طراحی و تحلیل بازی مالیاتی بین شرکت و دولت با بکارگیری تئوری بازی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه الزهرا تهران.

2 کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه الزهرا تهران.

چکیده

بر اساس تئوری نمایندگی فرض بر این است مدیران شرکتها در جهت حداکثر کردن مطلوبیت خود ممکن است منافع سهامداران، مالکان، دولت و دیگر ذینفعان را نادیده گرفته و برای رسیدن به منافع خود، منافع دیگران را به خطر اندازند. دولت به عنوان یکی از ذینفعان شرکت نیز به دنبال حداکثر کردن منافع خود یعنی مالیات تشخیصی و در طرف دیگر، شرکت نیز به دنبال حداکثر کردن مطلوبیت خود یعنی اجتناب مالیاتی می‌باشد. لذا استراتژی دولت، ایجاد حاکمیت شرکتی قوی و استراتژی شرکت، اجتناب مالیاتی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین هدف پژوهش، اولاً تعیین تاثیر حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی است و دوما، این پژوهش بدنبال یافتن نقطه تعادلی در تضاد منافع بین مودیان و مقامات مالیاتی با استفاده از تئوری بازی‌ها می‌باشد، بطوریکه در آن طرفین از منافع خود راضی باشند. فرضیه‌ها با استفاده از داده‌های ترکیبی صورتهای مالی 62 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران بین سال‌های ۱۳90 تا ۱۳۹6 توسط روش‌های تابع بهترین پاسخ، آزمون من-ویتنی و رگرسیون تحلیل و آزمون شدند. براساس یافته‌های پژوهش، رابطه بین اجتناب مالیاتی و حاکمیت شرکتی بصورت منفی و معنادار بدست آمد. همچنین این نتیجه حاصل شد که در ترکیب استراتژی پذیرش مالیاتی و استراتژی حاکمیت شرکتی قوی، طرفین بازی مالیاتی به تعادل در منافع خود دست می‌یابند که این تکیب تعادل نش غالب است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Design and analysis of the tax game between the company and the state using the games theory

نویسندگان [English]

  • Seyed Ali Hosseini 1
  • Hanie Dadashi 2
1 Assistant Professor, Alzahra University of Tehran.
2 MA in Alzahra University of Tehran.
چکیده [English]

Based on the theory of representation, it is assumed that corporate executives ignore the interests of shareholders, owners, government and other stakeholders in order to maximize their utility, and jeopardize the interests of others to achieve their own interests. The government, as one of the stakeholders, seeks to maximize its benefits, namely, the diagnostic tax, and on the other hand, the company also seeks to maximize its utility by avoiding taxes. Therefore, government strategy, strong corporate governance and corporate strategy are tax avoidance. So the purpose of the research is, firstly, to determine the impact of corporate governance on tax avoidance, and secondly, to seek to find the equilibrium point in conflict between the interests of taxpayers and tax authorities using game theory, in which the parties are satisfied with their own interests. Hypotheses were analyzed using combined data of financial statements of 62members of Tehran Stock Exchange between 2012 and 2018 by using the best-response function, Mann-Whitney test and regression tests. According to the research findings, the relationship between tax avoidance and corporate governance was negatively and significantly. It was also concluded that, in combining the strategy of tax acceptance and the strong corporate governance strategy, the parties to the game play a balance in their own interests, which is the prevailing Nash equilibrium.

کلیدواژه‌ها [English]

  • game theory
  • tax avoidance
  • corporate governance
  • tax game

مراجع

  • اسلامی بیدگلی، غلامرضا، احتشام راثی، رضا (1390)، کاربرد تئوری بازی‌ها در ارزیابی سرمایه‌گذاری در سهام، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره 11، 123-95
  • اعتمادی، حسین، سپاسی، سحر، سیرغانی، سعید، (1396)، تئوری بازی در حسابداری، انتشارات ترمه.
  • باباجانی، جعفر؛ عبدی، مجید (1389)، رابطه حاکمیت شرکتی و سود مشمول مالیات شرکتها، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دوم، شماره 3، 65-86.
  • بدری، احمد، (1393)، واکاوی و نقد روش‌شناسی پژوهش‌های تجربی مالی و حسابداری در ایران، 99-127، پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال سوم، شماره دوازدهم،.
  • پورحیدری، امید، سروستانی، امیر، (1391)، بررسی تأثیر ویژگی های شرکت، نوع صنعت و مالکیت نهادی بر اختلاف مالیات ابرازی و قطعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهشنامه مالیات، شماره 14، 61-77.
  • ثقفی، علی و پوریانسب، امیر، (1389)، نظریه ی مدیریت سود،، 34-53، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره6.
  • حمیدیان، محسن (1396)، بررسی ابعاد مختلف راهبردی شرکتی با اجتناب مالیاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، سال ششم، شماره 23.
  • خانی،عبدالله، ایمانی،کریم، یوسفی، امین (1393)، اجتناب از مالیات، نحوه اندازه گیری و عوامل موثر بر آن ، فصلنامه پژوهش حسابداری، دوره 4، شماره پیاپی 15، 121-142.
  • خواجوی، شکراله؛ کیامهر، محمد (1395)، مدلسازی اجتناب مالیاتی با استفاده از اطلاعات حسابداری، مجله دانش حسابداری، سال هفتم، شماره 25، 79-100.
  • درگاهی، حسین؛ موسوی،سید محمد هادی؛ فراهانی، سمانه؛ شهام، گلسا (1387)، مدیریت تعارض و راهبردهای مرتبط، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران، دوره دوم، شماره 1، 63-72.
  • دیانتی، زهرا؛ شکراللهی، پریسا (1394)، بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی بر رابطه بین اجتناب مالیاتی و ارزش و میزان نگهداشت وجه نقد، پژوهش‌های تجربی حسابداری، دوره 4، شماره 3، 39-62.
  • دیدار حمزه، منصورفر، غلامرضا، کفعمی، مهدی، ) 1393 (، بررسی تأثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی بر شکاف مالیاتی
  • در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره بیست و یکم، شماره 4، 409-430.
  • رهنمای رودپشتی، فریدون، (1389)، مکاتب وتئوری های مالی وحسابداری، مشتمل بر نظریات، فرضیات، مدل ها، تکنیک ها، وابزار ها، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی.
  • سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه، (1385)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه، چاپ نوزدهم، تهران.
  • عبدلی، قهرمان، (1390)، نظریه بازی‌ها و کاربردهای آن (بازی های ایستا وپویا با اطلاعات کامل)، انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد تهران.
  • عبدلی، قهرمان، (1391)، نظریه بازی‌ها وکاربردهای آن(بازی های اطلاعات ناقص، تکاملی وهمکارانه)، انتشارات سمت، واحد تهران.
  • عرب‌کیاسری، محسن، عبدی، سامان (1394)، طراحی و تحلیل بازی استراتژیک مدیر-سهامدار: بکارگیری نظریه‌های بازی، مدیریت سود و حاکمیت شرکتی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 22، شماره 2، 242-221.
  • فخاری حسین,منصوری سید علی رضا (1394)، بررسی تاثیر اجتناب مالیاتی بر ریسک سقوط قیمت سهام، همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران،دوره 9 ، 34-47.
  • قرنجیک، آرزو، گرکز،منصور (1397)، بررسی رابطه بین برخی مکانیز مهای حاکمیت شرکتی با اجتناب
  • مالیاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، مجله دانش حسابرسی، سال هجدهم، شماره 70 .
  • کرمی، غلامرضا، مهرانی، ساسان، سید حسینی، سید مصطفی، جهرومی، مهتاب (1394)، تئوری حسابداری، جلد دوم، 9-287-157-964-978
  • محمودی، مرتضی؛ جبارزاده کنگرلوئی، سعید (1393)، بررسی تاثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (مورد مطالعه: هولدینگ بازرگانی)،مجله مطالعات کمی در مدیریت، شماره 19، 69-86.  
  • مدرس، احمد؛ زارعیان برجی، حمید (1392)، بررسی محتوای اطلاعاتی تفاوت مالیات ابرازی و قطعی و ارتباط آن با کیفیت سود شرکت ها ،مجله حسابداری مدیریت، شماره 17،15-28.
  • مرتضوی کیاسری، سید حسن؛ رباط میلی، مژگان (1386)، نظریه بازی و کشف تقلب، مجله حسابدار، شماره 186 ، 82  -87.  
  • مشایخی، بیتا و سیدی، سید جلال، (1394) ، راهبری شرکتی و اجتناب مالیاتی، مجله دانش حسابداری، سال ششم، شماره 20 ، 83-103.
  • مهرانی، ساسان؛ سیدی، سید جلال (1393)، بررسی تاثیر مالیات بر درآمد و حسابداری محافظه کارانه بر اجتناب مالیاتی شرکتها، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال سوم، شماره 10
  • K. K. (2007). "Corporate Tax Planning". Vol. 1. Sixth edition. 3-11. Allingham,
  • Armstrong, C., Blouin, J., Jagolinzer, A., Larcker, D. (2015). Corporate governance, incentives, and tax avoidance , Journal of Accounting and Economics, 60 (1), 1 – 17
  • Allingham, Michael G. and A. Sandmo. (1972), “Income tax evasion: A theoretical analysis”. Journal of Public Economics, 1: 323-338.
  • Alm, J. (2012). Designing alternative strategies to reduce tax evasion. Tax Evasion and the Shadow Economy, 13-32.
  • Alm, J., Jacobson, S. (2007). Using laboratory experiments in public economics. National Tax Journal, 129-152.
  • Bloomquist, K. (2011). Tax compliance as an evolutionary coordination game: An agent-based approach. Public Finance Review, 39(1), 25-49.
  • Cai, Jie and Liu, Yixin and Qian, Yiming (2008), “Information Asymmetry and Corporate Governance”,
  • Desai, M. A., and Dhammika Dhamapala. (2005). Corporate Tax Avoidance and Firm Value. American Law&Economics Association Annual Meetings.
  • Dyreng, S., M. Hanlon, and E. Maydew. (2008). "Long-run corporate tax avoidance”. The Accounting Review, 83 (1):61-82.
  • Etemadi, Hosein; Sirghani, Saeed (2016), The effect of the budget slack creation and budget internal control by managers on maximization of utility function in budgetary participation, International Journal of Finance and Managerial Accounting, Vol.1 / No.2.
  • Gordon, J.P. (1989). Individual morality and reputation costs as deterrents to tax evasion. European Economic Review, 33(4), 797-805.
  • Hanlon, M., and S. Heitzman. (2010). "A review of tax research." Journal of financial Accounting and Economics, 50 (2-3): 127-178.
  • Michael G. and A. Sandmo. (1972), "Income tax evasion: A theoretical analysis". Journal of Public Economics, 1: 323-338.
  • MILLS, L. F. AND SANSING, R. C. [2000]: "Strategic Tax and Financial Reporting Decisions: Theory and Evidence," Contemporary Accounting Research, 17, 85-106.
  • Osborne, M. J., & Rubinstein, A. 1994." A course in game theory".
  • Osborne, M. J. 2004. "An introduction to game theory ". New York: Oxford University Press, Vol. 3, No. 3
  • Pickhardt, M., Prinz, A. (2014). Behavioral dynamics of tax evasion– a survey. Journal of Economic Psychology, 40, 1-19.
  • Salamon, L. M., J. J. Siegfreid (1977). “Economic power and political influence: The impact of industry structure on public policy”. American Political Science Review, Vol.71, No 3, Pp, 1026-1043
  • Torgler, B. (2007). Tax Compliance and Tax Morale: A Theoretical and Empirical Analysis: Edward Elgar Publishing.
  • Watts, RL. And J. L. Zimmerman. 1986. Positive Accounting Theory. Prentice-Hall Inc, Englewood Cliffs, N.J.
  • Wan, X. (2014). Cooperation and Game between Producers and Managers Based On the Linear Contract. Journal of Applied Mathematics, 2014 (2014): 1-7.
  • Wang, H. P. (2010). Game analysis of stakeholders in financial conflicts of interest. Modern Business Trade Industry, (8): 159-160.
  • Wilson, R.J. (2009). An examination of corporate tax shelter participants. The Accounting Review, 84(3), 969-999.
  • zeng,, Tao. (2002) “Income tax liabity for large corporations in china: 19982007-, Asian review of,18,3,180196-

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار