تدوین مدل چالش های اخلاقی حسابداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

2 دکترای حسابداری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

امروزه به دفعات خبرهایی در رابطه با تقلب و سوء رفتارهای مدیریت و کارکنان شرکت‌ها به گوش می رسد که بسیاری از آنها انتظار می‌رفت که توسط حسابداران و حسابرسان کشف و گزارش می شد. بسیاری از حسابداران و حسابرسان همه روز با چالش‌های اخلاقی متفاوتی در جریان امور حرفه‌ای خود مواجه می شوند. با وجود این که آئین رفتار حرفه ای در رابطه با برخود حسابداران و حسابرسان با مسائل و چالش‌های اخلاقی تدوین و ابلاغ شده است، اما شواهد موجود بیانگر عدم موفقیت این آئین نامه ها و اصول اخلاقی است. در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال تدوین مدلی به منظور شناسایی مهم ترین چالش‌های اخلاقی پیش‌روی حسابداران و هم چنین عوامل ایجادکننده آنها می‌باشد. طرح پژوهشی نظریه پردازی داده بنیاد در این مطالعه به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از شرایط علّی ایجاد تخلّفات و دوراهی های اخلاقی در دو گروه شرایط فردی و سازمانی می باشد. همچنین، چالش های اخلاقی بر دو بستر جوامع حرفه ای و جوامع اجتماعی و فرهنگی ایجاد می شوند و محدودیت های اقتصادی و حرفه ای به عنوان شرایط مداخله گر، به تسریع یا تحدید وقوع چالش های اخلاقی منجر می شوند. علاوه بر این، نتایج نشان می‌دهد که چالش های اخلاقی در حرفه حسابداری شامل تخلّف هایی است که می‌توانند در راستای منافع سازمان، منافع عموم یا منافع فردی باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Model for the Accounting Ethical Issues

نویسندگان [English]

  • Bita Mashayekhi 1
  • zahra taheri 2
1 Associate Professor of Accounting, Department of Accounting, Faculty of Management, Tehran University, Tehran, Iran
2 Ph.D. of Accounting, Department of Accounting, Faculty of Management, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, the news is often heard about fraud and misbehavior of management and employees of companies, many of which were expected to be discovered and reported by accountants and auditors. Many accountants and auditors face different ethical challenges daily in their professional affairs. Although the professional code of conducts related to accountants and auditors dealing with ethical issues and challenges has been formulated and communicated, the available evidence shows the failure of these codes and ethical principles. The current research seeks to formulate a model to identify the most critical ethical challenges accountants face and the factors that create them. The grounded theory design has been employed in this study. The results indicate the causal conditions for creating violations and ethical dilemmas in two groups of individual and organizational conditions. Also, ethical challenges are created on the ground of professional societies and social and cultural societies; economic and professional restrictions as intervening conditions lead to accelerating or limiting ethical challenges. In addition, the results show that ethical challenges in the accounting profession include violations that can align with the organization's, public, or individual interests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accounting Ethical Issues
  • Professional Code of Conducts
  • Grounded Theory

مراجع

  • استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1990). مبانی پژوهش کیفی. (حسن افشار، مترجم). تهران: نشر نی.
  • آقایی محمد علی، حصارزاده رضا. (1391). الگوسازی مفهومی اخلاق در حسابداری و پیمایش دیدگاه حسابداران . اخلاق در علوم و فناوری. ۷ (۳) :۵۳-۶۴
  • باباجانی جعفر، ثقفی علی، رستگار مقدم هیوا. (1399). مدل سه بعدی آموزش صلاحیت های اخلاقی در رشته حسابداری. عنوان نشریه. ۵ (۱۰) :۲۸-۱
  • حسن‌زاده شادی، مشایخی بیتا. (1398). تبیین الگوی مفهومی چرایی و چگونگی مدیریت سود بانک‎ها؛ رویکرد نظریه زمینه‌ای. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 26(3), 371-393
  • رحمانی‌نیا احسان، یعقوب‌نژاد احمد. (1396). عوامل موثر بر تصمیم­گیری اخلاقی حسابرسان داخلی. فصلنامه علمی پژوهش دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. سال 6. شماره 24. صص 165- 145
  • سرلک نرگس. (1387). اخلاق حسابداری. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. سال 3. شماره 1و2. صص 82- 71
  • صیادی تورانلو حسین، عزیزی پدرام. (1396). شناسایی و رتبه‌بندی ارزش‌های اخلاقی در حسابرسی از دیدگاه اسلام با رویکرد TOPSIS فازی. فصلنامه علمی- ترویجی در حوزه اخلاق. سال 7. شماره 48 صص 208- 179
  • قاسمی زهرا، رحمانی علّی. ( 1391). رعایت و کفایت استانداردهای حسابداری در صورت‌های مالی شرکت‌های لیزینگ ایران. دهمین همایش ملی حسابداری ایران. صص 106- 83
  • کمیته فنی سازمان حسابرسی. آئین رفتار حرفه ای. چاپ ششم. انتشارات سازمان حسابرسی. 1385. صص 35- 1
  • مجتهدزاده ویدا، اثنی‌عشری حمیده، رباط میلی مژگان. ( 1393). نقش اخلاق در حسابداری و چالش‌های پیش‌ روی آموزش دانشگاهی. پژوهش حسابداری. دوره 4. شماره 13.
  • مسعودی جواد. ( 1396) ارائه مدل جامع آموزش اخلاقیات در حسابداری. رساله دکتری
  • نمازی محمد، رجب‌دری حسین، روستا اعظم. (1396). بررسی تعداد و تحلیل محتوای مقاله‌های مرتبط با اخلاق حرفه‌ای حسابداری در ایران. پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز. شماره 1. دوره 9. صص 226- 193
  • ودیعی محمدحسین، متحدین امیر، حسینی سید محمد. ( 1391). تاثیر عوامل موثر بر تصمیم­گیری اخلاقی حسابداران در ایران. دهمین همایش ملی حسابداری ایران. صص 155- 141
  • وکیلی‌فرد حمیدرضا. حسین‌پور فاطمه. (1396). بررسی اثر شدت نگرش مذهبی حسابداران بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت. دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری. سال 2. شماره 3. صص 214- 185
  • Ahadiat, N. Mackie, J. (1993). Ethics Education in Accounting: An Investigation of the Importance of Ethics as a Factors in the Recruiting Decisions of Public Accounting Firms. Journal of Accounting Education. 11. 243- 257
  • N, Ahmed. H, Mustaffa, W. (2017). The Significant of Islamic Ethics to Quality Accounting Practice. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences. 7(10): 693- 703
  • M. B, J. Edward ketz, D. owsen. (2003). "Ethic education in accounting: moving toward ethical motivation and ethical behaviour, Journal of Accounting Education 21: 1-16.
  • Barrainkua, I. Marcela E. (2018). The Influence of Auditors’ Commitment to Independence Enforcement and Firms’ Ethical Culture on Auditors’ Professional Values and Behavior. Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting. 21. 17- 52
  • Chaterin, G. Black, J. (1998). Ethical Issues in Accounting. Routledge, New York
  • Duska, R. Duska, B. Ragats, J. (2011). Accounting Maiden, MA: Blackwell Publishing.
  • M, Troy. C. (2006) Business Ethics- Deonotologically Reviseted. Journal of Business Ethics. 72: 17-25
  • W, Jensen. M, Zafrron. S. (2009). A Positive Model that Incorporates the Normative Phenomena of Morality, Ethics, and Legality. Harvard Business School, working Paper NO. 10-061
  • F, Clarke, K. (2007). Beyond a Code of professional Ethics: A Holistic Model of Ethical Decision-Making for Accountants. ABACUS. 43(4): 488-518
  • Jaijairam P. (2017). Ethics in Accounting. Journal of finance and accountancy, 1-13
  • Najeb, M. (2016). Towards a Strong Ethics Codes for Professional Accounting and Auditing. Journal of Business and Management. 18 (11). 89-96
  • Sheriff, I. (2015). Towards the Integration of Islamic Ethics in to the Accounting and Auditing Environments. International Journal of Social Science and Humanities Research. 3(2): 324- 330
  • J, R. J. Elson. (2010). The Challenges and Opportunities of Incorporating Accounting Ethics into the Accounting Curriculum, Journal of Legal, Ethical and Regulatory Issues 13. 1: 105-115.
  • Yunita, A. Suhaiza, I. (2018). Determinants of financial reporting fraud intention among accounting practitioners in the banking sector: Malaysian evidence. International Journal of Ethics and Systems. 34(1) – 32- 54

Zhaktin, Y. (2017). Addressing Ethical Matters in Accounting Practice: Evidence from Ukraine, Bachelor’s thesis

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار