برنامه‌ریزی فرض بنیاد؛ رویکردی نوین برای شناسایی مفروضات و کاهش انحرافات بودجه‌ای (مورد مطالعه: شرکت فولاد مبارکه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

3 استادیار، گروه مهندسی صنایع و آینده پژوهی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر بودجه‌ریزی با چالش تغییرات سریع و عدم قطعیت مواجه شده و به دلیل عدم استفاده از ابزاری مناسب برای شناسایی مفروضات برنامه‌، مورد انتقاد پژوهشگران قرار گرفته است. از سوی دیگر، آینده پژوهان بکارگیری ابزارهایی همچون برنامه‌ریزى فرض بنیاد را جهت مواجهه با مخاطرات آینده و کاهش عدم قطعیت‌ها توصیه نموده و بکار می‌گیرند. پژوهش حاضر با شناسایی چالش بودجه‌ریزی از یک سو و پتانسیل آینده پژوهی از سوی دیگر، مترصد ایجاد یک رویکرد بودجه‌ریزی پابرجا است. بر این اساس با رویکردی انتقادی ضمن شناسایی مفروضات باربر و آسیب‌پذیر در بودجه شرکت مورد مطالعه، میزان ارتباط آن با انحراف از بودجه تعیین گردید. بدین منظور با استفاده از ابزارهای پرسشنامه، پنل خبرگان، معیار نقطه شکست و با رویکرد پسابرنامه، ابتدا 27 فرض زیربنایی در بودجه شرکت مورد مطالعه استخراج شد که 14 فرض آن طبق نظر خبرگان باربر تشخیص داده ‌شد. سپس با استخراج 22 رویداد شگفتی‌ساز در سال 1399، میزان آسیب‌پذیری هر یک از مفروضات باربر، در پنل خبرگان تعیین و اولویت‌بندی گردید. یافته‌ها نشان داد که رابطه مستقیمی بین مفروضات آسیب‌پذیر و انحراف از بودجه وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assumption Base Planning; A New Approach to Identify Assumptions and Reduce Budget Deviations (Case Study: Mobarakeh Steel Company)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Koveiti 1
  • Ehsan Kamali 2
  • Mohsen Taheri Demne 3
  • Arezoo Aghaie Chadegani 2
1 PhD Student, Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
2 Assistant Professor of Accounting, Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
3 Assistant Professor, Faculty of Industrial Engineering and Futures Studies, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Budgeting has faced the challenge of rapid changes and high levels of uncertainty during recent years, and has been criticized by researchers for not using appropriate tools to identify budget assumptions. Futurists, on the other hand, recommend and used tools such as assumption base planning to investigate and address future risks and reduce uncertainties. This study aims to establish a sustainable budgeting approach by identifying budgeting challenges on one hand, and the potential of futurology on the other. Accordingly, the load-bearing and vulnerable assumptions in the budget of the company under study has been identified using a critical approach, and the extent of its relationship with the budget deviation was determined. For this purpose, panel of experts, questionnaires, and break point criterion were used as qualitative and quantitative research tools applying the post planning approach, to identify 27 underlying assumptions in the budget of the company under study at the first phase, 14 of which were identified as Load-Bearing based on experts' consensus. Then, at the second phase, the vulnerability of each Load-Bearing assumption was determined and prioritized by the panel members through extracting 22 surprising events in the year of 1399. The findings indicated that there is a direct relationship between vulnerable assumptions and budget deviation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assumption base planning (ABP)
  • Futurology
  • Budgeting
  • Post planning
  • Budget deviation

مراجع

احمدی، شهرزاد؛ سعیدی، پرویز ) 1400 (. شناسایی
پیشرانهای آینده تفکر استراتژیک مدیران در نظام
بودجهریزی ایران با رویکرد آیندهپژوهی. پژوهشهای برنامه
و توسعه، 2 ( 5 :) 81-109 .
 آذر، عادل؛ امینی، محمدرضا و احمدی، پرویز ) 1392 (. مدل
بودجهریزی بر مبنای عملکرد استوار- فازی رویکردی در
مدیریت خطرپذیری تخصیص بودجه. پژوهشهای مدیریت
در ایران، 4 ( 17 :) 65-95 .
 بازرگانى، حسین؛ فتحى، محمدرضا؛ آقایى، میلاد؛ رنجبر،
مجتبى ) 1398 (. ارائه مدل برنامهریزى ریاضى دوهدفه براى
ارزیابى کارایى و تخصیص بودجه در شرایط ابهام )مورد
مطالعه: شرکتهاى وابسته به یک سازمان نظامى(. فصلنامة
پژوهشهاى مدیریت انتظامى، 14 ( 1 :) 123 - 150 .
 تافلر، آلوین؛ تافلر، هایدی ) 1400 (، ثروت انقلابی چگونه
پدید می آید و چگونه زندگی ما را دگرگون میکند، ترجمه-
ی رضا امیر رحیمی، چاپ ششم، تهران: نشر ماهی
 جلیلی، محمد ) 1387 (. بررسی سیر تحول رویکردهای
هزینه یابی و بودجهبندی عملیاتی در فضای کسب و کار
صنعتی. حسابداری مدیریت، 1 ( 2 :) 67-74 .
 رفیعی، حسن؛ محققی، کمال، سیدحسین؛ سجادی، حمیرا؛
عباسیان، عزتاله؛ رهگذر، مهدی ) 1393 (. فصلنامة علمی
پژوهشی رفاه اجتماعی، 15 ( 58 :) 136-121 .
 رهنمای رودپشتی، فریدون؛ شیرینبیان، ندا ) 1395 .)
طراحی سبد سرمایهگذاری با استفاده از رویکرد
سناریونگاری با بکارگیری روش برنامهریزی بر پایه فرض.
مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 28 : 23 - 40 .
 زالی، نادر؛ منصوری بیرجندی، سارا ) 1394 (. شناسایی
راهبردهای آسیب پذیر توسعه اقتصادی منطقه با رویکرد
برنامهریزی فرض بنیاد - مطالعه موردی: استان تهران.
برنامهریزی و آمایش فضا، 20 : 21 - 52 .
 کزازی، ابوالفضل؛ طباطباییان، حبیباله؛ ناظمی، امیر؛
تقوىفرد، محمدتقی ) 1390 (. شناسایى راهبردهاى
شکستپذیر در اسناد توسعه فناورى اطلاعات کشور با
استفاده از روش برنامهریزى فرض بنیاد. بهبود مدیریت، 5
( 13 :) 38 - 62 .
 ولیپورخطیر، محمد؛ آذر، عادل؛ امینی، محمدرضا ) 1395 .)
بودجهریزی بر مبنای عملکرد استوار- فازی رویکردی تعالی
محور در مدلسازی بودجه بیمارستانها. پژوهشهای
مدیریت در ایران، 2 ( 21 :) 178-198 .
 Builder, C. H.; Dewar, J. A. (1994). A time for planning? If not now, when?. Parameters, 24(2), 10-12.
 Bourne, M. (2005), Six steps to improving your planning and budgeting system, Measuring Business Excellence, 9(1), 53-55.
 Cardos, I. R. (2014). New Trends in Budgeting - A Literature Review, SEA-Practical Application of Science, 2(4), 483-489.
 Costello, A. Osborne, J. (2005). Best practice in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. journal of practical assessment, research & evaluation, Vol. 10.
 De Waal, A., M. Hermkens-Janssen, & A. V. de Ven. (2011). The evolutionary adoption frame-work: Explaining the budgeting paradox. Journal of Accounting and Organizational Change 7 (4): 316–36.
 Dewar, J. A. (2002). Assumption-based planning: A tool for reducing avoidable surprises. RAND Studies on Policy Analysis, Cambridge University Press.
 Dewar, J. A., Builder, C. H., Hix, W. M. and Levin, M. H. (2002). Assumption Based Planning, Santa Monica, Calif.: RAND.
 Drury, C. (2001), Management & Cost Accounting, Fifth Edition, Thomson Learning.
 Doyle, D. (2003), Cost control: a strategic guide, CIMA Publishing.
 Garrison, R., Noreen, E., Brewer, P. (2012), Managerial Accounting, New York, McGraw-Hill/Irwin.
 Dokulil, J., Popesko, B., & Dvorský, J. (2020). The budgeting processes of Czech companies: the role of the ownership structure and foreign capital. Oeconomia Copernicana, 11(4), 779–798.
 Hansen, S., Otley, D., Van der Stede, w. (2003). Practice development in budgeting: an overview and research perspective. Journal of Management Accounting Research, Vol.15, pp. 95-116.
 Hanninen, V., (2013). Budgeting at a crossroads – the viability of traditional budgeting – a case study. Master's thesis, Aalto University School of Business.
 Hope, J., & Fraser, R., (2003), Beyond Budgeting – How Managers Can Break Free from the Annual Performance Trap. Boston: Harvard Business School Press.
 Horngren, C.T., Harrison, W.T. and Oliver, M.S. (2012), "Accounting", 9th ed, Pearson Education Limited, Harlow, UK.
 Jancen, Roland, Patty, (2019), Budget Forecast Errors and Budget Deviation: Financial Capability Index as Moderating Variable, Jurnal tata kelola & akuntabilitas keuangan negara 5(2), 157-175.
 Johnson. D, Kenyon. P, (1993). "Forecasting and Futurology", The Australian Economic Review, pp 5-17.
 Kaplan, R.S., Norton, D. (2001), The Strategy-Focused Organization, Harvard Business School Press, Cambridge, MA.
 Kannan, D., Jafarian, A., Khamene, H.A. et al. (2013). "Competitive performance improvement by operational budget allocation using ANFIS and
فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت – انجمن حسابداری مدیریت ایران

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار