مدلی برای شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی با استفاده از روش تحلیل مولفه‌های اصلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و عضو هیات علمی حسابداری دانشگاه پیام نور

2 استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.

3 استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

4 دانشیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

چکیده

مالیات به عنوان اصلی‌ترین ابزار کسب درآمد برای دولت‌ها جهت دست‌یابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. از طرفی هزینه‌های مالیاتی، موجب خروج نقدینگی از شرکت‌ها شده و سود سهام را کاهش می‌دهد، لذا مدیران شرکت‌ها در تلاش‌اند مالیات بر درآمد خود را کاهش داده یا به تعویق بیندازند. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی در بازار سرمایه ایران است. در این پژوهش عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی بر اساس مطالعات تجربی، مبانی نظری و با استفاده از روش تجزیه مولفه‌های اصلی (PCA) به چهار شاخص مالی، غیر مالی، حاکمیتی و مدیریتی تقسیم شده است. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش، به بررسی 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1398 پرداخته شد. از آنجایی‌که متغیر وابسته متغیری مجازی است، برای تخمین مدل از روش‌های آمار همبستگی و رگرسیون لاجیت استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد شاخص‌های مالی رابطه معناداری با گزارشگری متهورانه مالیاتی ندارند ولی شاخص‌ها غیر مالی، حاکمیتی و مدیریتی دارای رایطه معناداری با گزارشگری متهورانه مالیاتی هستند. دیگر یافته‌ها بیانگر این است که شاخص‌های حاکمیتی، مدیریتی و غیر مالی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر گزارشگری متهورانه مالیاتی دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling for Identifying and Prioritizing the Factors Affecting the tax reporting aggressiveness Using principal component analysis method

نویسندگان [English]

  • ali molaiy eil zoleh 1
  • mahboobeh jafari 2
  • Norooz Norouleh Zadeh 3
  • Roya Darabi 4
1 Ph.D. Student in Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran & Faculty Member of Accounting, Payame Noor University.
2 Assistant Professor, Faculty of Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran,
3 Assistant Professor, Faculty of Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Associate Professor of Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Tax is considered as the main tool for earning income for governments to achieve their economic and social goals. On the other hand, tax expenditures lead to the withdrawal of liquidity from companies and reduce stockholders' dividend, so corporate executives try to reduce or postpone their income tax. The purpose of this study is to Modeling for Identifying Effective Factors Affecting Tax Reporting Aggressiveness in Iran capital market. In this study, effective factors on tax reporting aggressiveness based on empirical studies, theoretical foundations and principal component analysis (PCA) method are divided into four financial, non-financial, governance and managerial indicators. In order to test the research hypotheses, 75 companies listed in Tehran Stock Exchange during 2008-2017 were surveyed. Since the dependent variable is a virtual variable, logistic regression and correlation methods have been used to estimate the model. The results show that financial indicators have no significant relationship with tax reporting aggressiveness, but non-financial, governance and management indices have significant relationship with tax reporting aggressiveness. Other findings indicate that sovereign, managerial, non-financial and financial indices have the most impact on tax reporting aggressiveness, respectively. Other findings indicate that governmental, managerial, non-financial and financial indices have the most impact on bold tax reporting, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tax reporting aggressiveness"
  • "principal component analysis"
  • "logistic regression

مراجع

  • آقایی، محمدعلی، حسنی، حسن، باقری، حسن (1397) نقش توانایی مدیریتی در اجتناب مالیاتی شرکت، مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 57، صص 24 - 47.
  • ابراهیمی، سید کاظم، بهرامی نسب، علی، حسن زاده، مهدی (1396) واکاویی کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی در پرتو مالکیت دولتی و ارتباطات سیاسی، فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 5، شماره 2، صفحه 61- 76.
  • احمدی لویه، افشین، نیکومرام، هاشم، بنی مهد، بهمن (1400) حق انتخاب حسابرس و اجتناب مالیاتی بر اساس نظریه انتخاب گلاسر، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال دهم، شماره 38، 1- 16.
  • اعتمادی، حسین، سپاسی، سحر، ساری، محمد علی (1395) چارچوب مفهومی طرح‌ریزی مالیات شرکتی، پژوهش حسابداری، شماره 20، صص 61- 79.
  • امیدی پور، رضا، پژویان، جمشید (1396) فرار مالیاتی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، سال یازده، شماره 39، صص 27- 56.
  • ایزدی‌نیا، ناصر، سعادت نیا، علی، حاجیان، امین (1399) تأثیر ارزش انعطاف‌پذیری مالی بر سیاست‌های تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دوره 12، شماره 4، زمستان 1399، صص 101- 112.
  • برزگر، قدرت اله، خلیلی، مرضیه (1398) بررسی رابطه بین چرخه عمر شرکت و اجتناب مالیاتی با رویکرد مقایسه‌ای صنایع، فصلنامه چشم انداز حسابداری و مدیریت، دوره 2، شماره 3، صص 150- 167.
  • بلوری، امین، مرادی، محمد، یزدانی، حمیدرضا (1400) طراحی مدل تفسیر ساختاری عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی اشخاص حقوقی، پژوهشنامه مالیات، شماره 49، صص 85- 116.
  • بنی‌مهد، بهمن، عربی، مهدی، حسن‌پور، شیوا (1397)، پژوهش‌های تجربی و روش‌شناسی در حسابداری، چاپ پنجم، تهران: انتشارات ترمه.
  • پارسا، امیدعلی، مهرکام، مهرداد، حصنی مقدم فاطمه (1399) تأثیر تحریم‌های اقتصادی و ارتباطات سیاسی بر درآمدها و شکاف مالیاتی: آزمون تئوری اقتصاد سیاسی، پژوهشنامه مالیات، شماره 48، صص 83- 108.
  • پورحیدری، امید، سروستانی، امیر (1392) شناسایی و تبیین عوامل موثر بر مدیرت مالیات، دانش حسابداری، سال چهارم، شماره 12، صص89-110.
  • حیدری، مهدی، دیدار، حمزه، طاهریان، سکینه(1397) بررسی نقش تعدیلگر استقلال هیئت مدیره بر رابطه بین ساختار مالکیت با شکاف مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش های تجربی حسابداری، سال هفتم ، شماره 28، صص117- 124.
  • خانی، عبدالله، سلطانی اسفریزی، علیرضا (1392) گزارشگری مالی متهورانه و رابطه آن با گزارشگری مالیاتی متهورانه، مجله اقتصادی، دوره 5، شماره، 6، صص 5- 16.
  • خواجوی، شکراله، قدیریان‌آرانی، محمدحسین (1397) توانایی مدیران، عملکرد مالی و خطر ورشکستگی، مجلۀ دانش حسابداری، دورۀ نهم، شماره1، صص 35- 61.
  • دستگیر، محسن، طابوسیان، علیرضا (1396). بررسی تاثیر ویژگی‌های نظام راهبری شرکتی بر مدیریت سود و مدیریت مالیاتی، مجله بررسی‌های حسابداری، دوره 4، شماره14، صص 77- 96.
  • رضائی پیته نوئی، یاسر، غلام‌رضاپور، محمد، کاظمی، سید پوریا، امیرنیا، نرجس (1400) بررسی نقش تعدیلی مالکیت خانوادگی بر رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اجتناب مالیاتی، پژوهش‌های حسابداری مالی، سال سیزدهم، شماره اول، صص 45- 66.
  • طایفه، سیامک، دستگیر، محسن، رضایی، فرزین، احمدی، سید علی(1398) رتبه بندی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی شرکتی، دو فصلنامه حسابداری ارزشی رفتاری، سال چهارم، شماره7، صص 309- 341.
  • عباس زاده، محمدرضا، مفتونیان، محسن، فدایی، مرتضی، بابائی کلاریجانی، مائده (1399) بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی و بیش اطمینانی مدیریت بر اجتناب مالیاتی شرکت ها در مراحل چرخه عمر، پژوهشهای تجربی حسابداری ، دوره 10، شماره 4، صص49- 81.
  • عسگری، محمد‌رضا، عظیمی، نرگس (1397) رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی، پاداش هیئت مدیره و اجتناب مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، دوره 4، شماره 1، صص 113- 131.
  • کاشانی‌پور، محمد، فرجی، امید، برجی، پریسا(1398) ارتباط سیاسی، راهبری شرکتی و تهور مالیاتی، مجلۀ دانش حسابداری، دورۀ دهم، شمارۀ 4، صص 143- 175.
  • کاویانی‌فرد، هاشم، خواجوی، شکراله، عوض‌زاده، فریبرز(1399) تأثیر مؤلفه‌های قدرت مدیرعامل بر سیاست‌های کاهش مالیات، پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دوازدهم، شماره دوم،صص 47- 70.
  • کرمی، غلامرضا، شهابی، علیرضا (1395) مدل سیاست مالیاتی با تأکید بر ارزش‌های فرهنگی، تحقیقات مالی، دوره 18، شماره 3، صص 541- 564.
  • مشایخی، بیتا، علی پناه، صبری (1394) ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺭﺍﻫﺒﺮﻱ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ‌ﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﺍﺯ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺷﺮﻛﺖ، ﭘﮋﻭﻫﺶ‌ﻫﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، شماره25، صص49- 64.
  • مشایخ، شهناز، محمودیان، نسیم (1396) بررسی تاثیر پاداش هیئت مدیره و مدیرعامل، حاکمیت شرکتی و ویژگیهای شرکت بر روی مدیریت مالیاتی. پژوهش های نوین در حسابداری و حسابرسی، دوره 1، شماره 2، صص 9- 36.
  • مولایی ایل ذوله، علی، نوراله زاده، نوروز، جعفری، سیده محبوبه، دارابی، رویا(1399) بررسی رابطة مسئولیت اجتماعی شرکت و پاداش مدیران باگزارشگری متهورانه مالیاتی، مجله اقتصاد مالی، دوره 14، شماره 52، صص 101- 128.
  • منصورفر، غلامرضا، غیور، فرزاد، عباسی مولان، بهزاد (1397) رابطه بین مالیات جسورانه و اهرم مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه مالیات، جلد 26، شماره 37، صص 173- 197.
  • نیکومرام، هاشم، بنی مهد، بهمن، رهنمای‌رودپشتی، فریدون، کیانی، علی(1392) اقتصاد مبتنی بر روابط، روابط سیاسی و کیفیت اقلام تعهدی، دانش حسابرسی، دوره 1۸، شماره50،صص 41- 55.
  • Armstrong, C, Blouin, J, Larcker, D (2016) The Incentives for Tax Planning. Journal of Accounting and Economics, Vol. 53, No. 1-2, PP. 391– 411.
  • Asian, A, Uche, T (2018) Corporate Tax and Corporate Social Responsibility of Firms in Nigeria. Research Journal of Finance and Accounting, Vol. 9, No. 10, PP. 121-142.
  • Aswadi, E, Ariff, A, M, Marzuki, M, M, Sanusi, Z, M, (2017) Political connections, corporate governance, and tax aggressiveness in Malaysia, Asian Review of Accounting, Vol. 25 No. 3, 424-451.
  • Bergh, D, Ketchen, J, Orlandi, I, Heugens, P, Boyd, B (2019). Information asymmetry in management research: Past accomplishments and future opportunities. Journal of Management, 45(1), 122-158.
  • Chen, T,Lee ,C (2017) Does Information Asymmetry Affect Corporate Tax Aggressiveness?. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 52(5), 2053-2081.
  • Drake, K (2015) Does ifrm life cycle explain the relation between boo􀀀-tax differences and earnings persistence? Working Paper
  • Fama, E, Jensen, M (1983) Agency Problems and Residual Claims, Journal of Law and Economics, 26 (2): 327-349.
  • Gulzar ,M, Jacob, C, Muhammad, S, Alina, B, Phung A, Daniel, B, Nguyen, V (2018) Does Corporate Social Responsibility Influence Corporate Tax Avoidance of Chinese Listed Companies?. mdpi.com/journal/sustainability.
  • Hanlon, M, Heitzman, S (2010) A review of tax research. Journal of Accounting and Economics, 50 (2- 3): 127–178.
  • Herianti, E, Suryani, A, Marundha, A (2021) Managerial ability and future banking performance: the role of book-tax differences as moderator, Journal of Accounting and Investment, Vol 22, No 1, PP 173-191.
  • Ishiguro,T, Yamada,A (2021) Overconfident CEOs, decentralisation, and tax aggressiveness: evidence from Japan, International Journal of Economics and Accounting, 2021 Vol.10 No.2, pp.181 - 203
  • Kim, B, Jung, K (2016) The Influence of Tax Costs on Accounting Conservatism, Working Paper Working Paper, Korea Advanced Institute of Science and Technology.
  • Kim, K, Limpaphayom, P (1998) “Taxes and Firm Size in Pacific- Basin Emerging Economies”. Journal of International Accounting, Auditingand Taxation, 7 (1): 47-63.
  • Koester, A, Shevlin, T, Wangerin, D (2016) The role of managerial ability in corporate tax avoidance. http://papers.ssrn.com/sol3/cfmabstract_id= 2753152.
  • Lee, K, Yoon, S (2020) Managerial Ability and Tax Planning: Trade-Off between Tax and Nontax Costs, Sustainability, MDPI, Open Access Journal, vol. 12(1), 1-13.
  • Lee, W, Wang, L (2016) “Do political connections affect stock price crash risk? Firm-level evidence from China”. Review of Quantitative Finance and Accounting,1- 34.
  • Ling, L, Zhou, X, Liang, Q, Song, P, Zeng, H (2018), Political connections, overinvestments and firm performance: Evidence from Chinese listed real estate firms, Finance Research Letters, pp 1– 6.
  • Liu, M (2019) Real and accrual-based earnings management in the pre-and post-engagement partner signature requirement periods in the United Kingdom. Review of Quantitative Finance and Accounting, 1-29.
  • McGuire, T, Thomas C, Wang, D (2012) “Tax Avoidance: Does Tax-Specific Industry Expertise Make a Difference?” The Accounting Review, 87 (3): 975–1003.
  • Mgbame, C, Chijoke, M, Yekini, S, Yekini, C (2017) Corporate social responsibility performance and tax aggressiveness. Journal of Accounting and Taxation. Vol. 9(8), pp. 101-108.
  • Mulyadi, M, Anwar, Y (2015) “Corporate Governance, Earnings Management And Tax”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 177: 363-366.
  • Park, J, Ko, C, Jung, H, Lee, S (2017) Managerial ability and tax avoidance: Evidence from Korea. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 23(4),1-29.
  • S, Susetyob, D, Fuadah ,L (2018) The Effects of the Corporate’s Characteristics on Tax Avoidance Moderated by Earnings Management (Indonesian Evidence),Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies 4/3 (2018) 149-169.
  • Seraina, C (2016) “The Effect of Financial Leverage on Real and Accrual-Based Earnings Managementm”, Accounting and Business Research, vol 31.
  • Tian, L, Han, L, Zhang, S (2015). “Business Life Cycle and Capital Structure: Evidence from Chinese Manufacturing Firms”. China & World Economy, 23 (2): 22-39.
  • Thomas, R, Brandon,G (2017) Overconfidence, CEO Awards, and Corporate Tax Aggressiveness. Journal of Business Finance & Accounting, Volume 44, Issue 5-6 Pages 728–754.
  • Tsai, P, Liu, Y, Liu, W, (2021) Collusion, political connection, and tax avoidance in China، Journal of Corporate Accounting & Finance, 74(3), 417-441.
  • Wang, Y, Ji, Y, Chen, X, Song, C (2014) Inflation, operating cycle, and cash holdings. China. Journal of Accounting Research, 7(4): 263–276.
  • Wang, Zh. Chen, M. H. Chin, CH. Zhang, Q (2017) Managerial ability, political connections, and fraudulent financial reporting in China, Journal of Accounting and Public Policy, 36 (2): 162-141.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار