تبیین عوامل مؤثر کلیدی موفقیت حسابرسی داخلی بانک‌ها با رویکرد به حسابرسی مرکب (MRCB)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، تهران، ایران.

2 استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، تهران، ایران.

چکیده

اساسی‌ترین چالش‌ نظام حاکمیت شرکتی بانک‌ها، ضرورت وجود سامانه حسابرسی سرآمد برای انجام حسابرسی یکپارچه مورد انتظار کلیه ذی‌نفعان و ناظران با رعایت قابلیت بلوغ ،ریسک، کوزو و کمیته بازل که دراین پژوهش به نام حسابرسی مرکب معرفی شده،‌ می‌باشد. هدف از این پژوهش، تبیین عوامل مؤثرکلیدی‌موفقیت حسابرسی‌داخلی بانک‌ها بارویکرد به حسابرسی-مرکب (MRCB) می‌باشد. این پژوهش از نظر نوع، توصیفی - پیمایشی و هدف‌کاربردی - توسعه‌ای و از نظر روش زمینه‌ای - اکتشافی است. روش‌گردآوری داده‌های پژوهش شامل، روش کتابخانه‌ای، مصاحبه و میدانی و جامعه آماری شامل بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و جامعه نمونه مشتمل بر، جامعه خبرگان به تعداد 16 نفر و جامعه نمونه به تعداد 62 نفر از طریق نمونه گیری آماری طبقه بندی - تصادفی از بین صاحب نظران، ناظران، مدیران، حسابرسان و بازرسان قانونی بانک‌ها بوده است. مراحل‌پژوهش شامل؛ یک تحقیق نظری (یافتن عوامل‌مؤثر ) طی روش دلفی در سه دور و یک تحقیق کمی (دستیابی به رابطه بین این عوامل با حسابرسی مرکب) با آزمون‌ توزیع برنولی، کای دو، تحلیل عاملی و فریدمن می‌باشد. یافته‌های پژوهش منجر به تبیین عوامل‌مؤثر کلیدی موفقیت حسابرسی داخلی بانک‌ها در ابعاد درون و برون سازمانی، در چهار بخش عوامل محیطی شامل؛ قوت‌ها 17 ، ضعف‌ها 16 ، فرصت‌ها 21 و تهدیدها 17 عامل،گردیدکه توجه به این عوامل با ویژگی منحصر بفرد ابعاد سازمانی می‌تواند انتظارات کلیه ذی‌نفعان و ناظران بانکی را تأمین نماید و باعث سرآمدی حسابرسی داخلی بانک‌ها گردد. و برای تحقیقات آتی در زمینه تعالی حرفه حسابرسی داخلی در ایران و جهان مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explain the Critical effective factors for the success of banks' internal audit with the combined audit approach (MRCB)

نویسندگان [English]

  • Abbas jahani 1
  • Shohre yazdani 2
1 PhD Student in Accounting, Islamic Azad University, Damavand Branch, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Accounting, Islamic Azad University, Damavand Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The main challenge of the corporate governance system of banks is the need for a superior auditing system to perform the integrated auditing expected of all stakeholders and supervisors, considering the maturity, risk, Coso and Basel Committee in this study, called composite auditing. From this research, the explanation of the Critical effective factors of audit success, internal banking and audit approach (MRCB). This research is descriptive-survey in terms of type and applied-developmental goal and in terms of contextual-exploratory method. Research data collection method includes library, interview and field method and statistical population including banks and financial and credit institutions and sample population including, community of experts 16 people and sample population 62 people through Classification-random statistical sampling between experts, supervisors, managers, auditors and statutory auditors of banks. Research stages include; A theoretical study with Delphi method in three rounds and a quantitative research with Bernoulli distribution test, Chi-square, factor analysis and Friedman. The research findings lead to the explanation of the critical effective factors for the success of internal audit of banks in the internal and external dimensions of the organization, in four sections: environmental factors, including; Strength 17, weakness 16, opportunity 21 and threat 17 factors, which according to these factors with unique characteristics of organizational dimensions can meet the expectations of all stakeholders and banking supervisors and lead to the internal audit of banks and for future research in the field. The excellence of the internal audit profession will be useful in Iran and the world

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Critical Success Factors of Internal Audit"
  • "Composite Audit
  • " "Environmental Factors "
  • "Excellence"
  • احمدی، نرگس، ( 1394 )، اصول 14 گانه برای بهبود حاکمیت شرکتی، کمیته نظارت بانکی بال (2010)، مدیریت کل نظارت بر بانک­ها و موسسات اعتباری، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • اسماعیلی کیا، غریبه؛ ملانظری، مهناز، (1395)، چارچوبی برای تحول در نظام پاسخ گویی مالی و عملیاتی دانشگاه­های دولتی ایران از دید خبرگان، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری سلامت،‌ سال چهارم، شماره 14، صص 25-1
  • بحری ثالث، جمال؛ مرادی، بابک، (1397)، عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در بهبود کنترل­های داخلی در بانک­ها و شرکت­های دولتی آذربایجان غربی، فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هفتم، شماره 28، صص 121-107.
  • تیمورزاده، مهدی؛یزدانی خدا شهری، محمد باقر، (1395)، بررسی رابطه وجود حسابرسی داخلی با حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت ، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، دوره دوم، شماره 2، صص 33-21.
  • جهانی،‌عباس، (1396)، دسترسی آسان به نکات کلیدی و کاربردی حسابرسی، تهران، انتشارات آیلار،‌ چاپ دوم
  • درویش، زهرا؛ طالب نیا، قدرت اله؛ وکیلی فرد، حمید رضا، (1395)، بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در ایران. تهران، چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش­های کاربردی در مدیریت و حسابداری
  • دستگیر، محسن؛ جلالی، مژگان؛ گوگردجیان، احمد، (1395)، تأثیر نظام حاکمیت شرکتی بر شاخص واحد کارآیی مدیریت سرمایه در گردش در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، بهار 1395، صص: 86-69.
  • رجبی،‌زینب؛ کرمی، وحید؛ لامعی، بهزاد؛ واشقانی فراهانی، ابراهیم، (1395)، رهنمودهای اصول حاکمیت شرکتی برای بانک­ها، کمیته نظارت بانکی بال (2015)، مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • رحیمیان، نظام الدین؛ اخروی جوقان، ابوذر؛ قره داغی، مریم، (1397)، عوامل اثربخشی حسابرسی داخلی از دیدگاه اعضای کمیته حسابرسی، فصلنامه علمی پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 25، شماره 3، صص 311-326.
  • رودی، کمیل و محمدی حسینی نژاد،‌ ملیحه، (1393)، ارائه الگوی ارتباطات سازمانی مناسب،‌ ماهنامه مدیریت ارتباطات، شماره 48، صص 11- 32
  • رستمی، امین؛ ودیعی، محمدحسین؛ باقرپور ولاشانی، محمدعلی، (1398)،تدوین الگوی شایستگی مدیران حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 41، صص 102-70
  • رضاخانی ، مجید؛ الهوئی نظری، احمد؛ زاهدی، فرهاد، (1395)،  بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در سازمان های غیر دولتی ( مورد مطالعه مناطق و سازمان های تبعه شهرداری کرج )، کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم.
  • رضایی، محسن؛ ناظمی، امین، (1398)، الگوی راهبری شرکتی در بانک­ها، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 41، صص 126-150
  • رهنمای رود پشتی، فریدون؛ صالحی، اله کرم، (1389)،  مکاتب و تئوری­های مالی و حسابداری، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اول.
  • سلیمانی امیری،غلامرضا؛ طاهری، ماندانا، (1397)، رتبه­بندی عوامل مؤثر بر کیفیت فعالیت حسابرسی داخلی: مدل(ANP) تحلیل شبکه "فصلنامه علمی پژوهشی، دانش حسابرسی، سال هجدهم، شماره 71،صص 174- 149.
  • سازمان بورس و اوراق بهادار، (1391)،  منشور فعالیت حسابرسی داخلی،تهران، مصوب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار.(23/11/ 1391).
  • صبری، رضا، (1394)، رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل­های داخلی توسط مدیریت، تهران، انتشارات بورس، چاپ اول
  • صدقی، حسین؛ خدایاری، محمد؛ جدقی؛ سوده، (1393)، حسابرسی داخلی بانک­ها، کمیته نظارت بانکی بال(2012)، مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی،تهران ،‌انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • صفرپور، مریم؛ خوشکار، فرزین؛ ناهید، نازیلا،. (1398)، بررسی عوامل مرتبط با اندازه عملکرد حسابرسی داخلی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی رویکرد های پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، ‌سال سوم، شماره 20،‌ صص 49-33
  • طبائی زاده فشارکی، حمید؛ محمدپور زرندی، محمد ابراهیم؛ مینوئی، مهرزاد، (1397)، تأثیر حاکمیت شرکتی بر سلامت مالی بانکهای تجاری ایران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، شماره 38، صص 126-109
  • عطاشنه، منصور؛اسدی، بهنام، (1397)، بررسی نهادهای مؤثر و ارزیابی حاکمیت شرکتی و جایگاه آن در نظام بانکداری اسلامی و ایران، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات نوین بانکی، دوره اول، شماره 1، صص196-171.
  • عیسی­آبادی، مجید؛ حسینیان، شهامت، (1396)، ابعاد استراتژی توانمندسازی منابع انسانی معاونت نیروی انسانی ناجا، فصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال پنجم، شماره 3، صص 126-97.
  • فتحی عبدالهی، ‌احمد؛ آقایی، محمدعلی، (1396)،  بررسی اثربخشی حسابرسی داخلی در عملکرد مدیریت ریسک و کنترل سازمانهای دولتی ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان­های دولتی، دوره پنجم، شماره ۳، صص 96-83.
  • قدرتی، حسن؛ فیضی، سعید،(1394)، تأثیر حاکمیت شرکتی بر میزان مدیریت سود در بازار بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابرسی، سال چهاردهم، شماره 58 ، صص 232-205
  •  کیان مهر، شهرام؛ نصیرزاده، فرزانه، (1395)، عوامل اثرگذار بر اثربخشی حسابرسی داخلی (مطالعه موردی: آستان قدس رضوی)، مشهد مقدس، اولین همایش ملی حسابرسی و نظارت مالی ایران 2017-2015
  • کمیته استانداردها، (1393 )، تشخیص و ارزیابی خطرهای تحریف بااهمیت از طریق شناخت واحد تجاری و محیط آن، ‌استاندارد حسابرسی 315، ‌تجدید نظر شده 1393، تهران، انتشارات سازمان حسابرسی
  • کمیته استانداردها، (1397 )، استفاده از کار حسابرسان داخلی، ‌استاندارد حسابرسی 610،‌ تجدید نظر شده 1397، تهران، انتشارات سازمان حسابرسی
  • گرامی،‌محمدرضا؛ نورعلیزاده، ‌حمیدرضا. (1387). تعالی سازمان­ها: الگوی تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)، انتشارات آهار ، چاپ اول
  • گنجی، حمید رضا؛ منتی، وحید، (1393). از کوزو ۱۹۹۲ تا کوزو 2013، دو ماهنامه حسابرسان داخلی، جلد 1، شماره ۳، صص 82-49
  • محمدپورزرندی، حسین؛ رستم پناه، حسن؛ محمدرضاخانی، وحید، (1395)، اصول و مفاهیم حسابرسی داخلی در بانک­ها، تهران، انتشارات ترمه، چاپ اول.
  • مشایخی، بیتا، یزدانیان،‌عالمه، (1397)، شناسایی عناصر کلیدی حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دور بیست و پنجم، شماره 1، صص 158-135
  • مشتری دوست، تورج؛ دستگیر، محسن، (1398)، بررسی عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی و پژوهشی تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 41، صص 146- 129
  •  منتی،‌ وحید؛ نیکبخت، محمدرضا؛ رضایی، ذبیح الله، (1396)، طراحی مدل کیفیت حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابرسی، سال هفدهم، شماره 69، صص 57-5 .
  • مهدوی ثابت، الهه؛ اسدی، مرتضی، (1398)، اندازه گیری ارزش حسابرسی داخلی در صنعت بانکداری، فصلنامه حسابدار رسمی، تهران، شماره 45، صص 54-38
  • نادری، محسن؛ خلیل ارجمندی، زینب، (1397)، حسابرسی داخلی در بانک­ها (سومین لایه دفاعی)، تهران، انتشارات گیوا، چاپ اول
  • نادری نورعینی، محمد مهدی؛ خان زاده، محمد، ( 1397 )، از ایزو تا کوزو: راهی که باید رفت، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات حسابداری و حسابرسی، سال هفتم، شماره 27، صص: 74-63
  • وحیدی الیزیی، ابراهیم، گرامی مقدم، مرضیه، (1394)، ارزیابی عوامل موثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 31 ، صص 100-86
  • Abdolmohammadi, M. & D’Onza, G. & Sarens, G. (2016). Benchmarking Internal Audit Maturity: A High-Level Look at Audit Planning & Processes Worldwide, The Global Internal Audit Common Body of Knowledge, CBOK 2015 Practitioner Survey, the IIA research Foundation (IIARF).
  • Adedeji, B., Sumual, & Sen Ong,T., & Mizanur Rahman, M., & Odukoya, O., Olumide, & Kausar Alam, Md., (2019),CORPORATE GOVERNANCE, SUSTAINABILITY INITIATIVES AND FIRM ERFORMANCE: THEORETICAL AND CONCEPTUAL PERSPECTIVES, International Journal of Asian Social Science, 9, No. 1,pp - 35-47, 2019 AESS Publications. All Rights Reserved.URL: www.aessweb.com
  • Adler, M., & Ziglio, E., (1996). The Delphi Method and Its Application to Social Policy and Public Health, Jessica Kingsley Publishers.
  • Ahmad, N., Othman, R., & Jusoff, K. (2009). The effectiveness of internal audit in Malaysian public sector. Journal of Modern Accounting and Auditing, 5(9),pp 53-62.
  • Al-Twaijry, A., Brierley, J., & Gwilliam, D. (2004). An examination of the relationship between internal and external

      audit in the Saudi Arabian corporate sector. Managerial Auditing Journal, 19(7), pp 929–944.

  • Alzebana, A., & Sawanb N., (2015), The impact of audit committee characteristics on the implementation of internal

       audit recommendations, Journal of International Accounting,Auditing and Taxation, pp. 61 -71

  • Alzebana, A., & G.william. (2014). Factors affecting the internal audit effectiveness: A suevey of the Sudi Public Sector, Journal of International.pp 54-79
  • Ali Al-Matari, , & Hassan, S.&, Alaaraj, H.(2016). Application of Basel Committee’s New Standards of Internal Audit Function: A Road Map towards Banks’ Performance, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(3), pp 1014-1018.
  • Al-Khaddash, H. (2013). Factors affecting the quality of Auditing: The Case of Jordanian Commercial Banks” International Journal of Business and Social Science/ Vol. 4 No. pp 75-106
  • Arena, M. & Azzone, G. (2009). Identifying Organizational Drivers of Internal Audit Effectiveness. International Journal of Auditing, 13, pp 43–60.
  • Basel Committee on Banking Supervision,(2012), The Internal Audit Function in banks.
  • Basel Committee on Banking Supervision,(2015), Corporate Governance Principles for banks.
  • The CMMI Institute, a subsidiary of ISACA, Capability Maturity Model Integration (CMMI). (2019) https://www.cmmiinstitute.com/cmmi/model-viewer/appendices/a
  • Dellai, H., & Brahim, O,mri, M.A.(2016). Factors Affecting the Internal Audit Effectiveness in Tunisian Organizations, Research Journal of Finance and Accounting, Vol.7, pp 208-221.
  • FÎRȚESCU, B., & A. NDREEA T. P. (2018). EFFECTS OF INTERNAL AUDIT CHARACTERISTICS ON BANK         PERFORMANCE” European Financial Regulation, pp 117- 130.
  • Hass, S., & Abdolmohammadi, M. & Burnaby P. (2006). The Americas literature review on internal auditing. Managerial Auditing Journal, 21(8), pp 835 –844
  • Habibi, A.& Sarafrazi, A.& and S. Izadyar .(2014). Delphi Technique Theoretical Framework in Qualitative Research, The International Journal of Engineering and Science, Vol. 3, 4, pp. 8-13.
  • The Institute of Internal Auditors Research Foundation (IIA). (2017). Internal Audit Capability Model (IA-CM) for the Public Sector, 2009, [Online] available at https://na.theiia.org/
  • The Institute of Internal Auditors the Netherlands (IIA), (2016), “Task force Internal Audit Ambition Model”, Members Group of Internal and Government Auditors (LIO), of the Royal Netherlands Institute of Chartered Accountants. (NBA); by Joko Tenthof van Noorden, Maureen Vermeij - de Vries & Marieta Vermulm. (2019&2020). CMMI-V2.0-Performance Report Summary Results FINAL. https:// www.isaca.org
  • The Information Systems Audit and Control Association, (ISACA), (2019 )ISACA ANNUAL REPORT, isaca.org
  • MohammedAssfaw, A. (2017). Evaluation of Effectiveness of Internal Auditing Service in Southern Public Regional Bureaus, Ethiopia, International Journal of Management, IT & Engineering Vol. 7 ,pp 128-166.
  • MOLDOVAN, O. & MACARIE, F.C.(2018).  EVALUATING ROMANIAN INTERNAL PUBLIC AUDITING USING THE IA-CM: CURRENT STATE AND POTENTIAL DEVELOPMENTS,In book: Transylvanian International Conference in Public Administration (pp.280-302)
  • Ofei, E., & Owusu, M., & Asante, C. (2020). Effect of Internal Audit Practices on Financial Performance of Banks in Ghana. International Journal of Current Aspects in Finance, Banking and Accounting, 2(2), 46-58
  • Rangone, A. (2019). The Internal Audit Process in the Cooperative Credit Banks: Consequences and Perspectives after the Reform, International Journal of Business and Social Science Vol. 10 • No. 1, pp 13-21
  • Salem Alrjoub, A., M. & Akram Ahmad, M. (2017). Internal Audit and its Impact on Risk Management at the Islamic Banks Listed in Amman Stock Exchange, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Vol. 7, No. 8, pp 414-430
  • Sharma, B. and Senan, N. A. M., (2019), A Study on Effectiveness of Internal Control System in Selected Banks in  Saudi Arabia, Asian Journal of Managerial Science, Vol.8 No.1, 2019, pp. 41-47.  ©The Research Publication, www.trp.org.in.
  • Shamki, D., & Amur Alhajri, T., (2017). Factors Influence Internal Audit Effectiveness, International Journal of Business and Management; Vol. 12, No. 10; Published by Canadian Center of Science and Education.
  • Suryanto, T., & Effendi, S. A. (2018). INTERNAL AUDIT AND LEADERSHIP: HOW TO IMPROVE PRODUCTIVITY SERVICE ON THE ISLAMIC RURAL BANK HAVE TO USE CAPITAL, Jurnal Terapan Manajemen dan Bisnis Volume 4 Number 1 March 2018. Page 93-106.
  • https://www.isaca.org/why-isacaSoftware Engineering Institute. (2019,2020). Capability Maturity Model Integration (CMMI). Vol 1.3, 2, October 2020.
  • , & Anggono, A., & Musyarofah, S., & Haryadi, B., & Nurhayati. & As‘ad, F., & Mulyawan, S. (2019).
  • Three Lines of Defense: Paradigm Supporting Roles of Internal Audit to Prevent Corruption in Indonesia Regional Government, Conference: Proceedings of The First International Conference on Financial Forensics and Fraud, ICFF, 13-14 August 2019, Bali, Indonesia.

Theodoros, M.(2019). The Relationship of the Internal Audit with the Internal Control System and the Effect of its Components on US Banking Sector, A thesis submitted for the degree of   Master of Science (MSc) in International Accounting, Auditing and Financial Management, SCHOOL OF ECONOMICS, BUSINESS ADMINISTRATION & LEGAL STUDIES, SID: 1107170013, May 2019 Thessaloniki-Greece