تدوین الگوی ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود در شرکت‌های دانش‌بنیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران.

2 دانشیار گروه حسابداری دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران.

چکیده

چکیده
با توجه به حرکت اقتصاد کشور به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان اهمیت ارزشیابی دارایی‌‌های نامشهود این شرکت‌ها بیش‌ازپیش نمایان گردیده است. عمدتاً پژوهش‌ها پیرامون بررسی متغیر‌‌های کمّی برای اندازه‌گیری دارایی‌‌های نامشهود و ارتباط آن‌ها با سایر متغیر‌ها انجام‌شده است و هیچ‌یک به صورت خاص در مورد اقلام صورت‌‌های مالی شرکت‌‌های دانش‌بنیان و ارائه الگویی کاربردی برای این‌گونه شرکت‌ها که در اقتصاد درحال‌توسعه هستند ارائه نشده است. پژوهش حاضر به موضوع ارائة الگویی مناسب برای ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌پردازد. در این پژوهش به کمک مصاحبه و بر اساس تحلیل مضمون برآمده از مصاحبه با 15 نفر از متخصصان و صاحب‌نظران حوزه دارایی‌‌های نامشهود و شرکت‌های دانش‌بنیان، الگویی برای ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود در شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 1400 پیشنهاد شده است. در این الگوی ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود به صورت کمی-کیفی (ترکیبی) و بر مبنای دارایی های نامشهود شناسایی شده و متغیرهای زیر شاخص قابل‌سنجش به‌دست‌آمده از مصاحبه با خبرگان مناسب به نظر می‌رسد. همچنین از پیامد‌های ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود، استفاده به‌عنوان ورودی ارزش‌گذاری شرکت‌ها و مقاصد تأمین مالی، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و ابزار مدیریتی کاربردی مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development a model for valuing intangible assets in knowledge-based companies

نویسندگان [English]

  • mohammad kashanipour 1
  • mohammad reza Abbaszadeh 2
  • saleh anbarani 3
1 Associate Professor in Accounting, University of Tehran, Iran.
2 Associate Professor in Accounting, University of Ferdowsi Mashhad, Iran.
3 Ph.D Student in Accounting, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Due to the movement of the country's economy towards the knowledge-based economy and the growth and development of knowledge-based companies, the importance of valuing the intangible assets of these companies has become more and more apparent. Much research has been done on quantitative variables to measure intangible assets and their relationship to other variables, and none specifically addresses the financial statements of knowledge-based companies and provides a practical model for such companies in the developing economy. The present study deals with the issue of providing a suitable model for valuing intangible assets in knowledge-based companies. In this study, with the help of interviews and based on the content analysis of interviews with 15 experts and experts in the field of intangible assets and knowledge-based companies, a model for valuing intangible assets in knowledge-based companies in 1400 has been proposed. In this valuation model, intangible assets are identified quantitatively (qualitatively) based on intangible assets and the variables below the measurable index obtained from interviews with experts seem appropriate. The consequences of intangible assets valuation, use as input to corporate valuation and financing purposes, reduction of information asymmetry and applied management tools were also confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intangible assets
  • valuation
  • knowledge-based companies

مراجع

  • آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، مصوب 391 ، هیئت وزیران.
  • خیاطیان محمدصادق، مهدی الیاسی و حبیب الله طباطبائیان، (1395)، الگوی پایداری شرکت­‌های دانش‌بنیان در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری، شماره 2، صص 62-49.
  • خیاطیان محمد صادق و همکاران، (1394)، تحلیل محتوای ویژگی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، مجله پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دوره 5، شماره 2، صص 47-21.
  • رستگار عباسعلی، گلشاهی بهنام، (1398)، چالش‌‌های روابط فرد - سازمان در شرکت‌‌های دانش‌بنیان، فصلنامه علمی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست وهشتم، شماره ۹۲، تابستان ۹۸ ،صص ۱۳۳- ۱۱۵.
  • طالب‌نیا قدرت الله، بداغی حمید، (1397)، بررسی رابطه دارایی‎‌های نامشهود و عملکرد در شرکت‌‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. سال دوم، شماره سه. صص17 –
  • عارف‌منش زهره، رحمانی علی، (1394)، ارائه مدلی جهت ارزش‌گذاری دارایی‌‌های نامشهود در شرکت‌‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجلۀ حسابداری مدیریت، سال هشتم، شماره 26، صص 112–81.
  • قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، مصوب مجلس شورای اسلامی ایران.
  • قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان. (1389). مصوب مجلس شورای اسلامی.
  • مشایخ بیتا، بیرامی هانیه. و هانی بیرامی، (1395)، تعیین ارزش دارایی‌‌های نامشهود با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، پژوهش‌‌های تجربی حسابداری، سال چهارم، شماره 14، صص 238-233.
  • مشایخی بیتا ، بیرامی هانیه، (1397)، ارائۀ الگوی اندازه‌گیری دارایی‎‌های نامشهود، پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دهم، شماره سوم، پیاپی (37)، صص 68-45.
  • موسوی سید عباس و همکاران، (1392)، تأثیر دارایی‌‌های نامشهود بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول). شماره 70، صص 75-47.
  • میرزایی حبیب و همکاران، (1396)، طراحی مدل دارایی‌‌های نامشهود سازمانی با استفاده از رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری، چشم‌انداز مدیریت دولتی شماره 31، صص 125–97.
  • نمازی محمد، جامعی رضا، (1388)، بررسی نقش اطلاعات حسابداری منابع انسانی روی سازه‌‌های سیستم ارزیابی متوازن شرکت‌‌های بورس اوراق بهادار تهران". پایان‌نامه دکتری حسابداری.
  • نیکبخت محمدرضا، اسکندری قربان، (1394)، بررسی رابطه بین دارایی‌‌های نامشهود، ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و نقدشوندگی سهام، بررسی‌‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 22، صص 541-560.
  • نیکبخت محمدرضا، کلهرنیا حمید، (1398)، تدوین مدل گزارشگری سرمایه فکری در شرکت‌‌های دانش‌بنیان ایرانی، دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، سال چهارم، شماره هفتم، صص 307-271.
  • هشدار فاطمه و همکاران، (1398)، ارائه مدل بهبودیافته دسته‌بندی شرکت‌‌های دانش‌بنیان در ایران مرکز بررسی‌‌های استراتژیک ریاست جمهوری. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، پیاپی 30، صص 215-233
  • An, Y., Davey, H., & Eggleton, I. R. C. 2011. Towards a comprehensive theoretical framework for voluntary IC disclosure. Journal of Intellectual Capital 12: 571–585.
  • Asiaei, K., and R. Jusoh. 2017. Using a robust performance measurement system to illuminate intellectual capital. International Journal of Accounting Information Systems 26: 1-19.
  • Bellora, L., Guenther, T.W, (2013). Drivers of innovation capital disclosure in intellectual capital statements: Evidence from Europe, The British Accounting Review, 15(2), 5-42.
  • Bontis, N. 2002. Intellectual capital disclosure in Canadian corporations. Journal of Human Resource Costing & Accounting 3(3): 9-20.
  • Brennan, N. 2001. Reporting intellectual capital in annual reports: evidence from Ireland. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 14(4): 423-36.
  • Braun, V. and Clarke, V. 2006. Using thematic analysis in psychology.Qualitative Research in Psychology 3 (2): 77-101.
  • Bukh, P.N., Nielsen, C., Gormsen, P. and Mouritsen, J. 2005. Disclosure of information on intellectual capital in Danish IPO prospectuses. Accounting, Auditing & Accountability Journal 18(6): 713-32
  • Castilla-Polo, F., & Ruiz-Rodríguez, C. (2017). Content analysis within intangible assets disclosure: a structured literature review, Journal of Intellectual Capital, doi: 10.1108/JIC-11-2016-0123.
  • Chareonsuk Chaican, Chansan-nhavej Chuvej. (2008). Intangible asset management framework for lonh term financial performance, Industrial Management & data Systems, 108 (6), 812-828.
  • Chen, C.W., Chiang, M.H., & Young, C.L. (2014). New Product Preannouncements, Advertising Investments, & Stock Returns. Marketing Letters, Vol. 25, No. 2: 207-218.
  • Ferreira, A., L., Branco, M. C, and Moreira, J. A. 2012. Factors influencing intellectual capital disclosure by Portuguese companies. International Journal of Accounting and Financial Reporting 2(2): 278-298.
  • Fincham, R., and Roslender, R. 2003.Intellectual capital accounting as management fashion: a review and critique. European Accounting Review 12: 78-95.
  • González-Loureiro, M., & Pita-Castelo, J. (2012). A model for assessing the contribution of innovative SMEs to economic growth: The intangible approach. Economics Letters, 116(3): 312-315.
  • Gogan, M., Artene, A., Sarca, I anca D. 2016. The Impact of Intellectual Capital on Organizational Performance, Social and Behavioral Sciences 221:194-202.
  • Guthrie, J. and Petty, R. 2000. Intellectual capital: Australian annual reporting practices. Journal of Intellectual Capital 1(3): 41-51.
    • Guthrie, J., Cuganesan, S. and Ward, L. (2010). “Intellectual capital reporting media in an Australian industry”, International Journal of Learning and Intellectual Capital, Vol. 5 1, pp. 48-62.
  • Huang Hao-Chen, Lai Mei-Chi & Lin Tzong-Huei. (2011). Aligning intangible assets to innovation in biopharmaceutical industry. Expert Systems with Applications 38: 3827–3834.
  • Marr, B., and J.-C. Spender. 2004. “Measuring Knowledge Assets: Implications of the Knowledge Economy for Performance Measurement. Measuring Business Excellence 1: 21-35.
  • Masquefa, B., Gallhofer, S., & Haslam, J. (2016). Developing appreciation of micro-organizational processes of accounting change and indicating pathways to more Enabling Accounting in a micro-rganizational domain of research and development, Critical Perspectives on Accounting,
  • Miyagawa Tsutomu & Hisa Shoichi. (2013). Measurement of Intangible Investment by Industry and Economic Growth in Japan. Policy Research Institute, Public Policy Review, Vol.9, No2: 405-432.
  • Molodchik A.M, Jardon, C.,& Barajas, A. (2015). The Firm Size Effect On Performance Due To Intangible Resources, Working Papers, National Research University Higher School of Economics.
  • Mustapha, M. and Abdelheq, L., The Role of Investment in Intellectual Capital in improving organizational performance considering knowledge management: The case study of wireless communication sector in Algeria, Arab Economic and Business Journal, Vol. 13, pp. 73-91.
  • Pierre, J., & Audet, J. (2011). Intangible assets and performance. Journal of Intellectual Capital.
  • Richard, H.u. (2014). Migrant knowledge workers: An empirical study of global Sydney as a knowledge city. Expert Systems with Applications, 41 (12): 5605-5613.
  • Ramaswami, Sridhar N. & Srivastava, Rajendra K. 2009. Market-based
    capabilities and financial performance of firms: insights into marketing’s
    contribution to firm value. Academy of Marketing Science 37(2): 97-116
  • Russell .M. (2014). Capitalizationm of Intangible Assets and Firm Performance,The University of Queensland: 1-67.
  • Steenkamp, N., Kashyap,. (2010). Importance and Contribution of Intangible Assets: SME Managers’ Perceptions. Journal of Intellectual Capital, 11(3): 368 – 390.
  • Striukova, L., Unerman, J. and Guthrie, J. 2008. Corporate reporting of ntellectual capital: evidence from UK companies. British Accounting Review 40(4): 297-313.
  • Sebastien, D. & Diane-Gabrielle, T. (2010). What attracts and retains knowledge workers/students: The quality of place or career opportunities? The cases of Montreal and Ottawa, Cities, 27 (4): 225-233.
  • Sydler R., Haefliger, S., & Pruksa R. (2013). Measuring intellectual capital with financial figures: can we predict firm profitability?. European Management Journal.
  • Tsay, C.F.; Yu-Hsin, L., & Yenc, D.C. (2012). Determinants of Intangible Assets Value: The Data Mining Approach. Knowledge-Based Systems, Vol. 31: 67–77.
  • Taliyang, S.M., Abdul Latif, R. & Mustafa, N.H. 2011. The Determinates of Intellectual Capital Disclosure among Malaysian Listed Companies. International Journal of Management and Marketing Research 4(3): 25-33.
  • Tsai, K., Chou, C. & Chen, M. 2008. Does matching pay policy with innovation strategy really improve firm performance? An examination of technology-based service firms. Personnel Review 37(3): 121-134.
  • Uppenberg, K. 2009. The Knowledge Economy in Europe: A review of the 2009 EIB conference in economics and Finance’ Luxembourg. European Investment Bank.
  • Williams, S.M. 2001. Are intellectual capital performance and disclosure practice related?. Journal of Intellectual Capital 2(3): 192-203.
  • Yang, S. & Kang, Hsin-Hong. (2008). “Is synergy always good? Clarifying the effect of innovation capital and customer capital on firm performance in two contexts”, Technovation 28, 667–678.
  • Yi, A, Davey, H, E,. & Wang, Z 2015. Intellectual capital disclosure and the information gap: Evidence from China. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting 31(2): 179-187.
  • Yu, A, L., L & Kourti, I. 2017. The role of Intellectual Capital Reporting (ICR) in organizational transformation: A discursive practice perspective. Critical Perspectives on Accounting 41(4): 1-15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار