تبین الگوی مناسب حسابرسی مسئولیت اجتماعی (اخلاق اجتماعی) شرکت‌ها از دیدگاه حقوق بشر و ارزش‌های اجتماعی با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی و مدل‌سازی معادلات ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی (مسئول مکاتبات)

3 استادیار گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

امروزه مسئولیت اجتماعی شرکت با اضافه شدن مباحثی چون محیط زیست، مباحث حقوق بشر، استانداردهای کار و مبارزه با فساد دامنه بسیار وسیع‌تری نسبت به گذشته پیدا کرده است. تئوری‌های مطرح در مورد مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها را تئوری مشروعیت، تئوری گروه ذینفعان و تئوری اقتصاد سیاسی می‌توان بیان کرد.هدف اصلی این پژوهش پاسخ به سؤال اصلی آن یعنی تبین الگوی مناسب حسابرسی مسئولیت اجتماعی (اخلاق اجتماعی) شرکت‌ها از دیدگاه حقوق بشر و ارزش‌های اجتماعی می‌باشد. این تحقیق از لحاظ ماهیت و روش در دستۀ تحقیقات توصیفی- پیمایشی و بر مبنای هدف از نوع کاربردی می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه خبرگان حسابرسان رسمی مؤسسات حسابرسی شهر تهران و همچنین مدیران سازمان حسابرسی می‌باشد، تعداد 76 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس جمع آوری شده است که مربوط به دوره زمانی 1395 تا 1396 است. از جداول فراوانی و شکلها و نرم‌افزار SPSS برای بررسی مؤلفه‌های جمعیت شناختی و تکنیک‌های تحلیل عاملی اکتشافی، معادلات ساختاری و آزمون فریدمن برای بررسی سؤالات پژوهش استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که ابعاد حسابرسی مسئولیت اجتماعی ازدیدگاه حقوق بشروارزش های اجتماعی عبارتند از پایگاه اجتماعی، استفاده از رسانه‌های جمعی، حضور در عرصه عمومی، نگرش به حقوق شهروندی، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی، کمک به مشارکت مدنی، اطلاع‌رسانی و شفافیت، کمیت و کیفیت خدمات و تعهد مأموریت اجتماعی معنادار و مثبت  است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the Appropriate Model of Corporate Social Responsibility Auditing (Corporate Ethics) from the Perspective of Human Rights and Their Social Values Using Exploratory Factor Analysis and Structural Equation Modeling

نویسندگان [English]

  • Majid Davoudi Nasr 1
  • Ghodratollah Talebnia 2
  • Ramadan Ali Royayi 3
  • S. Reza Salehi Amiri 4
1 Ph.D. student in Accounting, Science and Research Unit of Islamic Azad University, Tehran, Iran (Responsible of Correspondent)
2 Associated Professor of Accounting, Science and Research Unit of Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Accounting, Science and Research Unit of Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 Associated Professor, Department of Management, Science and Research Unit of Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, corporate social responsibility has become much wider than the past, with the addition of topics such as the environment, human rights, labor standards and the fight against corruption. Theories of corporate social responsibility can be expressed in the theory of legitimacy, stakeholder theory, and political economy theory. The main goal of this research is to answer the main question means what appropriate model of corporate social responsibility audit (social ethics) from the point of view of human rights and social values is. This research in terms of its nature and method is descriptive-survey research and is an applied study based on the purpose. The statistical population consisted of all the experts of the auditors of Tehran Audit Institutions as well as the managers of the audit organization. The 76 questionnaires were collected using available sampling method, which is related to the period of 2015 to 2016. Frequency and shape tables and SPSS software were used to examine the demographic components and also exploratory factor analysis techniques, structural equations and Friedman test were used for investigating research questions. The results indicated that the dimensions of social responsibility audit from the point of view of social rights and social value include the social base, the use of public media, participation in the public domain, the attitude to citizenship rights, responsibility and accountability, assistance to civil participation, information and transparency, quantity and quality of service and commitment of the social mission are meaningful and positive.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate Social Responsibility Audit
  • Human rights
  • Social values
  • Attitude to Citizenship Rights
  • Responsibility and Accountability
  • Information and Transparency

مراجع

*       ابراهیم پور، حبیب، (1393)، نقش مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها در رعایت و ارتقاء حقوق شهروندی، کنفرانس ملی رویکردهای نوین در مدیریت کسب و کار.
*       افضلیان مند، مسعود؛ رضایی، خدیجه، (1395)، نیاز ذینفعان، توجه به مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها و شرکت‌ها و حسابداری اجتماعی، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایش گران مهر اشراق.
*       امیدوار، علیرضا، (1393)، رعایت حقوق بشر توسط شرکت‌ها، اولین همایش ملی حسابداری و مدیریت، نور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور.
*       ا لوانی، سید مهدی؛ قاسمی، احمد، (1377)، "مدیریت و مسئولیت‌های اجتماعی سازمان"، تهران: انتشارات، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
*       پاکروان، لقمان، (1395)، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و حسابرسی مسئولیت‌های اجتماعی، دنیای روز اقتصاد، شماره 3875.
*       پورعلی، محمدرضا؛ حجامی، محدثه، (1393)، "بررسی رابطه بین افشای مسئولیت اجتماعی و مالکیت نهادی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 3، شماره 10، صص 135-150.
*       تقی­زاده، هوشنگ؛ سلطانی فسقندیس، غلامرضا، (1389)، تأثیر اخلاق کسب و کار بر مسئولیت اجتماعی بنگاه، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 5، شماره­های 3 و 4، 104-93.
*       حجازی، رضوان؛ ابوحمزه؛ مینا، (1393)، به سوی شهروند شرکتی، پژوهش حسابداری، دوره 4، شماره 1، 1-20.
*       حجازی، رضوان؛ سادات نصیری، سپیده، (1393)، مفاهیم شهروند شرکتی و مسئولیت اجتماعی، پژوهش حسابداری، دوره 4، شماره 3، 163-183.
*       حجامی، محدثه، (1391)، بررسی رابطه بین افشای مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مالکیت نهادی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گیلان.
*       حساس یگانه، یحیی؛ برزگر، قدرت الله، (1388)، مسئولیت اجتماعی شرکت­ها، سیر تکامل مفاهیم و تعاریف. حسابدار رسمی. پژوهش­های فرهنگی و اجتماعی. شماره 29، 31-22.
*       حساس یگانه،یحیی.برزگر،قدرت اله(1393)" مبانی نظری مسئولیت اجتماعی شرکتها و پارادایم تحقیقاتی آن در حرفه حسابداری" فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت. سال هفتم / شماره بیست و دوم،133-109
*       حیدری، محمد حسین، (1391)، حسابداری در حمایت از حقوق بشر، اولین همایش ملی حسابداری و مدیریت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور.
*       خانی، عبدالله؛ قجاوند، زیبا، (1391)، عدم تقارن اطلاعاتی و ارتباط آن با هزینه سرمایه سهام عادی در بازار رقابتی، حسابداری و مدیریت مالی. شماره 9، 166-153.
*       طبقیان، فرناز، (1389)، مسئولیت اجتماعی شرکت و کاهش فقر: شاخص‌های عملکرد اجتماعی و نقش انگیزه در بکارگیری آن‌ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
*       عرب صالحی، مهدی؛ صادقی، غزل؛ معین‌الدین، محمود، (1392)، رابطه مسئولیت اجتماعی با عملکرد مالی، پژوهش‌های تجربی حسابداری، دوره 3، شماره 1، 1-20.
*       فروغی، داریوش؛ میر شمس شهشهانی، مرتضی؛ سمیه پور، حسین، (1387)، "نگرش مدیران درباره افشای اطلاعات حسابداری اجتماعی: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 15، شماره 52، صص 70-55.
*       هزار جریبی، جعفر؛ امانیان، ابوالفضل، (1390)، آگاهی زنان از حقوق شهروندی و عوامل مؤثر بر آن، پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، دوره 3، شماره 9، 18-1.
*       Abreu, Rute, (2015), Accounting for Citizenship: The Role of Accountant, Procedia Economics and Finance, 26, 933-941.
*       Basamalah,A.S, jermiah,j, (2005), Social and Environmental reporting and auditing, in Indonesia:Main Training organizational Legitimacy? International journal of business, 7(1), 109-127.
*       Engstrom, Viljam, (2002), Who Is Responsible for Corporate Human Rights Violations? Abo Akademi University Institute for Human Rights.
*       Ferns, B, Prakash S, S, (2012), Emerging trends in corporate social responsibility (CSR) reporting by large corporations: a comparative analysis of corporate CSR reports by Western European and North American corporations, The Fifth ISBEE World Congress. 11(2), 116-129.
*       Frimpong, Siaw, Owusu, Chareles, (2012), Corporate social and environmental auditing: Perceived responsibility or regulatory requirement. Research Journal of Finance and Accounting, 3(4), 47-56.
*       Galli, D, Elefanti, M, Valotti, G, (2013), “From Corporate To Šhared Social Responsibility”. Community Governance and Social Capital Creation Through Collaboration
*       Ghisi, M., Corradin, A., Basso, K., Frasson, C., Serafin, V., Mukherjee, S., ... & De Bellis, G. (2011). Modulation of microRNA expression in human T-cell development: targeting of NOTCH3 by miR-150. Blood, 117(26), 7053-7062.
*       Gilbert, D. U, Rasche, A, Waddock, S, (2011), Accountability in a global economy: The emergence of international accountability standards. Business Ethics Quarterly, 21(1), 23-44.
*       Hallwood, Toby,­ (2001), How can the web used to increase corporate transparency.
*       Jackson, A.B, Moldrich, M,Roebuck, P, (2008), Mandatory audit firm rotation and audit quality, Managerial Auditing Journal, 23 (5), 420–437.
*       Jin, G. K, Drozdenko, R. G, (2010), Relationships among Perceived Organizational Core Values, Corporate Social Responsibility, Ethics, and Organizational Performance Outcomes: An Empirical Study of Information Technology professionals, Journal of Business Ethics, 92, 341–359.
*       Kumar, A., Scholte, J. A., Kaldor, M., Glasius, M., Seckinelgin, H., & Anheier, H. K. (Eds.). (2009). Global civil society yearbook 2009: poverty and activism. Sage.
*       Lys,Th, James, Naughton, Clare,Wang, (2015), Signaling through corporate accountability reporting. Journal of Accounting and Economics, 60, 56–72.
*       MacDonald, (2016), Travis, CEO Wealth Sensitivity and Corporate Social Responsibility.Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2768578.
*       Mishra, Dev R, Sadok El Ghoul, Omran Guedhami, Chuk C. Y, Kwok, (2011), Does Corporate Social Responsibility Affect the Cost of Capital? Journal of Banking & Finance, 35(9), 2388-2406.
*       Munazir,Alam, (2014), Social Audit-A social instrument ensuring public accountability and local level. International Journal of Research, 1(8).
*       Parsons, T, (1956), Suggestions for a Sociological Approach to the Theory of Organizations. Administrative Science Quarterly, 1 (1), 63-86.
*       Serafeim, George,Ioannou, Ioannis, (2013), The Impact of Corporate Social Responsibility on Investment Recommendations. Available at: http: //ssrn. Com/abstract=1507874.
*       Servaes, Henri, Tamayo, Ane, (2013), The Impact of Corporate Social Responsibility on Firm Value: The Role of Customer Awareness. Management Science, 59(5), 1045-1061.
*       Visser, (2012), “The Age of Responsibility: CSR 2.0 and the New DNA of Business”  , John Wiley & Sons Ltd.
*       Werner, W. J, (2009), Corporate Social Responsibility Initiatives Addressing Social Exclusion in Bangladesh, J. health popul nutr, 27(4), 545-562.
دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
دوره 7، شماره 25
فروردین 1397
صفحه 99-122

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار