استخراج ارتباط علی و معلولی متغیرهای موثر بر کیفیت گزارشگری مالی با استفاده از رویکرد دیمتل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

2 دانشیار،گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

3 دانشیارگروه حسابداری،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران.

4 استادیار حسابداری، واحد بستان آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، بستان آباد، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، استخراج اهم عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی توسط حسابداران و حسابرسان در ایران با استفاده از رویکردهای اجماع خبرگان پیشنهاد شده توسط لاوشه، والتز و باسل و در ادامه، تعیین مهمترین آنها با استفاده از رویکرد دیمتل است. ابتدا تکمیل پرسشنامه‌های باز شده توسط 14 نفر از کارشناسان خبره و سپس تضمین روایی محتوایی آن با رویکردهای لاوشه، والتز و باسل مورد ملاحظه قرار گرفت. در ادامه، با مشارکت 10 نفر از کارشناسان خبره و با استفاده از رویکرد دیمتل، ارتباط علی و معلولی بین عوامل شناسایی شده است. مطابق این بررسی، مهمترین متغیرهای موثر بر کیفیت گزارشگری است از: افشای اطلاعات، توانایی مدیریت، حاکمیت شرکتی، کمیته حسابرسی، کیفیت حسابرسی، عدم تقارن اطلاعاتی، نظام کنترل داخلی، قوانین و الزامات بورس اوراق بهادار و تضاد منافع که بر این اساس، سه متغیر توانایی مدیریت، حاکمیت شرکتی و کیفیت حسابرسی از نقش و اهمیت قابل توجهی در کیفیت گزارشگری مالی برخوردار است. در صورت تحلیلی شبکه‌ای از ارتباطات شناسایی شده میان این متغیرها، می‌توان به‌طور دقیق‌تر و ناب مهمترین متغیرها را شناسایی کرد و راهبردها و سیاستهای مربوط به بهبود کیفیت گزارشگری مالی را بر اساس آنها تنظیم نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Extracting the cause and effect relationship of variables affecting the quality of financial reporting using DEMATEL's approach

نویسندگان [English]

  • alireza eghbali amoghin 1
  • Heydar Mohammadzade Dalte 2
  • Mahdi Salehi 3
  • ali akbar nonahal nahr 4
1 PhD. Student,, Department of Accounting, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand , Iran.
2 Associate Professor, Department of Accounting, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.
3 Associate Professor. Faculty of Accounting, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
4 Department of Accounting, Bostan Abad Branch, Islamic Azad university, Bostan Abad, Iran
چکیده [English]

The main goal of this research is to extract the most important factors affecting the quality of financial reporting by accountants and auditors in Iran by using the expert consensus approaches proposed by Lawshe , Waltz and Bussell, and then to determine the most important factors using DEMATEL's approach. First, the completion of open questionnaires by 14 experts and then ensuring its content validity with the approaches of Lawshe Waltz and Bussell, were considered. In the following, with the participation of 10 experts and using DEMATEL's approach, the cause and effect relationship between the factors has been identified. According to this study, the most important variables affecting the quality of reporting are: disclosure of information, management ability, corporate governance, audit committee, audit quality, information asymmetry, internal control system, rules and requirements of the stock exchange and conflict of interest. The three variables of management ability, corporate governance and audit quality have a significant role and importance in the quality of financial reporting. Analyzing the network of identified connections between these variables, it is possible to identify the most important variables more precisely and to set strategies and policies related to improving the quality of financial reporting based on them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial reporting quality
  • accounting
  • management ability
  • corporate governance
  • audit quality

مراجع

  1. آذر، عادل. خسروانی، فرزانه. جلالی، رضا. (1395). پژوهش در عملیات نرم "رویکردهای ساختاردهی مسئله"، چاپ دوم، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
  2. آقایی، محمدعلی. رضازاده، جواد. بیات، مرتضی. (1400). بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر فساد (شاخص ادراک فساد، کنترل فساد و پاسخگویی) در 8 کشور خاورمیانه، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، سال ششم، شماره دوازدهم، پاییز و زمستان، صص 98-125.
  3. ابراهیمی، مریم. صفدریان، لیلا. فولادی، مسعود. فرهادی، مریم. (1400). نقش کیفیت گزارشگری مالی بر گرایش سرمایه‌گذاران نهادی گذرا در اتخاذ راهبردهای معاملاتی ارزشی و حرکتی، نشریه چشم‌انداز مدیریت مالی، شماره36، صص10-33.
  4. اخگر، محمدامید. کرمی، افشار. (1393). بررسی تأثیر ویژگیهای شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی‌های حسابداری، دوره اول، شماره 4، پاییز، صص 1-22.
  5. ارواحی، سمانه. رجایی‌زاده هرندی، احسان. (1401). بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی و کیفیت حسابرسی داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال ششم، شماره 84، بهار، صص 39-55.
  6. امیرآزاد، میرحافظ. برادران حسن‌زاده، رسول. محمدی، احمد. تقی زاده، هوشنگ. (1397). مدل جامع عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران به روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دهم، شماره چهارم، پیاپی (38)، زمستان، صص 21-42.
  7. بذرافشان، وجیهه، بذرافشان، آمنه، صالحی، مهدی. (1397). بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر کیفیت گزارشگری مالی. فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25(4)، 457 -478.
  8. حقیقت شهرستانی، مریم. خردیار، سینا. محمدی، فاضل. (1400). تاثیر اثربخشی حسابرسی داخلی و کیفیت گزارشگری مالی بر عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیر و حسابرس، پیشرفت‌های حسابداری، دوره 13، شماره 1، صص 101-129.
  9. خورشید، سامان. کامیابی، یحیی. خلیل‌پور، مهدی. (1401). تاثیر مدیریت استانداردهای حسابداری، کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی بر ارزش آفرینی شرکت‌ها، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 11، شماره 2، صص107-120.
  10. رحمانیان‌کوشککی، عبدالرسول. نویدی، انسیه. (1399). تأثیر تجربه و نفوذ مدیران بر رابطه بین صورت های مالی متقلبانه و کیفیت گزارشگری مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، دوره 1، شماره 1، صص101-118.
  11. رضایی، غلامرضا. زراعتگری، رامین. تقی‌زاده، رضا. (1400). بررسی آثار پاسخگویی سازمانهای بخش عمومی در رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و عملکرد آنها، مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره سیزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان، پیاپی (81)، صص123-155.
  12. سیف، علی اکبر. (1382). روش­های اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی (چاپ ششم)، تهران: انتشارات آگاه.
  13. شادابی، زهرا. شیخی گرجان، مینا. پناهی، داود. (1398). بررسی تاثیر فشار کاری حسابرس بر کیفیت گزارشگری مالی با تأکید بر دوره تصدی حسابرس، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 2، شماره 12، پاییز، جلد اول، صص 77-90.
  14. شاه‌ولی‌زاده، عادل. فومن اجیرلو، نگار. (1399). بررسی تجربی رابطه بین محافظه‌کاری حسابداری و میزان حساسیت عملکرد نسبت به پاداش مدیر اجرایی، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 3، شماره 31، پاییز، جلد سوم، صص 137-154.
  15. شجاع، حسین. مهربانپور، محمدرضا. جهانگیرنیا، حسین. غلامی جمکرانی، رضا. (1400). ارائه مدل تاثیر سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی بر استقلال مدیران مالی و کیفیت گزارشگری، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 1، شماره 3 (پیاپی 56)، پاییز، صص 171-195.
  16. شجاعی، زینب. احمدی، محسن. (1401). بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر ارزش افزوده بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه چشم انداز حسابداری و مدیریت، دوره 5، شماره 56، بهار، جلد اول، صص 44-57.
  17. عرب‌زاده، سیامک. پرویزلو، ناصر. (1399). تاثیر تخصص حسابرس در صنعت بر کیفیت گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 3، شماره 33، بهار، جلد سوم، صص 47-57.
  18. کلباسی، ناصر. خسروی‌پور، نگار. (1399). بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر کیفیت گزارشگری مالی در زمان عرضه اولیه، مجله علمی دانش حسابداری مالی، دوره 7، شماره (4)، پیاپی 77، زمستان، صص 155-177.
  19. کرمی، ابوالفضل. (1382). کاربرد آزمون­های روانی. تهران، انتشارات روان­سنجی.
  20. معینیان، داود. پورزمانی، زهرا. (1396). بررسی کیفیت گزارشگری مالی بر مبنای استاندارهای حسابداری بخش عمومی از نظر نحوه ارائه اطلاعات، سال سوم، شماره 2، صص 93-104.
  21. موسوی شیری، محمود. قدردان، احسان. حسینی، هاجرالسادات. (1398). نقش چرخش حسابرسان داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی، دانش حسایرسی، دوره 19، شماره 74، صص 77-106.
  22. نبی‌زاده، فهیمه. ابراهیمی رومنجان، مجتبی. (1399). بررسی تاثیر ارتباطات سیاسی هیات مدیره بر رابطه بین کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 3، شماره 22، بهار، جلد دوم، صص 60-81.
  23. نمازی، نویدرضا. عزیزی، پدرام. (1400). بررسی تأثیر تعدیلی کیفیت حسابرسی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و قیمت‌گذاری کمتر از واقع عرضه عمومی اولیه سهام، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، دوره 18، شماره 69، بهار، صص 115-144.
  24. نیکومرام، هاشم. بادآور نهندی، یونس. (1388). تبیین و ارایه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران. فراسوی مدیریت، سال دوم، شماره8، بهار 1388، صص141- 187
  25. Brandt, M., Brav, A., Graham, J., Kumar, A. (2010). The Idiosyncratic Volatility Puzzle: Time Trend or Speculative Episodes?, Review of Financial Studies 23(2), 863-899.
  26. DatTrinha, D., Haddad,C., Kim, T. (2022) Financial reporting quality and dividend policy: New evidence from an international level. International Review of Financial Analysis.Volume 80, March 2022, 102026
  27. Dobija,,Hryckiewicza,A.,Zamanb,M., (2022). Critical mass and voice: Board gender diversity and financial reporting quality. European Management Journal. Volume 40, Issue 1, February 2022, Pages 29-44
  28. Elaoud, A., & Jarboui, A. (2017). Auditor specialization, accounting information quality and investment efficiency. Research in International Business and Finance, 42, 616-629.
  29. International Accounting Standards Board, IASB (2013), Prospects of application of international standards in financial reporting by small and medium-size businesses in Georgia, InternationalJournal of Business Administration, Vol. 9 No. 2, pp. 3-22.
  30. Javed, I. & Khan, A. (2020). The impact of financial reporting quality on investment efficiency in non-financial firms. Paradigms, 14(1), 140-147
  31. Kaawaase, T.K., Nairuba, C., Akankunda, B. and Bananuka, J. (2021), Corporate governance, internal audit quality and financial reporting quality of financial institutions, Asian Journal of Accounting Research, Vol. 6 No. 3, pp. 348-366. https://doi.org/10.1108/AJAR-11-2020-0117.
  32. Olanisebe, M, Oyindamola, O. Adeyemo, L. (2018). The Modelling Effects of Independence Auditors on Financial Reporting Quality of the Listed (Dmbs) In Nigeria. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, Vol. 6, Issue 4, April
  33. Rajgopal, S., & Venkatachalam, M. (2011), Financial Reporting Quality and Idiosyncratic Return Volatility, Journal of Accounting and Economics, 51, 1–20.
  34. Umar F.K. (2022). Auditor choice and its impact on financial reporting quality: A case of banking industry of Pakistan. Asia Pacific Management Review. pp:1-11.
  35. Wang, Z. H., Chen, M.H., Chin, C.H., Zhang, Q. (2017). Managerial ability, political connections, and fraudulent financial reporting in China. Journal of Accounting and Public Policy, 36 (2), 141-162.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار