شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه خدمات حسابرسی: یک پژوهش تلفیقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه خدمات حسابرسی است. به منظور نیل به اهداف تحقیق از روش‌ تلفیقی با رویکرد اکتشافی بهره گرفته شده، جامعه آماری پژوهش در بخش تحلیل دلفی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، دربرگیرنده 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای حوزه حسابرسی و حسابداری و در بخش تحلیل عاملی شامل 160 نفر از کارشناسان حرفه‌ای و تجربی حسابرسی فعال در استان های تهران و اصفهان بود. یافته های این پژوهش در دو دور اجرای دلفی نشان دادند که 125 شاخص به‌مثابه شاخص‌های مؤثر بر تعیین حق‌الزحمه خدمات حسابرسی حرفه‌ای واجد میانگین مطلوب هستند و ضریب توافق میان خبرگان پیرامون آنها 71 درصد است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که شاخص‌های مذکور در قالب 10 عامل قرار گرفته و این عوامل مجموعاً 087/98 درصد از واریانس قیمت‌گذاری هزینه خدمات حرفه‌ای حسابرسی را تبیین نمایند. همچنین، نتایج معادلات ساختاری گویای برخورداری عوامل و شاخص های مذکور از معیارهای برازش مدل ساختاری بوده و در نهایت نتایج حاصل از انجام تحلیل سلسله مراتبی و مقایسات زوجی میان شاخص ها نشان داد که عوامل مؤثر بر تعیین حق الزحمه خدمات حسابرسی به ترتیب اولویت عبارت است از مختصات فردی حسابرس،‌ عوامل سازمانی مرتبط با حسابرس، عوامل وضعیتی نظام حسابرسی، ملاحظات نهادی- کلان حسابرسی، اثربخشی و کیفیت حسابرسی، ریسک حسابرسی، ملاحظات نهادی- مدیریتی صاحبکاران، ملاحظات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کلان بازار حسابرسی، ملاحظات مالی صاحبکاران و مالکیت، حاکمیت و فرایندهای رشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying, Classifying and Prioritizing Factors Affecting Audit Services Fees: An Integrated Study

نویسندگان [English]

  • fatemeh hashemian taheri 1
  • seyed hossein nasl mosavi 2
  • aliakbar ramezani 2
1 Ph.d Student, Department Of Accounting, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran
2 Assistant Prof, Department of Accounting, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran
چکیده [English]

the purpose of this study is to identify, classify and prioritize the factors affecting the remuneration of audit services. In order to achieve the objectives of the research, an integrated method with an exploratory approach has been used. The statistical population of the research in Delphi Analysis and Hierarchical Analysis (AHP) includes 30 academic and professional experts in the field of auditing and accounting. There were 160 professional and experimental auditing experts active in Tehran and Isfahan provinces. The findings of this study in two rounds of Delphi implementation showed that 125 indicators as indicators affecting the remuneration of professional auditing services have a desirable average and the coefficient of agreement among experts around them is 71%. The results of factor analysis showed that the mentioned indicators are in the form of 10 factors and these factors explain a total of 98.087% of the cost variance of auditing professional services. Also, the results of structural equations indicate that the mentioned factors and indicators meet the criteria of structural model fit, and finally the results of hierarchical analysis and pairwise comparisons between indicators showed that the factors affecting the determination of auditing services are in order of priority. From: Auditor's personal characteristics, Organizational factors related to the auditor, Audit system status factors, Institutional-macro audit considerations, Audit effectiveness and quality, Audit risk, Institutional-managerial considerations of the owners, Social, economic and political considerations of the auditing market, Financial considerations Owners and ownership, governance and growth processes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audit fee
  • individual coordinates of the auditor
  • Organizational factors related to the auditor
  • Status factors of the audit system

مراجع

  • ابراهیمی، سید کاظم، پیوندی، محمود و فخارمنش، محمدرضا (1393). بررسی تأثیر ساختار مالکیت شرکت بر حق الزحمه حسابرسی و اظهار نظر حسابرسان مستقل شرکت ها، فصلنامه حسابداری مالی، دوره 6، شماره 24: 59-78.
  • ابراهیمی کردلر، علی، تحریری، آرش محمدی، علی (1398). عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی و حق الزحمه حسابرسی، مجله دانش حسابداری، دوره 10، شماره 4: 63-88.
  • ایمانی برندق، محمد، عبدی، مصطفی و کاظمی علوم، مهدی (1396). بررسی تدثیر تنوع جنسیتی در کمیته حسابرسی بر حق الزحمه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 24، شماره 3: 303-322.
  • آذین‌فر، کاوه، قدرتی زوارم، عباس و نوروزی، محمد (1398). تأثیر ابعاد ریسک بر قیمت گذاری حسابرسی، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 11، شماره 44: 155-174.
  • تلخابی، فاطمه، نیکومرام، هاشم، طالب نیا، قدرت اله و رویایی، رمضانعلی (1396). بررسی چسبندگی حق الزحمه های حسابرسی و عوامل ساختاری مؤثر بر انحراف حق الزحمه های حسابرسی از مدل استاندارد، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 6، شماره 24: 95-112.
  • بادآور نهندی، یونس، درخشی، رضا و شیرمحمدلو، رضا (1393). بررسی تأثیر اندازه حسابرس و تخصص حسابرس در صنعت بر حق الزحمه حسابرسی، دومین همایش ملی رویکردی بر حسابداری، مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فومن و شفت.
  • بهارمقدم، مهدی، صالحی، تابنده و اعظمی، زینب (1396). رابطه بین توانایی مدیریت، حق الزحمه حسابرسی و تداوم فعالیت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش های حسابداری مالی، دوره 9، شماره 2: 23-44.
  • بذرافشان، سعید (1397). بررسی اثر دوره جستجو برای حسابرس جایگزین بر حق الزحمه حسابرسی نخستین، دانش حسابرسی، دوره 9، شماره 1: 171-194.
  • پورحیدری، امید، صفی پور افشار، مجتبی، گودرز تله جردی، علی و صفی‌پور افشار، معصومه (1394). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر هزینه حسابرسی و قیمت گذاری کمتر از واقع در عرضه های اولیه، حسابداری مالی، دوره 7، شماره 26: 31-51.
  • تنانی، محسن و علوی، سید محمد (1392). بررسی مقایسه ای عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی صورت های مالی از منظر حسابرسان مستقل و مدیران اجرایی، دانش حسابرسی، دوره 13، شماره 51: 1-28.
  • حساس یگانه، یحیی و مقصودی، امید (1389). تأثیر آیین رفتار حرفه‌ای و تجربه بر کیفیت قضاوت حسابرسی، حسابداری رسمی، شماره 9: 49-57.
  • حیدرپور، فرزانه و جعفری، یعقوب (1395). تأثیر ساختار بازار محصول بر هزینه های حسابرسی، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 8، شماره 30: 103-118.
  • خدادادی، ولی، ویسی، سجاد و چراغی نیا، علی (1395). عدم قطعیت مدیریت و حق الزحمه حسابرسی، مجله دانش حسابداری، دوره 7، شماره 27: 109-133.
  • خدادادی، ولی، ویسی، سجاد و چراغی نیا، علی (1396). بررسی رابطه بین تمرکز مشتری و حق الزحمه حسابرسی، دانش حسابداری مالی، دوره 4، شماره 1: 45-60.
  • خدادادی، ولی، رشیدی باغی، محسن و طاهری نیا، مسعود (1398). اثر تعاملی محدودیت های تأمین مالی و اعتماد به نفس بیش از اندازه مدیران بر حق الزحمه حسابرسی، فصلنامه علمی مدیریت دارایی و تأمین مالی، دوره 7، شماره 4: 63-80.
  • داروغه حضرتی، فاطمه و پهلوان، زهرا (1391). رابطه بین کیفیت گزارش حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، دوره 5، شماره 14: 13-24.
  • درخشی، رضا، بادآور نهندی، یونس، برادران حسن زاده، رسول (1394). تأثیر ساختار مالکیت و ساختار مالی بر حق الزحمه حسابرسی، دانش حسابرسی، دوره 15، شماره 60: 93-113.
  • زارع پور، سینا، فرهادی اندرابی، سویل (1397). تأثیر ارتباطات سیاسی بر حق الزحمه حسابرسی و انتخاب حسابرسی مستقل، چشم انداز حسابداری و مدیریت، دوره 1، شماره 3: 28-42.
  • سپاسی، سحر و اسدی وصفی، مهدی (1395). بیش اعتمادی مدیران و حق الزحمه حسابرسی با تأکید بر نقش کمیته حسابرسی، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 5، شماره 19: 129-138.
  • سجادی، سید حسین، رشیدی باغی، محسن، ابوبکری، عبدالرحمن و شیرعلی زاده، محسن (1391). رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و پاداش هیئت مدیره، پژوهش های تجربی حسابداری، دوره 5، شماره 17: 29-58.
  • فرج‌زاده دهکردی، حسن و حیدری، ناهید (1396). بررسی رابطه توانایی مدیریت با حق الزحمه و اظهار نظر حسابرسی پیرامون تداوم فعالیت، پژوهش های تجربی حسابداری، دوره 6، شماره 23: 221-239.
  • فرجی امیری، کیوان (1393). تأثیر رقابت حق‌الزحمه حسابرسی مستقل بر کیفیت حسابرسی و گزارش گری مالی در بخش خصوصی و دولتی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه پیام نور.
  • قدیم پور، جواد و دستگیر، محسن (1395). بررسی تأثیر عوامل ریسک دادخواهی حسابرسان بر حق الزحمه حسابرسی، پژوهش های حسابداری مالی، دوره 8، شماره 4: 37-54.
  • عباس زاده، محمد رضا، فکور، حسین، قناد، مصطفی (1396). بررسی رابطه ویژگی های کمیته حسابرسی و حق الزحمه خدمات حسابرسی، دانش حسابداری مالی، دوره 4، شماره 3: 47-64.
  • غلامی گیفان، سعیده، بذرافشان، آمنه و صالحی، مهدی (1398). بررسی رابطه انحصار بازار حسابرسی با حق الزحمه و کیفیت حسابرسی با درنظر گرفتن ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، پژوهش های تجربی حسابداری، دوره 8، شاره 31: 365-387.
  • محمدآزادی، زهرا و محمدی، اسفندیار (1394). مالکیت نهادی، تمرکز مالکیت و حق الزحمه حسابرسی، دوره 15، شماره 60: 165-176.
  • مهرانی، ساسان و جمشیدی ایوانکی، کورش (1390). عوامل مؤثر بر حق الزحمه خدمات حسابرسی، مجله حسابدار رسمی، شماره 13.
  • مشایخی، بیتا، حسن زاده، شادی، امینی، یاسین و منتی، وحید (1395). تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 8، شماره 31: 41-56.
  • موسوی شیری، سید محمود و پهلوان، مریم (1394). توازن بین مسئولیت‌های حساب‌رسی و عمل بازاریابی توسط اعضای جامعه حساب‌داران رسمی ایران، پیشرفت‌های حسابداری، دوره 7، شماره 2: 218-183.
  • نیکبخت، محمدرضا و تنانی، محسن (1389). آزمون عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی صورت های مالی، پژوهش های حسابداری مالی، دوره 2، شماره 2: 111-132.
  • نیکبخت، محمد رضا، شعبان زاده، مهدی و کنارکار، امین (1395). رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و تجربه حسابرس با کیفیت حسابرسی، فصلنامه مدیریت و حسابداری، دوره 2، شماره 1: 190-208.
  • نوشادی، میثم، خدادادی، ولی، واعظ، سید علی، حسین زاده، علی حسین (1397). تدوین مدل حق الزحمه خدمات حسابرسی، پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره 10، شماره 2: 283-318.
  • نوشادی، میثم، خدادادی، ولی، واعظ، سید علی، حسین زاده، علی حسین (1399). بررسی عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی: عوامل مربوط به محیط حرفه ای، فرهنگی و اجتماعی، تحثیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 46: 43-64.
  • واعظ، سید علی، بنافی، محمد و ویسی، سجاد (1395). بررسی تخصص حسابرسی بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و حق الزحمه حسابرسی، بررسی های حسابداری، دوره 3، شماره 12: 111-130
  • هاشمیان، فاطمه (1399). ارائه مدلی جامع برای قیمت گذاری خدمات حسابرسی با استفاده از مدل دلفی و AHP، رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر.
  • Ben Ali, C., & Lesage, C. (2013). Audit pricing and nature of controlling shareholders: Evidence from France. China Journal of Accounting Research, 6(1), 21-34
  • Beatty, R. P. (1989). Auditor Reputation and the Pricing of Initial Public The Accounting Review, 64(4), 693-709.
  • Beasley, M. S., & Salterio, S. E. (2001). The relationship between board characteristics and voluntary improvements in audit committee composition and experience. Contemporary Accounting Research, 18(4), 539-570
  • Cohen, J., Hoitash, U., Krishnamoorthy, G., Wright, A., (2013).The effect of audit committee industry expertise on monitoring the financial reporting process. The Accounting Review 89 (1), 243-273.
  • Chen, Y., Eshleman, J. & Soileau, J. (2016). Board Gender Diversity and Internal Control Weaknesses. Advances in Accounting incorporating advances in international accounting, 32(1), 1-9.
  • De Angelo, L. E. (1981). Auditor independence, ‘low balling,’ and disclosure regulation. Journal of Accounting and Economics, 3(2): 113-127.
  • Francis, J. (1984). The effect of audit firm size on audit prices: a study of the Australian market. Journal of Accounting and Economics, Vol. 6 No.2, pp. 133-51.
  • Griffin, P., Lant, D.H., Sun, Y. (2008). corporate governance and audit fees: evidence of countervailing relations, working paper, available on www.ssrn.com
  • Hassan, M., Hassan, S., Iqbal, A., & Khan, M. F. A, (2014), “Impact of Corporate Governance on Audit Fee: Empirical Evidence from Pakistan”, World Applied Sciences Journal, 30(5), PP. 645-651
  • Hay, D. (2013). Further evidence from meta-analysis of audit fee research. International Journal of Auditing, 17(2), 162-176
  • Hoag, M. L., & C. W. Hollingsworth. (2011). An intertemporal analysis of audit fees and section 404 material weaknesses. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 30 (2): 173-200.
  • Karim, W.A. (2010). Audit pricing, Audit concentration and Big4 premium in Bangladesh, Journal of financial, 10: 1-43.
  • Kim, J-B, Liu, X., & Zheng, L., (2012). The impact of mandatory IFRS adoption on audit fees: Theory and evidence, The Accounting Review, 6 (87). 2094–2061
  • Kim, H., Fukukawa, H. (2013). Japan’s big 3 firms’ response to clients’ business risk: greater audit effort or higher audit fees? International Journal of Auditing, 17 (2): 190-212.
  • Menon, K. & Williams, D.D. (2001). Long-Term Trends in Audit Fees. Auditing: A Journal of Practice and Theory 20(1): 115-136.
  • ‌Nan-Ting, K. Cheng-Few, L. (2018). Investor legal protection, capitalized development costs, and audit fees: A crosscountry analysis. J Int Financ Manage Account. 29:57–82.
  • Nikkinen, J., & Sahlstrom, P. (2015). Risk in Audit Pricing: The Role of Firm-Specific Dimensions of Risk, Advances in International Accounting, 19: 141- 151.
  • Oktorina, M., & Wedari, L.K. (2015). “An Empirical Investigation on Ownership Characteristics, Activities of the Audit Committee, and Audit Fees in Companies Listed on Indonesia Stock Exchange”. Applied Finance and Accounting, 1 (1): 20-29.
  • Simunic, D. A. (1980). The pricing of audit services: theory and evidence. Journal of Accounting Research, 18(1), 161-190.
  • Simunic, D. (1984). Auditing, consulting, and auditor independence”. Journal of Accounting Research, Vol. 22 No.2, pp. 679-702.
  • Shapiro, C. (1983). Premiums for high quality products as returns to reputations.Quarterly Journal of Economics, 98, 659-680.
  • Xingze, W. (2012). Corporate governance and audit fees: Evidence from companies listed on the Shanghai Stock Exchange. China Journal of Accounting Research,5 (4): 321–342.
  • Yutao, L., & Yan. (2017). The Contextual Nature of the Association Between Managerial Ability and Audit Fees. Review of Accounting and Finance, Vol. 16, No. 1, Pp.2-20.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار