؤسسات حسابرسی کی؟چگونه؟چرا؟ و موانع آن، فصلنامه حسابدار رسمی، شماره 50، 27-31.
  • محمد رضائی، فخرالدین؛ فرجی، امید (1398).معمای سنجش کیفیت حسابرسی در پژوهش های آرشیوی: نقد و ارائه پیشنهادهایی برای محیط پژوهشی ایران. فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 26، شماره 1، 87-122.
  • محمد رضائی، فخرالدین؛ فرجی، امید؛ فتاحی دولت آبادی، فروزان (1401).ادغام مؤسسات حسابرسی و تأخیر در گزارش حسابرسی: بررسی استدلال­های متناقض، مجله پیشرفت­های حسابداری، 14(1)، 34-1.
  • مرادی، محمد؛ منیره، یحیائی (1399).تدوین الگوی انتخاب حسابرس مستقل در ایران. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 27، شماره 2، 258-287.
  • مشهدی قره قیه، هادی؛ بنی مهد، بهمن؛ فرقاندوست حقیقی، کامبیز؛ مرادزاده فرد، مهدی (1398).ماکیاولیسم، پول پرستی، فرهنگ مشتری مداری و خرید اظهار نظر حسابرسی از سوی صاحبکار. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هشتم، شماره 29، 161-173.
  • منشور کمیته حسابرسی (1391). سازمان بورس و اوراق بهادار، تهران.
  • مهرانی، ساسان(1379). تأثیر فشار بودجه زمانی بر رفتار حسابرسان مستقل تحت تئوری عدالت نسبی. رساله دکتری حسابداری، دانشگاه تهران.
  • نصیرپور، علیرضا؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید؛ بحری ثالث، جمال؛ بادآور نهندی، یونس (1401). شناسایی و رتبه­بندی ابعاد و مؤلفه­های اثرگذار بر کیفیت حسابرسی بر پایه معنویت و جو اخلاقی در محیط کار به روش دلفی و تکنیک آنتروپی شانون. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 11، شماره 4، پیاپی 44، 213-230.
  • نمازی، محمد؛ رجب­دری، حسین(1399). نظریه­ها و کاربردهای اخلاق حرفه­ای حسابداری. انتشارات دانشگاه تهران.
  • نوری­فرد، یداله؛ فیض­پور اقدام، حیدر (1391). اثر خدمات غیر حسابرسی مؤسسات حسابرسی، بر نوع گزارش حسابرس. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال اول، شماره دوم، 1-13.
  • هوانسیان­فر، گارو (1388). حسابرسی با قیمت­شکنی ناباورانه. دنیای اقتصاد، 2043.
  • یاری، مهدی؛ غلامی جمکرانی، رضا؛ محمد­رضایی، فخرالدین؛ فرجی، امید (1401). آیین­نامه حق­الزحمه خدمات حسابرسی، نوع مؤسسه حسابرسی و تأخیر در گزارش حسابرسی: واکاوی نظریه­های قدرت چانه­زنی و تلاش حسابرس. مطالعات حسابداری و حسابرسی، شماره 41، 103-120.
  • یاری، مهدی؛ محمد رضائی، فخرالدین؛ غلامی جمکرانی، رضا؛ فرجی؛ امید (1401).حق­الزحمه حسابرسی: نقش آیین­نامه تعیین حق­الزحمه پایه خدمات حسابرسی. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 29(1)، 172-146.
  • Akinyomi, Oladele John, Joshua,Abimbola A, (2022). Determinants of Audit Quality in Nigeria: Evidence from Listed Consumergoods Sectorin Nigeria, Academy of Accounting and Financial Studies Journal.Vol. 26, Issue 1.
  • Alderman, c.w. & Deitrick, Jw (1982). Auditor perceptions of time budget pressures and premature sign-offs: A replication and extension. Auditing L: A Journal of practice & theory1 (winter), 54-68.
  • Aswar, kh, fahmi givari, a, wiguna, m and hariyani, e (2021). Determinants of audit quality: role of time budget pressure. Problems and perspectives in management, 19(2), 308-319. doi: 10.21511/ppm.19(2).2021.25.
  • Behrend, j. m, khan, s, ko, y and park, j.s (2020). Abnormal audit fees and audit quality: evidence from the Korean audit market. Journal of international accounting research, article in pree.
  • Boone, j, p, khurana, i. k and k. k. raman (2012). Audit market concentration and auditor tolerance for earnings management. Contemporary accounting research, vol. 29, no 4, 1171-1203.
  • Chena ching-lung, gili yenb and fu-hsing chang (2009). Strategic auditor switch and financial distress prediction-empirical findings from the TSE-listed firms, applied financial Economics. No 19, 59-72.
  • Chersan,I-C.(2019).Audit Quality and Several of Its Determinants.Audit Financiar,17(153), 93-105.
  • Chou, T. K., Pittman, J. A., & Zhuang, Z (2021). The importance of partner narcissism to audit quality: Evidence from Taiwan. The Accounting Review, 96(6), 103-127.
  • Church, B. K., Dai, N. T., Kuang, X., & Liu, X (2020). The role of auditor narcissism in auditor‐client negotiations: Evidence from China. Contemporary Accounting Research, 37(3), 1756-1787.
  • Daugherty, b.e, dickins, d, hatfield, r.c, higgs, j. l (2013). Mandatory audit partner rotation: perceptions of audit quality consequences. Current issues in auditing, 7(1), 30-35.
  • Deangelo, l.e (1981). Auditor size and audit quality. Journal of accounting and economics, 3(3),183-199.
  • Garacia-Blandon, J, Argiles-Bosch, J.M and Ravenda, D.(2020).Audit Firm tenure and audit quality: across-European study.Journal of International financial Management &accounting,31(1),35-64. https://doi.org/10.1111/jifm.12098.
  • Garcia Osma, B., Gill-de-Albornoz, B., de Las Heras, E., & Rusanescu, S (2018). Opinion-
    Shopping: Firm versus Partner-Level Evidence. Available at SSRN: https://ssrn.com/
    abstract=2776609.
  • Huang, t.c, h, chang & j, r, chiou (2016). Audit market concentration, audit fees and audit quality: evidence from china. Auditing: a journal of practice & theory, 35(2), 121-145.
  • Johnson, E. N., Lowe, D. J., & Reckers, P. M. (2021). The influence of auditor narcissism and moral disengagement on risk assessments of a narcissistic client CFO. Journal of Accounting and Public Policy, 40(4), 106826.
  • Kang, s.m, hwang and hur (2018). Non-audit services and auditor independence depending on client performance. Australian accounting review, online version of record before inclusion in an issue, https://doi.org/10.1111/auar.12243.
  • Kowaleski, z.t, mayhew and tegeler (2018). The impact of consulting services on audit quality: an experimental approach. Journal of accounting research, vol.56, no 2, 673-711.
  • Liempd, d.v, quick and warming-rasmussem (2018). Auditor-provided non-audit services: post-eu-regulation evidence from Denmark. International journal of auditing, online version of record before inclusion in an issue, https://doi.org/10.1111/ijau.12131.
  • Margheim, L & pany, K (1986). Quality control, premature signoff, and underreporting of time: Some empirical findings. Auditing: A Journal of practice & theory, 5(2), 50-63.
  • Mbekomize, ch. J., and hove, r. (2012)."Audior's fear of losing a client: views of professional accountants in the cig audit firms in Botswana". The iup journal of accounting research & audit practices, 11(4), 7-24.
  • Mohammad rezaei, f and n. mohd-saleh (2016). Audit report lag: the role of auditor type and increased competition in the audit market. Accounting and finance, accepted manuscript, doi: 10.1111/acfi.12237.
  • Okolie, Augustine (2014). Audit Quality and Earnings Response Coefficients of Quoted Companies in Nigeria. 1792-6580 (print version), 1792-6599 (online) Scienpress.
  • Park, s. h (1990). Competition, independence and audit quality, the Korean experience. The international journal of accounting, 25, 71-86.
  • Rittenberg, l.e, schwieger, b.j (1993). Auditing: concepts for a changing environement. Fort worth, tx: the Dryden press.
  • Ruhnake, k and Schmidt (2014). Changing the institutional framework of statutory audit: internal stakeholders perceptions of the associated benefit and costs. European accounting review, 1-21. Doi: 10.1080/09638180.2014.939683.
  • Stice, D., Stice, H. and White, R. (2022). The effect of individual auditor quality on audit outcomes: opening the black box of audit quality, Managerial Auditing Journal,. 37. 8, 937-966.
  • Su, x and wu, x (2017). Public disclosure of audit fees and bargaining power between the client and auditor: evidence from china, the international journal of accounting, 52, 64-76.
  • West, A., & Fleischman, G. (2019). The role of trait and state moral disengagement on FIN 48 earnings management. Available at SSRN 3248378.
  • Wu, L., Xiao, J, Z. (2021). The value of auditing, audit independence, and audit pricing: a review of empirical evidence from China, Accounting and Business Research, https://doi. org/10.1080/00014788.2021.1970703.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار