اعتباریابی ابزار سنجش گزارشگری سرمایه فکری در ایران مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی براساس نظریه نمایندگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. (نویسنده مسئول)

3 گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

چکیده

در دهه اخیر شرکت‌ها توجه ویژه‌ای را برای اندازه گیری سرمایه فکری برای ارائه گزارش به استفاده کنندگان دارند. از طرفی بر اساس نظریه های نمایندگی و علامتدهی، شرکتها علاقه مند هستند کیفیت اطلاعات ارائه شده خود را بهبود بخشند. افزایش کیفیت گزارشگری مالی می‌تواند پیامدهای اقتصادی مهمی به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی ابزار سنجش گزارشگری سرمایه فکری در ایران انجام شد. در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، با روش نمونه گیری خوشه‌ای 112 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت‌های دانش بنیان انتخاب شدند. الگوریتم تحلیل داده‌ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل: بررسی مدل‌های اندازه گیری (آلفا کرونباخ،، پایایی ترکیبی، روایی همگرا و واگرا) و برازش مدل ساختاری (ضرایب بار عاملی، معناداری ضرایب مسیر و ضریب تعیین، شاخص پیش بینی مدل، نیکوی برازش) است که جهت ارزیابی پنج مؤلفه «اهمیت و بسترها، اجزای گزارشگیری (سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی)، شیوه اندازه گیری، شیوه گزارشگری، پیامد گزارشگری» ابزار سنجش گزارشگری سرمایه فکری در ایران مورد استفاده قرار گرفت.  برازش هر دو بخش الگوریتم داده‌ها و نتایج حاصله از تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان‌دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن ساختار مکنون در سطح شاخص‌ها و مؤلفه‌ها بود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان گفت که ابزار سنجش گزارشگری سرمایه فکری در ایران، در جامعه‌ی شرکت‌های دانش بنیان اعتبار و روایی سازه خوبی دارد و می‌توان از آن برای سنجش و شناسایی میزان مؤلفه و شاخص‌های سرمایه فکری و تسهیل در فهم تأثیر سرمایه فکری بر پیامدهای اقتصادی شرکت‌های دانش بنیان بهره گرفت.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Accreditation of the instrument for measuring intellectual capital accounting in Iran based on partial least squares approach based on agency theory

نویسندگان [English]

  • Amir Firooznia 1
  • Iman Dadashi 2
  • Hamidreza Gholamnia roshan 3
1 Ph.D. Student of Accounting, Department of Accounting, Babol branch, Islamic Azad University, Babol, Iran
2 Department of Accounting, Babol branch, Islamic Azad University, Babol, Iran (Corresponding author)
3 Department of Accounting, Babol branch, Islamic Azad University, Babol, Iran
چکیده [English]

In recent decades, companies have paid special attention to measuring intellectual capital for reporting to users. On the other hand, based on agency and signaling theory companies are keen to improve the quality of their information. Increasing the quality of financial reporting can have important economic outcomes. The purpose of this study was to investigate the factor structure, reliability and validity of the instrument for measuring the reporting of intellectual capital in Iran. In this descriptive-correlational study, 112 managers and experts of knowledge based companies were selected by cluster sampling. The algorithm of data analysis by partial least squares method, which includes: evaluation of measurement models (Cronbach's alpha, composite reliability, convergent and divergent validity) and fitting of structural model (factor load coefficients, path coefficients and determination coefficient, model prediction model, goodness Fit) was used to assess the five components of "importance and context, reporting components (human capital, capital structure, communicative capital), measurement method, reporting method, reporting outcome", the instrument for measuring the reporting of intellectual capital in Iran. The fitting of both parts of the data algorithm and the results of confirmatory factor analysis also showed the desirability and acceptability of the structure at the level of indicators and components. According to the results of this study, Persian version of the instrument for measuring the reporting of intellectual capital in Iran, has a good structure in the knowledge society society and it can be used to measure and measure the components and indicators of intellectual capital and facilitation In understanding the effect of intellectual capital on the economic consequences of knowledge-based companies.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reporting
  • Intellectual Capital
  • Minimal Sartial Squares
  • Validation
  • Agency theory

مراجع

*       انواری رستمی، علی اصغر و محمدرضا رستمی (1382). ارزیابی مدل‌ها و روش‌های سنجش و ارزشگذاری سرمایه فکری شرکت‌ها، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 34، صص 75-51.
*       داداشی، ایمان و فیروزنیا، امیر (نوبت چاپ). ارائه مدل تجربی گزارشگری سرمایه فکری در ایران، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار.
*       داوری، علی؛ رضازاده، آرش. (1393). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
*       دیانتی دیلمی، زهرا و مریم رمضانی، (1391). "تاثیر سرمایه فکری بر کیفیت اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، شماره 2، صص 50-37.
*       طباطبائی، سیدسجاد و مطهری‌نژاد، حسین و تیرگر، هدایت (۱۳۹۵). اعتباریابی ابزار سنجش هویت معلمی پزشکان مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی. نشریه علمی پژوهشی گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، ۱۳ (۶)؛ ۱-۱۲.
*       فخاری، حسین (1393)، بازخوانی تعریف شرکت‌های دانش بنیان براساس شرایط اقتصادی کشور، فصلنامه علمی-پژوهشی سیاست علم و فناوری، دورة ششم، شمارة 4؛ 69 -88.
*       محسنین، شهریار؛ اسفیدانی، محمد رحیم. (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزیی به کمک نرم افزار Smart-PLS. تهران: کتاب مهربان.
*       نیکومرام، هاشم؛ یاری، حسین (1388)، بررسی ارتباط سرمایه فکری وعملکرد شرکت‌های های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات.
*       Appuhami, B., and Ranjith, A. (2007). The Impact of Intellectual Capital on Investors’ Capital Gains on Shares: An Empirical Investigation of Thai Banking, Finance & Insurance Sector. International Management Review, 3(2), 14-25.
*       Barclay D, Higgins C, Thompson R (1995). The partial least squares (PLS) approach to causal modeling: personal computer adoption and hse as an illustration. Technology studies. 1995; 2(2): 285-309.
*       Bramhandkar, A., and Erickson, S. and Applebee, I. (2007). Intellectual Capital and Organizational Performance: an Empirical Study of the Pharmaceutical Industry. The Electronic Journal of Knowledge Management, 5(4), 357-362.
*       Campel, D and Mara Ridhun Adual Rahman. (2010), "A longitudinal examination of
intellectual capital reporting in market & spencer annual reports,1978-2008", Vol.42,
pp 56-70.
*       Chu, P. Y. and Lin, Y. L., and Hsiung, H. H. and Liu, T. Y. (2006), "Intellectual capital: An empirical study of ITRI" Technological Forecasting & Social Change 73, PP. 886-902.
*       Coakes, E. and Bradburn, A. (2005),"What is the value of intellectual capital?" Knowledge Management Research & Practice,Vol3,PP. 60-68
*       Edvinsson, L., & Malone, M. (1994). Visualizing intellectual capital in Scandia. Scandia, 203.‌
*       Ferrier, F. and Mckenzie, P. (1999), "Looking ahead: an enterprise information and self-evaluationkit", paper presented at the International Symposium on Measuring and Reporting Intellectual Capital: Experiences, Issues, and Prospects, OECD, Amsterdam.
*       Juma, N., and McGee, J. (2006). the Relationship between Intellectual Capital and New Venture Performance: An Empirical Investigation of the Moderating Role of the Environment. International Journal of Innovation and Technology Management, 3(4), 379-405.
*       Lambert, R., and Lenz, CH., and Verrecchia, R. E. (2006). Accounting Information Disclosure & the Cost of Capital. Journal of Accounting Research, 45(2), 385-420.
*       Marr, B. and Gray, D. and Neely, A. (2003) "Why do funs measure their intellectual capital? "Journal oflntellectual Capital,Vol. 4 No. 4, pp. 441-464.
*       Mouritsen, J., Nikolaj, P. N. and Marr, B. (2004). “Reporting on Intellectual Capital: Why, What & How?”. Journal of Measuring Business Excellence, Vol. 8, No. 1, pp. 46-54.
*       Pablos (a), P. 0. D. (2003), "Intellectual capital reporting in Spain: a comparative view" Journal oflntellectual Capital, Vol. 4 No. 1, pp. 61-81.
*       Richieri, F.L., and Cruz Basso, L. F., and Leiva Martin, D. De. (2008). Intellectual Capital and the Creation of Value in Brazilian Companies. Electronic copy available at: http:// ssrn.com. (January): 1-22.
*       Roos, G. (2003) "An Intellectual Capital Primer" Centre for Business Performance Cranfield University,
*       Roslender, R. and Stevenson, J. and Kahn, H. (2006), "Employee wellness as intellectual capital: an accounting perspective", Journal of Human Resource Costing&Accounting, Vol. lONo. l,pp.48-64.
*       Rudez, H. N., and Mihalic, T. (2007). Intellectual Capital in the Hotel Industry: A Case Study from Slovenia. International Journal of Hospitality Management, 26(1),188-199.
*       Shiu, H. (2006). Application of the VAIC Method to Measures of Corporate Performance: A Quintile Regression Approach. The Journal of American Academy of Business, 8(2), 156-160.
*       Tai, W-S., and Chen, C-T. (2009). A New Evaluation Model for Intellectual Capital Based on Computing with Linguistic Variable. Expert Systems with Applications, 36(2): 3483-3488.
*       Taliyang, S.M., Abdul Latif, R. & Mustafa, N.H. (2011). The Determinates of Intellectual Capital Disclosure among Malaysian Listed Companies. International Journal of Management and Marketing Research, 4(3):25-33
*       Uppenberg, K. (2009) ‘The Knowledge Economy in Europe: A review of the 2009 EIB
conference in economics and Finance’ Luxembourg. European Investment Bank.
*       Verdi, R.(2006). Financial Reporting Quality and Investment Efficiency. Working Paper (Massachusetts Institute of Technology (MIT), (September).
*       Yongvanich, K. and Guthrie, J. (2004) "Review of Prior Intellectual Capital research on measuring and reporting" MGSMWP 2004-23, http://www. mgsm. edu. au/
*      Yu, A, Lorenzo, L & Kourti, I. (2017). The role of Intellectual Capital Reporting (ICR) in organizational transformation: A discursive practice perspective, Critical Perspectives on Accounting, Vol. 41, No. 4, pp.1-15.
دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
دوره 8، شماره 31
مهر 1398
صفحه 69-84

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار