طراحی الگوی عوامل غیرمالی مؤثر بر پایداری شرکتی: براساس روش تحلیل تم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حسابداری، مدرس گروه حسابداری دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار بخش حسابداری، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استاد حسابداری دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

تقویت پایداری شرکتی، به عنوان یک استراتژی مهم برای شرکت­ها، امری تصادفی نیست، بلکه می­تواند با شناسایی و توجه به عوامل مختلف بهبود یابد. بنابراین، شناسایی عوامل مؤثر بر پایداری شرکتی بسیار ضروری است.عوامل مؤثر بر پایداری شرکتی به دو دسته مالی و غیرمالی تقسیم می­شود. هدف پژوهش حاضر، طراحی الگویی برای عوامل غیرمالی مؤثر بر پایداری شرکتی می­باشد. رویکرد پژوهش کیفی و مبتنی بر تحلیل تم است. در این پژوهش، به کمک مصاحبه با خبرگان با روش نمونه­گیری گلوله برفی و براساس تحلیل تم برآمده از مصاحبه­ها، الگویی برای عوامل غیرمالی مؤثر بر پایداری شرکتی ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داد که 4 بعد شامل؛ ویژگی­های ساختاری شرکت، عوامل مدیریتی، عوامل تجاری و عوامل کلان، 6 مؤلفه شامل؛ ویژگی­های ساختاری شرکت، سطح فردی، سطح سازمانی، عوامل تجاری، عوامل اجتماعی و عوامل سیاسی و 39 شاخص بر پایداری شرکتی مؤثر هستند. علاوه بر تأیید بسیاری از عوامل شناسایی شده در پژوهش­های پیشین، عوامل نوینی همچون فرهنگ جامعه، تحریم، روابط سیاسی شرکت، الزامات قانونی، فرهنگ سازمانی، نگرش مذهبی مدیران، مصرف سبز، رضایت شغلی و تنوع­پذیری محصولات به عنوان عوامل غیرمالی مؤثر بر پایداری شرکتی شناسایی شده­اند. بر همین اساس پیشنهاد می­شود، دولت و سازمان­های ذی­ربط با تقویت فرهنگ جامعه و تدوین الزامات قانونی و شرکت­ها با ارتقای سطح سواد سازمانی و رضایت شغلی، زمینه و انگیزه­های لازم را جهت رعایت و افشای پایداری شرکتی، فراهم نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing of non-financial effective factors pattern on corporate sustainability: based on a thematic analysis method

نویسندگان [English]

  • Darioush Akhtarshenas 1
  • hamad khodamipour 2
  • Omid Poor Heidari 3
1 Ph.D in Accounting, Lecturer of Accounting Department of Razi University, Kermanshah, Iran
2 Associate Professor of Accounting, Faculty Member of Shahid Bahonar
3
چکیده [English]

Promoting corporate sustainability, as an important strategy for companies, is not a coincidence, but can be improved by identifying and considering different factors. Therefore, identifying the effective factors on corporate sustainability is essential. Effective factors on corporate sustainability are divided into financial and non-financial categories. The purpose of this research is to design a pattern for non-financial effective factors on corporate sustainability. The research approach is qualitative and based on thematic analysis. In this research, a pattern for non-financial effective factors on corporate sustainability has been provided by interview with experts and by using a snowball sampling method based on the thematic analysis of the interviews. The research results showed four dimensions include: company structural characteristics, management factors, business factors and macro factors, six components include: company structural characteristics, individual level, organizational level, business factors, social factors and political factors and thirty-nine indicators are affecting on corporate sustainability. In addition to confirming many of identifying factors in previous research, new factors such as society culture, sanctions, corporate political relationships, legal requirements, organizational culture, managers' religious attitudes, green consumption, job satisfaction, and product variability have been identified as non-financial effective factors of corporate sustainability. Accordingly, it is suggested that government and relevant organizations provide the necessary background and incentives to observe and disclose corporate sustainability by promoting society culture and codification legal requirements and companies by promoting organizational literacy and job satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate Sustainability
  • Thematic Analysis
  • Non-Financial Factors
  • Interviews

مراجع

اشرفی، جواد و رهنمای رودپشتی، فریدون و بنی مهد، بهمن. (1398). نظریه­های مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت­ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هشتم، شماره 31، صص 14-1.
ترابی، محسن و سیدنقوی، میرعلی و قربانی­زاده، وجه­الله. (1394). الگوی مدیریت منابع انسانی الکترونیک در سازمان­های دولتی براساس مفروضات خدمات دولتی نوین. مدیریت سازمان­های دولتی، دوره 3، شماره 4، صص 59-43.
جامعی، رضا و عزیزی، بنیامین و کرمی، رعنا. (1398). بررسی تأثیر چرخه عمر بر مسئولیت­پذیری اجتماعی شرکت­ها با توجه بر نقش تعدیلگر منابع و قابلیت­های مالی سازمانی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری ارزشی و رفتاری، سال چهارم، شماره هفتم، صص 269-241.
حساس­یگانه، یحیی و باباجانی، جعفر و تقوی فرد، محمدتقی و آرین پور، آرش. (1397). تحلیل عملکرد پایدار زیست محیطی و تأثیر آن بر هزینه سرمایه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری ارزشی و رفتاری، سال سوم، شماره پنجم، صص 39-1.
حساس­یگانه، یحیی و برزگر، قدرت­اله. (1394). مدلی برای افشاء مسئولیت اجتماعی و پایندگی شرکت­ها و وضعیت موجود آن در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال هشتم، شماره 29، صص 110-91.
خوزین، علی و طالب نیا، قدرت اله و بنی مهد، بهمن. (1397). بررسی اثر ساختار مالکیت بر توسعه سطح گزارشگری پایداری. حسابداری مدیریت، سال یازدهم، شماره سی و ششم، صص 13-1.
رادفر، رضا. (1391). تدوین استراتژی پایدار با استفاده از برنامه­ریزی سناریوها با رویکرد منطق فازی جهت ارزیابی بقاء سازمان­ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال اول، شماره چهارم، صص 53-43.
سجادی، سید حسین و زراء نژاد، منصور و جعفری، علیرضا. (1388). ویژگی­های غیرمالی مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 57، صص 68-51.
شجاعی، پیام و صادق­زاده مهارلویی، محمد و رمضانی، حمیدرضا. (1396). تغییر در حسابداری مدیریت و توسعه پایداری: یک چارچوب مفهومی با رویکرد نهادگرایی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال ششم، شماره 23، صص 61-47.
فخاری، حسین و ملکیان، اسفندیار و جفائی رهنی، منیر. (1396). تبیین و رتبه­بندی مؤلفه­ها و شاخص­های گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی به روش تحلیل سلسله مراتبی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. حسابداری ارزشی و رفتاری، سال دوم، شماره چهارم، صص 187-153.
قادرزاده، سید کریم و کردستانی، غلامرضا و حقیقت، حمید. (1396). شناسایی و رتبه­بندی عوامل مؤثر بر سطح افشای مسئولیت اجتماعی شرکت­ها با رویکرد داده کاوی. پژوهش­های کاربردی در گزارشگری مالی، سال ششم، شماره 11، صص 46-7.
کاشانی پور، محمد و جندقی، غلامرضا و رحمانی، محمد. (1397). بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی با افشا اطلاعات پایداری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های تجربی حسابداری، سال ششم، شماره 29، صص 21-1.
مجلس شورای اسلامی. (1396). قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. مصّوب 14/12/1395.
معصومی، سیدرسول و صالح نژاد، سیدحسن و ذبیحی زرین کلایی، علی. (1397). شناسایی متغیرهای مؤثر بر میزان گزارشگری پایداری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، سال هجدهم، شماره 70، صص 221-195.
ملکیان، اسفندیار و فخاری، حسین و جفائی رهنی، منیر. (1398). بررسی تأثیر ویژگی­های هیئت مدیرة شرکت بر میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی. دانش حسابداری، دوره دهم، شماره 2، پیاپی 37، صص 112-77.
ناصریان، فهیمه و ایمانی، ذکوان و همایون، علی. (1395). بررسی رابطه بین بازده سهام و مسئولیت­های اجتماعی طی چرخه عمر در شرکت­های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های جدید در مدیریت و حسابداری، سال سوم، شماره یازدهم، صص 180-167.
هومن، حیدرعلی. (1395). راهنمای عملی پژوهش کیفی. انتشارات سمت. چاپ هفتم.
یبلویی خمسلویی، مالک و ایزدی نیا، ناصر و عرب صالحی، مهدی. (1397). تأثیر میزان شاخص­های پایداری افشاء شده بر کیفیت سود. دانش حسابداری، دوره نهم، شماره 1، پیاپی 32، صص 34-7.
 
Adams, C. A. (2002). Internal organizational factors influencing corporate social and ethical reporting beyond current theorizing. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 15(2), 223-250.
Annunziata, E., Pucci, T., Frey, M., and Zanni, L. (2018). The role of organizational capabilities in attaining corporate sustainability practices and economic performance: Evidence from Italian wine industry. Journal of Cleaner Production, 171, 1300-1311.
Aras, G., and Crowther, D. (2008). Governance and Sustainability: An investigation into the relationship between corporate governance and corporate sustainability. Journal of Management Decision, 46(3), 433-448.
Azizul Islam, M. (2009). Social and Environmental Reporting Practices Organizations Operating in, or Sourcing Products from, A Developing Country: Evidence from Bangladesh. University of Dhaka.
Brammer, S., and Pavelin, S. (2006). Voluntary Environmental Disclosures by Large UK Companies. Journal of Business Finance and Accounting, 33(7), 1168-1188.
Braun, V., and Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Brouwers, H. E. J. (2010). Corporate sustainability and innovation in SMEs: evidence of themes and activities in practice. Bus. Strat. Env, 19, 417-435.
Carroll, A. B. (1979). A three-dimensional conceptual model of corporate performance. Academy of Management Review, 4(4), 497-505.
Cong, Y., and Freedman, M. (2011). Corporate Governance and Environmental Performance and Disclosures, Advances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting, 27(1), 223-232.
Cooper, D. J., and Sherer, M. J. (1984). The Value of Corporate Accounting Reporting: Arguments for a Political Economy of Accounting. Accounting, Organizations and Society, 207-232.
Crifo, P., Escrig‑Olmedo, E., and Mottis, N. (2018). Corporate Governance as a Key Driver of Corporate Sustainability in France: The Role of Board Members and Investor Relations. Journal of Business Ethics.
Dekoulou, P., and Trivellas, P. (2017). Organizational structure, innovation performance and customer relationship value in the Greek advertising and media industry. Journal of Business and Industrial Marketing, 32(3), 385-397.
Donnelly, R., and Mulcahy, M. (2008). Board structure, ownership, and voluntary disclosure in Ireland. Corporate Governance, 16, 416-429.
Frimpong, S., and Owusu, Ch. (2012). Corporate social and environmental auditing: Perceived responsibility or regulatory requirement. Research Journal of Finance and Accounting, 3(4), 47-56.
Guthrie, J., Cuganesan, S., and Ward, L. (2008). Industry Specific Social and Environmental Reporting: The Australian Food and Beverage Industy. Accounting Forum, 32, 1-15.
Hill, C. W., and Jones, T. M. (1992). Stakeholder-agency theory. Journal of Management Studies, 29(2), 131-154.
Hopkins, M. (2004). Corporate social responsibility. an issue Paper, Working Paper, 27, International Labour Organisation, Geneva.
Jeffers, A. E., Beixin, L., Silvia R., and Laurence A. D. (2014). Is It Time for Companies to Capitalize on Sustainability? The cpa journal, 84(3), 6-17.
Jenkins, H. and Yakovleva, N. (2006). Corporate social responsibility in the mining industry: Exploring trends in social and environmental disclosure. Journal of Cleaner Production, 14, 271-284.
Jitmaneeroj, B. (2016). Reform priorities for corporate sustainability: environmental, social, governance or economic performance? Management Decision, 54(6), 74-89.
Jones, M. J. (2010). Accounting for the Environment: Towards a Theoretical Perspective for Environmental Accounting and Reporting. Accounting Forum, 34, 123-138.
Lai, W. H., Lin, C. C., and Wang, T. C. (2015). Exploring the interoperability of innovation capability and corporate sustainability. J. Bus. Res, 68, 867-871.
Lang, M., Lins, K. V., and Maffett, M. (2012). Transparency, liquidity, and valuation: International evidence on when transparency matters most. Journal of Accounting Research, 50(3), 729-774.
Li, N., Toppinen, A., Tuppura, A., Puumalainen, K., and Hujala, M. (2011). Determinants of Sustainability Disclosure in the Global Forest Industry. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 16(1), 33-40.
Liu, X. (2007). Corporate social responsibility and sustainability in private sectors. Economics and Management, 8, 22-26.
Lourenco, I. C., Branco, M. C. (2013). Determinants of corporate sustainability performance in emerging markets: The Brazilian case. Journal of Cleaner Production, 57, 134-141.
Lu, D. (2002). Corporate social responsibility analysis-approaches from economics and legitimacy. Falv Press: Beijing.
Mallin, B. C., Farag, H., and Ow-Yonga, K. (2014). Corporate social responsibility and financial performance in Islamic banks. Journal of Economic Behavior and Organization, 103(3), 21-38.
Mathews, R. (2008). Personal reflections on a tale of two books: social and environmental accounting research in the past, present and future. Australian Accounting Business and Finance Journal, 2, 1-13.
Maxwell, J. A. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard Educational Review, 62, 279-300.
Naciti, V. (2019). Corporate governance and board of directors: the effect of a board composition on firm sustainability performance.  Journal of Cleaner Production, 237, 1-18.
Nadeem, M., Zaman, R., and Saleem, I. (2017). Boardroom gender diversity and corporate sustainability practices: Evidence from Australian Securities Exchange listed firms. Journal of Cleaner Production, 194, 874-885.
Nakamura, M., Takahashi, T., Vertinsky, I. (2001). Why Japanese firms choose to certify: a study of managerial responses to environmental issues. J. Env. Econ. Manag, 42(1), 23-52.
Neuman, W. L. (2000). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Boston: Allyn and Bacon.
Ng, A.  C. and Rezaee, Z. (2015). Business sustainability performance and cost of equity capital. Journal of Corporate Finance, 34, 128-149.
Peter, T. (2017). Configurations of strategic R&D decisions and financial performance in small-sized and medium-sized firms. Journal of Business Research, 74(5), 55-65.
Sandhu, H. S., and Kapoor, S. (2010). Corporate social responsibility initiatives: An analysis of voluntary corporate disclosure. South Asian Journal of Management, 17(2), 47-80.
Saunila, M., Nasiri, M., Ukko, J., and Rantala, T. (2019). Smart technologies and corporate sustainability: The mediation effect of corporate sustainability strategy. Computers in Industry, 108, 178-185.
Shamimul Islam, M., Tseng, M., and Karia, N. (2019). Assessment of corporate culture in sustainability performance using a hierarchical framework and interdependence relations. Journal of Cleaner Production, 217, 676-690.
Sinkovics, R. R., Penz, E., and Ghauri, P. N. (2008). Enhancing the Trustworthiness of Qualitative Research in International Business. MIR, 48(6), 689-714.
Sneirson, J. F. (2009). Green is Good: Sustainability, Profitability, and a New Paradigm for Corporate Governance. Iowa Law Review, 94(3), 987-1022.
Snow, R. E., Hutcheson, J., and Prather, J. (1981). Using reputational sampling to identify residential clusters of minorities dispersed in a large urban region: Hispanics in Atlanta. in: Proceedings of the Section on Survey Research Methods. American Statistical Association, 101-106.
Stubbs, W., and Cocklin, C. (2008). Conceptualizing a sustainability business model. Organization and Environment, 21(2), 103-127.
Swink, M., and Nair, A. (2007). Capturing the competitive advantage of AMT: designman ufacturing integration as a complementary asset. J. Oper. Manag, 25(3), 736-754.
Thomas, D. (2003). A general inductive approach for qualitative data analysis. University of Auckland, NewZealand.
Tomsic, N., Bojnec, S., and Simcic, B. (2015). Corporate sustainability and economic performance in small and medium sized enterprises. Journal of Cleaner Production, 108, 603-612.
Turban, D. B., and Greening, D. W. (1996). Corporate social performance and organizational attractiveness to prospective employees. Academy of Management Journal, 40(3), 658-672.
Twining, J. (2000). A Naturalistic Journey into the Collaboratory: In Search of Understanding for Prospective Participants. Doctoral Dissertation, Denton: Texas Woman’s University.
Ultmann, A. (1985). Data in search of a theory: A critical examination of the relationship among Social Disclosure, and economic Performance of U.S. Firms. Academy of management Review, 10(3), 540-557.
Wang, D. S. (2007). Economics of money banking and financial markets. Beijing: Perking University Press.
Williams, S. M. (1999). Voluntary Environmental and Social Accounting Disclosure Practices in the Asia-Pacific Region: An International Empirical Test of Political Economy Theory. the International Journal of Accounting, 34(2), 209-238.
Xiao, Ch., Wang, Q., Vaart, T., and Donk, D. (2018). When Does Corporate Sustainability Performance Pay off? The Impact of Country-Level Sustainability Performance. Ecological Economics, 146, 325-333.
Yang, C. F. (2009). Empirical study on the influential factors of social responsibility of Chinese enterprise. The Economists, 1, 69-79.
Zhang, J. (2017). Users’ perceptions of the drivers for corporate sustainability disclosures made by Chinese listed companies. Theses: Doctorates and Masters, Edith Cowan University.
Zhou, Z. (2005). The vision, format and the meaning of corporate social responsibility. Theory and Academy, 5, 9-15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار