واکاوی ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکتها بر اساس تحلیل محتوای کیفی و غربال سازی فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران

چکیده

با پیشرفت جوامع و توجه به حقوق بشر، افزون بر مسئولیت متداول شرکت‌ها یعنی سود دهی، مسئولیت شرکت‌ها در قبال جامعه و محیط نیز مورد توجه قرار گرفته است. سهامداران دیگر تنها ذی‌نفعان شرکت نیستند بلکه شهروندان، مشتریان، کارکنان و دولت و حتی نسل‌های آینده نیز ذی‌نفعان شرکت محسوب می‌شوند. هم‌اکنون شرکت‌های زیادی در سراسر جهان، به این مسئولیت خود واقف بوده و در جهت ایفای آن تلاش می‌کنند. موفقیت در انجام مسئولیت اجتماعی در شرکتها و ایجاد الگوهای منطبق با فرهنگ و جامعه ،وابسته به شناسایی عوامل و ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی درهر شرایط است . با شناخت این عوامل و معیارها می توان ابعاد بروز مسئولیتهای اجتماعی شرکتها را مورد واکاوی قرار داد . این پژوهش از لحاظ هدف ، کاربردی و از نظر نوع ، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از متون نظری مرتبط با مسئولیت اجتماعی شرکتها می باشد. در این تحقیق معیارهای مؤثر بر اساس پژوهشهای پیشین ، شناسایی و به تعداد 58 شاخص در قالب 8 بعد انتخاب شد. سپس ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای تعیین مهم ترین معیارها به روش غربالگری فازی طراحی و اجرا شد. با توجه به این که شاخص ها و ابعاد شناسایی شده از پشتوانه های علمی مناسب برخوردار بوده ، و قابلیت عملیاتی شدن دارند ، می توان با تعیین اولویت آنها و تعریف عملیاتی هر یک از مؤلفه ها، مسیر حرکت موسسات به سمت اندازه گیری و افزایش مسئولیت اجتماعی را مشخص نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of corporate social responsibility dimensions based on qualitative content analysis and fuzzy screening

نویسندگان [English]

  • Elham Zareazadeh 1
  • Mahmoud moeinadin 2
  • Hasan Dehghan Dehnavi 3
1 Ph.D Student, Department Of Accounting, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran
2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران
3 Associate Professor, Department Of Industrial Management, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran
چکیده [English]

With the development of societies and attention to human rights, in addition to the usual responsibility of companies, namely profitability, the responsibility of companies to society and the environment has also been considered. Shareholders are no longer the only beneficiaries of the company, but also citizens, customers, employees and the government, and even future generations of the company. Many companies around the world are now aware of this responsibility and are working to fulfill it. Success in performing social responsibility in companies and creating patterns in accordance with culture and society, depends on identifying the different factors and dimensions of social responsibility in each situation. By recognizing these factors and criteria, the dimensions of corporate social responsibility can be analyzed. This research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of type. The statistical community consists of theoretical texts related to corporate social responsibility. In this study, effective criteria based on previous research were identified and 58 indicators in the form of 8 dimensions were selected. Then, a researcher-made questionnaire was designed and implemented to determine the most important criteria by fuzzy screening method. Given that the identified indicators and dimensions have appropriate scientific support, and have the ability to be operationalized, by determining their priority and operational definition of each component, the path of institutions to measure and increase responsibility can be Identified social.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Corporate Social Responsibility"
  • "Qualitative Content Analysis"
  • "Fuzzy Screening"

مراجع

  • آذر،عادل ؛ فرجی، حجت. (1389). علم مدیریت فازی، تهران :مهربان نشر
  • ابراهیمی، ابوالقاسم؛ علوی، سید مسلم. (1396). اثر ابعاد مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر ترجیح برند با استفاده از طرح چهار گروهی سالومون، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 30، ص 31-13.
  • اسدی، لیلا؛ واعظ ، سیدعلی ؛ جرجرزاده، علیرضا ؛ کعب عمیر، احمد. (۱۳۹۷). تاثیر ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی بر ارزش آفرینی شرکت های دارویی و غیردارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نشریه حسابداری سلامت، ۷(۱)، ۱-۳۱.
  • اشرفی، جواد؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ بنی مهد، بهمن. (1398). نظریه های مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 8(31), 1-14.
  • اقدامی، اسماعیل؛ مشکی میاوقی، مهدی؛ کرد رستمی، سهراب؛ خردیار، سینا. (1399). بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و نگه‎داشت وجه نقد با تاکید بر نقش واسطه‌ای عوامل ریسک سیستماتیک و حاکمیت شرکتی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 9(34), 35-45.
  • الوانی، سید مهدی و قاسمی، احمدرضا، (1377). مدیریت و مسئولیتهای اجتماعی سازمان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  • باقرپور ولاشانی، محمدعلی؛ جهانبانی، مصطفی؛ ظفرزاده، سمیه. (1393). بررسی دیدگاه استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی در مورد چارچوب و محتوای گزارشگری اجتماعی. حسابداری سلامت, 3(2), 16-40.
  • بیابانی، میلاد؛ لشگری، زهرا؛ یعقوب نژاد، احمد؛ حیدرپور، فرزانه. (1399). تبیین رابطه رتبه بندی مسئولیت پذیری اجتماعی ویجئو با عملکرد مالی و ارزش شرکت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 9(34), 145-156.
  • حساس یگانه، یحیی؛ برزگر، قدر ت اله. (1392). ارائه ی مؤلفه ها و شاخص های بُعد اجتماعی مسؤولیت شرکت ها و وضعیت موجود آن در ایران. مطالعات توسعه اجتماعی -فرهنگی ، ۲ (۱) ،۲۰۹-۲۳۴ .
  • حساس یگانه، یحیی و برزگر قدرت اله. (1393). مبانی نظری مسئولیت اجتماعی شرکتها و پارادایم تحقیقاتی آن در حرفه حسابداری، مجله حسابداری مدیریت ، شماره 22 ، 109-133.
  • حسینی، سید علی؛ امجدیان، فتانه. (1396). بررسی رابطه مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی و خطر سقوط آتی قیمت سهام، مجله دانش حسابداری، سال هشتم ، شماره(1)، پیاپی 28، 105-75 .
  • خواجوی، شکراله؛ اعتمادی‌جوریابی, مصطفی. (1394). مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و گزارشگری آن. حسابداری سلامت, 4(2), 104-123.
  • خوزین، علی؛ طالب‌نیا، قدرت‌الله؛ گرکز، منصور, بنی‌مهد، بهمن. (1395). بررسی سطح توسعه گزارشگری مالی زیست‌محیطی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری سلامت، (شماره 2), 28-46.
  • دارابی، رویا؛ وقفی، سید حسام ؛ سلمانیان، مریم .(۱۳۹۵). بررسی ارتباط گزارشگری مسئولیت اجتماعی با ارزش و ریسک شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، نشریه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۱(۲)، ۱۹۳-۲۱۳.
  • دودانگه، سارا؛ حاجی کریمی، بابک؛ مظفری، محمدمهدی؛ کاوش، کامیار. (۱۴۰۰). تاثیر مسئولیت اجتماعی بر پاسخ های احساسی و رفتاری گردشگران بعد از شکست خدمات در هتل های چهار و پنج ستاره (مورد مطالعه :شهر تهران)، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۲(۶۵)، ۴۳-۶۰.
  • شاه مرادی، نسیم؛ نیکومرام، هاشم؛ بنی مهد، بهمن؛ رهنمای رودپشتی، فریدون. (1398). تاثیر متغیرهای دموگرافیک بر بهبود درک استفاده کنندگان از مسئولیت پذیری اجتماعی ارائه شده در صورت های مالی مصور شرکت ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 8(30), 1-14.
  • صالحی عمران،ابراهیم ، ثابتی ، عبدالحمید و حسن زاده، سودایه(1391). بررسی اهمیت شاخص های مسئولیت اجتماعی شرکت ها در مراکز صنعتی و دانشگاه ها ، فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، دوره 4، شماره 2 ، 1-36.
  • عالی وندی دارانی، امین ؛ عرب صالحی، مهدی ؛ امیری، هادی؛ زمانی بروجنی، فرساد. (۱۳۹۹). اعتبارسنجی ابزار ارزیابی سطح افشاء مسئولیت اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نشریه حسابداری سلامت، ۹(۱)، ۷۸-۱۰۰.
  • عندلیب اردکانی، داود؛ طغرالجردی، عارف. (1398). مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سازمان: رویکرد نوین رقابت‌پذیری سازمان‌ها، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت صنعتی یزد،  انجمن علمی مدیریت صنعتی ایران.
  • محمدی، حامد؛ حکیمی، علی.(1396). سنجش اصول مسئولیت اجتماعی شرکتها با رویکرد استاندارد ISO26000 (مطالعه موردی: شرکت گاز استان مازندران(، فصلنامه مدیریت استاندارد و کیفیت ، سال هفتم- شماره 1 - پیاپی 23 .
  • موسوی، سید احمد؛ رضایی، فرزین؛ شاه ویسی، فرهاد، (1395). تبیین ایفای مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها و تاثیر آن بر خصوصیات کیفی اطلاعات مالی ، فصلنامه حسابداری مدیریت، دهم، 33، 141-89،
  • نمازی، محمد؛ مقیمی، فاطمه. (1397). تأثیر نوآوری و نقش تعدیلی مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی شرکت ها در صنایع مختلف ، فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، دوره 25 , شماره  2 ، 289 - 310 .
  • یبلویی خمسلویی، مالک؛ ایزدی‌نیا، ناصر؛ عرب‌صالحی، مهدی. (1397). بررسی رابطه متقابل بین میزان افشای شاخص‌های گزارشگری پایداری شرکتی و کیفیت سود. حسابداری سلامت, 7(2), 104-126.
  • Carroll, A. B. (1979). “A Three Dimensional Model of Corporate Social Performance”, Academy of Management Review, Vol. 4, No. 4, pp. 497-505.
  • Dahlsrud, A. (2008). “How Corporate Social Responsibility is Defined: An Analysis of 37 Definitions”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, Vol. 15, No.1, pp.1-13.
  • Esa, E. and N. A. Mohd Ghazali (2012). “Corporate Social Responsibility and Corporate Governance in Malaysian Government-Linked Companies”, Corporate Governance, Vol. 12, No. 3, pp. 292-305.
  • Galli,D., Elefanti, M., Valotti, G.(2013) , “From Corporate To Shared Social Responsibility: Community Governance and Social Capital Creation Through Collaboration “,APPAM International Sustainability & climate change, Research & insights.
  • Giannarakis, G.; G. Konteos.; and N. Sariannidis (2014). “Financial, Governance and Environmental Determinants of Corporate Social Responsible
  • Glavas, A. and E. Fitzgerald (2020). “The Process of Voluntary Radical Change for Corporate Social Responsibility: The Case of the Dairy Industry”, Journal of Business Research, Vol. 110, No. 1, pp. 184- 201.
  • Gul, F. A.; Krishnamurti, C.; Shams, S.; and H Chowdhury (2020). “Corporate Social Responsibility, Overconfident CEOs and Empire Building: Agency and Stakeholder Theoretic Perspectives”, Journal of Business Research, Vol. 111, No. 1, pp. 52-68.
  • KPMG (2011). “KPMG International Survey of Corporate Responsibility Reporting 2011”, Available at: https: //www.kpmg.de/docs/survey-corporat e-responsibility-reporting-011.pdf. [Online] [9 June 2019]
  • Qiu, Y.; Shaukat, A.; and R. Tharyan (2016). “Environmental and Social Disclosures: Link with Corporate Financial Performance”, The British Accounting Review, Vol. 48, No. 1, pp. 102-116.
  • Skouloudis, A.; Evangelinos, K.; and F. Kourmousis (2010). “Assessing Non-Financial Reports According to the Global Reporting Initiative Guidelines: Evidence from Greece”, Journal of Cleaner Production, Vol. 18, No. 5, pp. 426-438.
  • Timbate, L. and C. K. Park (2018). “CSR Performance, Financial Reporting, and Investors’ Perception on Financial Reporting”, Sustainability, Vol. 10, No. 2, pp. 522- 538.
  • Yaftian, A.; Wise, V.; Cooper. K.; and S. Mirshekary (2013). “Corporate Social Reporting Preferences in a Developing Country: Evidence from Iran”, Problems and Perspectives in Management, Vol. 11, No. 1, pp. 50- 58.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار