طراحی الگوی ارتقای کیفیت حسابرسی با تمرکز بر مؤلفه‌های درونی و بیرونی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر، قائم شهر، ایران.

2 استادیار و عضوهیات علمی گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر، قائم‌شهر، ایران.

چکیده

کیفیت حسابرسی و عوامل مؤثر بر آن از دیرباز موردتوجه و علاقۀ سرمایه‌گذاران، مدیران، تحلیل‌گران مالی، پژوهشگران و اعتباردهندگان بوده است. زیرا حسابرسیِ باکیفیت بالا، از طریق بهبود قابلیت اتکا و افزایش اعتبار فرایند گزارشگری مالی، به سودمندی این فرایند و کار آیی بازار مالی کمک نموده و علاوه بر آنکه موجب اعتماد استفاده‌کنندگان به اطلاعات می‌شود به اتخاذ تصمیمات مناسب برای تخصیص منابع توسط سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر دست‌اندرکاران بازار سرمایه می-شود. پژوهش حاضر باهدف ارائه الگوی ارتقای کیفیت حسابرسی با استفاده از شیوه نظریه‌پردازی داده بنیاد انجام گردیده است. جامعه آماری این مطالعه را خبرگان دانشگاهی و مدیران ارشد حسابداری و حسابرسی شرکت‌های بورسی و مؤسسات حسابرسی تشکیل می‌دهند و شیوه نمونه‌گیری آن مبتنی بر روش نظری و هدفمند است. ابزار گردآوری داده در این پژوهش مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته است. داده‌های حاصله با بهره‌گیری از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد و از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. بر این اساس درمجموع 123کد اولیه با لحاظ تکرار از متن مصاحبه‌ها استخراج (کدگذاری باز)، در قالب 17 مقوله طبقه‌بندی‌شده (کدگذاری محوری) و در قالب الگوی پارادایمی ارتقای کیفیت حسابرسی ارائه گردیدند (کدگذاری گزینشی). یافته‌ها بیانگر آن است که کیفیت حسابرسی با توجه به عوامل علّی، زمینه‌ای و مداخله‌گر شناسایی‌شده از طریق اتخاذ راهبردهای ارائه‌شده، منجر به خلق پیامدهای مطلوبی مانند ارتقای کیفیت حسابداری، کمک به توسعه بازار سرمایه و افزایش اعتبار مؤسسات حسابرسی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a model for improving audit quality by focusing on internal and external components in Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Esmaeil Molaei 1
  • ِAbbasAli PourAghajan 2
  • Mohammad Mehdi Abasian feridoni 2
1 PhD Student, Department of Accounting, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Ghaemshahr Branch, Ghaemshahr, Iran,
2 Assistant Professor and Scientific Members of the Department of Accounting, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Ghaemshahr Branch, Ghaemshahr, Iran.
چکیده [English]

The quality of auditing and the factors affecting it have long been of interest to investors, managers, financial analysts, researchers and creditors.Because high quality auditing, by improving the reliability and increasing the credibility of the financial reporting process, contributes to the usefulness of this process and the efficiency of the financial market, and in addition to giving users confidence in information to make appropriate decisions for capital allocation Investors, creditors and other actors in the capital market.The present study was conducted to provide a model for improving the quality of auditing using the data theory of the foundation.The statistical population of this study consists of academic experts and senior managers of accounting and auditing of listed companies and auditing firms and its sampling method is based on theoretical and purposeful methods.The data collection tools in this study are library studies and in-depth semi-structured interviews.The obtained data were analyzed using foundation data theorizing method and through open, axial and selective coding.Based on this, a total of 123 initial codes were extracted from the text of the interviews in terms of repetition, presented in the form of 17 classified categories and presented in the form of a paradigm model of audit quality improvement.The findings indicate that the quality of auditing, due to the causal, underlying and intervening factors identified through the adoption of the proposed strategies, leads to the creation of favorable outcomes such as improving the quality of accounting, helping to develop capital markets and increase the credibility of auditing firms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audit Quality
  • Internal Components
  • External Factors
  • Foundation Data Theory
  • اثنی عشری، حمیده؛ حجازی، رضوان و مجتهد زاده، ویدا (1393). تجزیه‌وتحلیل معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری از بعد دقت. تحقیقات حسابداری و حسابرسی تابستان 1393 شماره صص 55- 45.
  • امیرزاده، افسانه؛ میرزایی، حمیدرضا و داود، عندلیب (1397). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه یزد، بررسی رابطه میان گزارش حسابرسی و اجتناب مالیاتی با استفاده از تکنیک متن‌کاوی.
  • ایمانی برندق، محمد؛ مهرانی، کاوه و شمامی، حجت (1395). شناسایی عوامل تعیین­کنندۀ کیفیت حسابرسی در ایران از دیدگاه حسابداران رسمی. مجله دانش حسابداری، شماره 25، صص 189-167.
  • جعفری، علی (1385)، عوامل مؤثر بر استقلال و شایستگی اعضای جامعه حسابداران سمی ایران در ارائه خدمات گواهی، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
  • حساس یگانه، یحیی و غلام‌زاده لداری، مسعود (1391). "ارزیابی جامع کیفیت حسابرسی در ایران: فرصت­های تحقیقاتی" دهمین همایش ملی حسابداری ایران.
  • خجسته، علیرضا (1393). شاخص­های کیفیت حسابرسی از نگاه ذی‌نفعان. فصلنامه حسابدار رسمی، شماره 26، صص 38-27.
  • دانایی فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ آذر،عادل (1390). روش­شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: انتشارات صفار – اشراقی.
  • ساریخانی، نصیبه؛ برزگر،الهه (1395). بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و ارائه صورت‌های مالی ناشی از مدیریت سود و مدیریت وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، سال هشتم، شماره29، صص103-131.
  • عباس زاده، محمد (1392)، تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، سال 23، شماره (45)، صص 34-19.
  • علوی، سید محمد؛ قربانی، بهزاد و رستمی، وهاب (1394). بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران. دانش حسابرسی، سال پانزدهم، شماره6، صص 51-47.
  • قزل سفلی، مریم؛ بذرافشان، آمنه؛ مرادی، مهدی (1397). تأثیر کیفیت حسابرسی بر اختلاف صورت‌های مالی حسابرسی شده و حسابرسی نشده، مجله دانش حسابداری مالی، دوره 5، ش 2، صص 130-111.
  • محمد­رضایی، فخرالدین؛ فرجی، امید (1398). معمای سنجش کیفیت حسابرسی در پژوهش‌های آرشیوی نقد و ارائه پیشنهادهایی برای محیط پژوهشی ایران، فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره26، شماره 1، صص87-122.
  • محمد­رضایی، فخرالدین، احمد یعقوب نژاد (1388). اندازه موسسه حسابرسی و کیفیت حسابرسی: نقد نظری، نقد روش پژوهش و ارائه پیشنهادات، فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 9، شماره 34، تابستان 1396، صفحه 31-60.
  • مشایخی، بیتا؛ مهران، کاوه؛ رحمانی، علی؛ مداحی،آزاده (1392) .تدوین مدل کیفیت حسابرسی، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 23 دوره ششم پاییز 1392 ص 80.
  • نبات دوست باغمیشه، محمدحسین؛ محمد زاده سالطه، حیدر؛ (1395). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر قابلیت مقایسه صورت مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران، دانش حسابرسی، سال شانزدهم، شماره 62، بهار1395، صص159-176.
  • نمازی،محمد؛ بایزیدی،انور؛ جبار زاده کنگرلویی،سعید؛(1390). بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات حسابداری و حسابرسی، سال سوم، بهار1390، شماره 9.
  • نیکبخت، محمدرضا؛ منتی، وحید؛ رضایی، ذبیح‌الله؛ رحمانی، علی(1397).کیفیت حسابرسی داخلی در ایران: چالش‌ها و موانع، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هفتم، شماره 27، پاییز1397.
  • نیکبخت،زهرا؛ و همکاران؛(1397)، تدوین مدل استقلال حسابرس، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، سال دهم، شماره38، صص90-112.
  • یعقوب نژاد، احمد ؛ امیری، محمد (1388). بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت گزارش‌های حسابرسی و تأثیر عوامل مذکور بر ضریب همبستگی تغییرات قیمت و تغییرات سود سهام، فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 1، شماره 1، بهار 1388، صص 81-118.
  • Catanach, Walker. (1999). 'The International Debate Over Mandatory Auditor Rotation: A Conceptual Research Framework" Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol. 8, Issue 1, pp: 43-66.
  • Corbin, J.M., Strauss, A. Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qual Sociol 13, 3–21 (1990). https://doi.org/10.1007/BF00988593
  • (2009)."Measuring audit quality in an era of change: An empirical investigation of UK audit market stakeholders in 2002 and 2005" Managerial Auditing Journal, Vol. 24, pp. 400-422.
  • Garven, S. A., Beck, A. W. and Parsons, L. M. (2018). Are Audit-Related Factors Associated with Financial Reporting Quality in Nonprofit Organizations? AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 37(1):49-68.
  • Jiang, H; Habib, A; Zhou, D. (2015). Accounting restatements and audit quality in China, Advances in Accounting incorporating, Advances in International Accounting, 31(1): 125–135.
  • Knechel, W.R., Krishnan, G.V., Pevzner, M., Shefchik, L.B. & Velury, U. (2013). Audit quality: Insights from the academic literature. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 32(1), 385–421.

Waweru, N. M. and Prot, N. P. (2018). Corporate governance compliance and accrual earnings management in eastern Africa: Evidence from Kenya and Tanzania, Managerial Auditing Journal, 33(2): 171-191