ویژگی‌های حاکمیت شرکتی، حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق "تبیین الگوی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با محوریت حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت" می‌باشد. در این راستا با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری به طراحی الگوی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با رویکرد تعاملی حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت پرداختیم. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی شامل مدیران و رؤسا و اساتید دانشگاهی حسابداری مدیریت با تمرکز بر حاکمیت شرکتی طی سال 1398 بوده است و در بخش کمی تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1390 تا 1397 می باشد. حجم نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی 24 خبره در حوزه حسابداری مدیریت با تمرکز بر حاکمیت شرکتی است که به روش گلوله برفی و اشباع نظری انتخاب شده و در بخش کمی به منظور برآورد حجم نمونه مناسب از طریق حذف سیستماتیک150 شرکت در نظر گرفته شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی استفاده شده است که روایی آن به صورت روایی محتوا توسط خبرگان و روایی سازه و ساختار توسط تحلیل عاملی تأییدی در نرم‌افزارهای spss و smart pls مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. نتایج نشان داد که مؤلفه‌های حسابداری مدیریت بر مؤلفه‌های حسابداری مدیریت استراتژیک و ویژگی‌های حاکمیت شرکتی تأثیر معناداری دارند. نتایج همچنین نشان داد که مؤلفه‌های حسابداری مدیریت استراتژیک بر ویژگی‌های حاکمیت شرکتی تأثیر معناداری دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Corporate governance characteristics, strategic management accounting and management accounting

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Sahari
  • Farzaneh Heidarpoor
Department of Accounting, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to "designing a model of corporate governance characteristics with an interactive approach to strategic management accounting and management accounting". In this regard, we used, confirmatory factor analysis and structural equation modeling to design a model of corporate governance characteristics with an interactive approach to strategic management accounting. The study population on the qualitative part includes managers, heads and university professors of management accounting, during the year 2019 and on the quantitative part, all the accepted companies at TSETM, during the years 2011 to 2018. The sample size includes 24 experts in the field of management accounting with a focus on corporate governance and 150 companies, which was selected by theoretical saturation method and to collect data in this study, semi-structured interviews and Delphi method were used. Validity of the questionnaire, approved by experts with using analysis of Smart pls and Spss software and the reliability was approved by using Cronbach's alpha coefficient. The results showed that the components of management accounting, it has a significant effect on the strategic management accounting components and corporate governance characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate Governance
  • Management Accounting
  • Strategic Management Accounting
 ابراهیمیکردلر، علی؛ مقدسپور، هنگامه. ) 1393 (. تبیین
وضعیت حسابداری مدیریت در ایران، حسابداری مدیریت،
دوره 7 ، شماره 23 ، صص 57 - 83 .
 ابراهیمی کهریزسنگی، خدیجه؛ بخردی نسب، وحید.
( 1398 (. نقش راهبری شرکتی در حسابداری مدیریت
استراتژیک، نشریه حسابداری مدیریت، دوره 12 ، شماره 41 ،
صص 69 - 89 .
 امیرکبیری، علیرضا؛ قرهبیگلو، حسین؛ آبچر، بهجت.
( 1397 (. ارتباط استراتژیهای مالی و حاکمیت شرکتی بر
رفتار تونلوار سهامداران بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده
در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مهندسی مالی و
مدیریت اوراق بهادار، دانشکده مدیریت واحد تهران مرکزی،
دوره 9، شماره 36 ، صص 51 - 74 .
 باقرزادگان، رضا؛ خانمحمدی، محمدحامد. ) 1398 (. بررسی
رابطه بین کیفیت اطلاعات حسابداری و حاکمیت شرکتی با
سرمایهگذاری در عملیات اصلی شرکت، فصلنامه علمی
پژوهشی حسابداری مدیریت، سال 12 ، شماره 40 ، صص 1 -
14 .
 بنی مهد، بهمن؛ یعقوب نژاد، احمد. ) 1394 (. توان رقابتی
محصول و هزینه حقوق صاحبان سهام، فصلنامه علمی
پژوهشی حسابداری مدیریت، فصلنامه پژوهش های
حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 26 ، دوره 7 ،
صص 107 - 118 .
 تاری وردی، یداله؛ علی محمدی، علی محمد. ) 1396 .)
اثربخشی کنترلهای مدیریتی و استراتژی، با تاکید بر نقش
حسابداری مدیریت، فصلنامه علمی پژوهشی دانش
حسابداری و حسابرسی مدیریت سال ششم، شماره 23 ،
صص 79 - 82 .
 چاله چاله، حامد. مرادپور، ذبیح. نورمحمدیان، مریم .
( 1397 ) . تجزیه و تحلیل کاربرد حسابداری مدیریت در
حاکمیت شرکتی با نقش تفسیر نهادی مسیله نمایندگی.
پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و
حسابداری، تهران. انجمن مدیریت ایران.
 حساسیگانه، یحیی؛ دیانتی دیلمی، زهرا؛ نوروزبگی، ابراهیم.
( 1390 (. بررسی وضعیت حسابداری مدیریت در شرکتهای
پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله حسابداری
مدیریت، سال 4، شماره 8، صص 1 - 18 .
 خدامیپور، احمد؛ طالبی، رقیه. ) 1389 (. بررسی کاربرد
ابزارهای حسابداری مدیریت توسط مدیران شرکتهای
تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله
دانش حسابداری، سال 1، شماره 2، صص 117 - 137 .
 خواجوی، شکراله؛ حسینینیا، سمیه؛ نصیری، طاهره.
( 1397 (. ارتباط بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای
داوطلبانه اطلاعات زیستمحیطی )مطالعه موردی
شرکتهای صنایع محصولات شیمیایی و مواد و محصولات
دارویی(، سال 10 ، شماره 40 ، صص 1 - 20 .
 رستمی، وهاب؛ سیدی، امیر؛ سلمانیان، لیدا. ) 1393 .)
چرخه عمر شرکت و معیارهای ارزیابی عملکرد، مجله علمی
پژوهشی دانش حسابداری مالی، دوره 1، شماره صص
129-141 .
 سعیدی، پرویز؛ حسینی آستارایی، فاطمهسادات؛ شرفیزاده،
داود. ) 1395 (. تبیین رابطه بین پارادایم اندازه شرکت و
حاکمیت شرکتی با مکانیزمهای مدیریت سود در
شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،
دومین کنفرانس بینالمللی کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری،
شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی.
 سعیدی، هادی؛ تاتاری، نازگل؛ محمدی، شعبان. ) 1398 .)
بررسی نقش میانجیگری حسابداری مدیریت بر رابطه بین
طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت با استفاده معادلات
ساختاری مبتنی بر کوواریانس، نشریه علمی حسابداری
مدیریت، سال 12 ، شماره 41 ، صص 37 - 51 .
 سیف، ولیاله. ) 1393 (. حاکمیت شرکتی در نظام بانکی
ایران: چالشها و انتظارات، فصلنامه روند، سال 21 ، شماره
68 ، صص 15 - 54 .
 شورورزی، محمدرضا؛ خلیلی، محسن؛ سلیمانی، حمید؛
فروتن، امید. ) 1394 (. ارتباط بین حاکمیت شرکتی و
عملکرد شرکت بر مبنای رگرسیون فازی، فصلنامه پژوهش
های حسابداری مالی و حسابرسی، دانشکده اقتصاد و
حسابداری واحد تهران مرکزی، شماره 25 ، دوره 7 ،
صص 127 - 145
 صراف، فاطمه؛ روخچکار، حسین؛ پرتوی، پارسا. ) 1398 .)
تأثیر مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی بر نوسان سود
شرکتهای بورسی، مطالعات حسابداری و حسابرسی، شماره
29 ، صص 53 - 70 .
 طبائیزاده فشارکی، حمید؛ محمد پورزرندی، ابراهیم؛
مینوئی، مهرزاد. ) 1397 ، ب(. بررسی تأثیر استقرار حاکمیت
شرکتی در بانکهای تجاری ایران بر حفظ و ارتقاء سلامت
مالی آنها، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و
حسابداری مدیریت، سال 7، شماره 25 ، صص 139 - 151 .
فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت – انجمن حسابداری مدیریت ایران
162 دوره 12 / شماره پیاپی 45 / بهار 1402
 علیمحمدی، علی محمد؛ توانگر، افسانه. ) 1397 (. نقش نظام
راهبری اطلاعات حسابداری باکیفیت در انتخاب سرمایه
گذاری، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و
حسابرسی مدیریت سال هفتم، شماره 28 ، صص 93 - 94 .
 علینژاد ساروکلائی، مهدی؛ سالاری ساردویی، صفیه.
( 1398 (. تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی در بههنگام
بودن اطلاعات سود، فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت
دارایی و تأمین مالی، سال 7، شماره 3 ، شماره پیاپی ) 26 ،)
صص 59 - 70 .
 عزیزی، فرهاد؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ خان محمدی،
محمد حامد؛ خدائی وله زاقرد، محمد. ) 1399 (. ا ارائه
الگویی از اثر ویژگیهای سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر
عملکرد سیستم مبتنی بر نقش تعدیلی عدم اطمینان کاری،
فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی،
دانشکده اقتصاد و حسابداری واحد تهران مرکزی، شماره
47 ، دوره 12 ، صص 31 - 54
 غریبنیا، زهرا؛ سینایی، حسنعلی؛ زراءنژاد، منصور؛ بیگی،
توفیق. ) 1397 (. آزمون اثر غیر خطی اندازه شرکت بر بازده
سهام در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بورس اوراق
بهادار، شماره 41 ، صص 153 - 176 .
 قاسمیان، مهران؛ ترابی، تقی؛ دارابی، رویا. ) 1397 (. تأثیر
سازوکاهای حاکمیت و راهبری سازمتنی بر نرخ مؤثر منابع
مالیاتی با توجه به نقش چرخه عمر و میزان نقدشوندگی
داراییها، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت منابع در نیروی
انتظامی، سال 6، شماره 2 ، 195 - 216 .
 محمودی، امین. نجفی، سمیه. ) 1397 (. تأثیر عمر شرکت
بر رابطه میان حاکمیت شرکتی و تصمیمات ساختار سرمایه.
فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. دوره 4. شماره 2 .
صص 204 - 222 .
 میری قهدریجانی، نازنین؛ اربابیان، علیاکبر. ) 1397 (. تأثیر
سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر گزارشگری ریسک،
پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال 10 ، شماره
40 ، صص 111 - 136 .
 Aver, B., Aaver, B., & Cadez, S. (2009). Management accountants' participation in strategic management processes: a cross-industry comparison. Journal for East European Management Studies, 310-322 .
 Fowzia, R. (2011). Strategic management accounting techniques: Relationship with business strategy and strategic effectiveness of manufacturing organizations in Bangladesh. World Journal of Management, 3(2), 54-69 .
 Haron, N. H., Rahman, I. K. A., & Smith, M. (2013). Management accounting practices and the turnaround process. Asian Review of Accounting .
 Hoque, Z. (2002). Strategic Management Accounting: Concepts, Processes and Issues, Spiro Press, London .
 Horngren, C. T., Datar, S. M., & Rajan, M. V. (2015). Cost Accounting: A Managerial Emphasis (15 ed.). New Jersey: Pearson.
 Jansen. E.P. (2011). The effect of leadership style on the information receivers’ reaction to management accounting change. Management accounting research. 22. PP 105-124 .
 Liou, tianshy &ching – wen chang (2006). "Subjective appraisal of service quality using fuzzy linguistic assessment" Journal of quality &reliability Management, vol 23, no 8 .
 Malik, M., Wan, D., Ahmad, M. I., Naseem, M. A., & Rehman, R. U. (2014). Role of board size in corporate governance and firm performance applying pareto approach, is it cultural phenomena?. Journal of Applied Business Research (JABR), 30(5), 1395-1406 .
 Manurung Elizabeth Tiur, KosasihElsje. (2013). " The Implementation of SMEs Sector’s Strategic Management Accounting to Win The Local Competition Relating to Facing Global Business Competition", IBEA, International Conference on Business, Economics, and Accounting, pp. 1- 8 .
 Musova, Z., Musa, H. & Debnarova, L (2018). The impact of governance on information asymmetry in Slovakia. Dol:10.18844/gjhss.V3i4.1511 .
 Petera, P., & Šoljaková, L. (2020). Use of strategic management accounting techniques by companies in the Czech Republic. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 33(1), 46-67 .
 Uyar, A., Gungormus, A. H., & Kuzey, C. (2017). Impact of the accounting information system on corporate governance: Evidence from Turkish non-listed companies. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 11(1), 9-27 .
 Witek-Crabb, A. (2016). Maturity of strategic management in organizations. Oeconomia Copernicana, 7(4), 669-682