تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک سامانه حسابرسی داخلی بانک‌‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری با رویکرد به حسابرسی مرکب (MRCB)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، تهران، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، تهران، ایران .

چکیده

تحولات قرن بیست و یکم موجب افزایش انتظارات کلیه ذی‌نفعان نظام بانکداری از سامانه حسابرسی داخلی به عنوان یکی از ارکان اصلی حاکمیت شرکتی شده است. از این رو توانمندی و تعالی این سامانه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. شرط توفیق در این زمینه بهره‌گیری از برنامه‌ریزی استراتژیک برای شناخت وضع موجود و عوامل محیطیCSF و انتخاب استراتژی کلیدی می-باشد. این پژوهش دارای هدف کاربردی و ماهیت توصیفی، پیمایشی و اجرای ترکیبی کیفی و کمی،با استفاده از پرسشنامه مبتنی-بر سه بخش شامل؛ بخش نخست روش کیفی (نظری و دلفی) با مراجعه به تعداد 16 نفر از خبرگان،بخش دوم روش کمی تشکیل جامعه نمونه آماری به تعداد 62 نفر با آزمون‌های؛ توزیع برنولی، مربع کای، تحلیل عاملی و فریدمن، در بخش سوم روش‌های برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی‌بر پارادایم تجویزی، نوع وظیفه‌ای و مدل‌های IPPF، آندرو، آنسوف و دیوید مشتمل‌بر ماتریس‌های IFE، EFE، IEM، تحلیل موقعیت استراتژیک، SWOT و QSPM صورت پذیرفته است. براساس نتایج، تعداد 71 عامل مؤثر کلیدی در موفقیت CSFشامل، 33 عامل درون سازمانی (قوت‌ها 17، ضعف‌ها 16) و 38 عامل برون سازمانی (فرصت‌ها 21 و تهدیدها 17) شناسایی و نشان داد که وضع موجود حسابرسی داخلی بانک در موقعیت استراتژیک رقابتی ST و در حد متوسط قرار دارد. تعداد 34 استراتژی برای تحقق هدف کلان پژوهش مبنی‌بر، تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک برای تعالی حسابرسی داخلی بانک با رویکرد به حسابرسی مرکب (MRCB) تدوین که تعداد 26 استراتژی کلیدی الویت بندی و انتخاب گردیدند. برنامه‌ریزی استراتژیک به عنوان یک نقشه راه در تعالی حسابرسی داخلی بانک‌ها بسیار مؤثر و ضروری می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Develop strategic planning of internal audit system of banks and financial and credit institutions With a Combined Audit Approach (MRCB)

نویسندگان [English]

  • Abbas jahani 1
  • Shohreh Yazdani 2
1 PhD Student in Accounting, Islamic Azad University, Damavand Branch, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Accounting, Islamic Azad University, Damavand Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The developments of the 21st century have increased the expectations of all stakeholders of the banking system from the internal audit system as one of the main pillars of corporate governance.Therefore, the excellence of this system is inevitable. The key to success in this field is to use strategic planning to understand the current situation and CSF and choose a key strategy. This research has an applied purpose, a survey and a qualitative and quantitative,using a questionnaire based on three parts, including; The first part of the qualitative method (theoretical and Delphi) concerning 16 experts, the second part of the quantitative method of forming a statistical sample population of 62 people with tests; Bernoulli distribution, chi-square, factor analysis, and Friedman,in the third part of strategic planning methods based on prescriptive school and IPPF model, Andrew, Ansoff,and David including IFE, EFE, IEM matrices, strategic position analysis, SWOT and QSPM. Based on the results, 71 key factors influencing the success of CSF, including strengths 17, weaknesses 16 and opportunities 21 and threats 17 were identified and the current situation of internal audit The bank is in the strategic position of ST and the middle. A total of 34 strategies to achieve main goal of the research, based on the development of strategic planning for the excellence of the bank's internal audit with a combined audit approach (MRCB), were developed and 26 key strategies were selected. Strategic planning as a roadmap is very effective and necessary in the excellence of banks' internal audit.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Internal Audit
  • Strategic Planning
  • Combined Audit (MRCB)
  • Organizational Excellence

مراجع

  • آذر،‌ عادل؛ کرنائیج،‌اسداله؛ لاهیجی، نازیلا، (1389)، تدوین استراتژی اثربخش دولتی مطالعه موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش­های اقتصادی، سال دهم،‌ شماره 2، صص 114-91
  • احمدی، نرگس، ( 1394 )، اصول 14 گانه برای بهبود حاکمیت شرکتی، کمیته نظارت بانکی بال (2010)، مدیریت کل نظارت بر بانک­ها و موسسات اعتباری، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • ارجمند­نژاد، عبدالمهدی، (1385)، اصول 25 گانه برای نظارت بانکی مؤثر،‌کمیته نظارت بر بانکداری بازل (بانک تسویه بین­المللی)،‌اکتبر 2006، انتشارات گروه مطالعاتی بانکی و اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • اعرابی، ‌سید محمد؛ رزمجوئی، ‌محرم، (1390)، استراتژی­های مالی و بازده سهام شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی، ‌شماره 8، صص 166-141.
  • بحری ثالث، جمال؛ مرادی، بابک، (1397)، عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در بهبود کنترل­های داخلی در بانک­ها و شرکت­های دولتی آذربایجان غربی، فصلنامه علمی و پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هفتم، شماره 28، صص 121-107.
  • توحیدی، مهرداد؛ شریف شاهی، محمد؛ احمدی، سید صادق؛ دائی کریم زاده، سعید، (1399)، تحلیل ابعاد حقوقی نظارت بانک مرکزی بر نظام بانکداری در ایران، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری ، شماره 45، صص 113- 87.
  • تیمورزاده، مهدی؛یزدانی خدا شهری، محمد باقر، (1395)، بررسی رابطه وجود حسابرسی داخلی با حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت ، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، دوره دوم، شماره 2، صص 33-21.
  • تهرانفر، ‌حمید؛ رهبر شمس­کار،‌ صدیقه، (1386)، رهنمودهایی برای نظام مؤثر کنترل داخلی در مؤسسات اعتباری، (دستورعمل 1172/ مب)، انتشارات اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • حمزه پور، فرهاد؛ رنجبریان ،‌بهرام؛‌فتحی، سعید؛ انصاری، آذرنوش، (1399)، تدوین استراتژی توسعه حوزه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از روش swot – space – qspm (مطالعه واحدهای استان تهران و البرز )، فصلنامه علمی – پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،‌شماره 43، صص 126-93
  • جهانی،‌عباس، (1396)، دسترسی آسان به نکات کلیدی و کاربردی حسابرسی، تهران، انتشارات آیلار،‌ چاپ دوم
  • دیوید،فردآر، (1386)، مدیریت استراتژیک، ترجمه سیدمحمد اعرابی و علی پارسائیان، چاپ هفتم، تهران،‌انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.
  • رجبی،‌زینب؛ کرمی، وحید؛ لامعی، بهزاد؛ واشقانی فراهانی، ابراهیم، (1395)، رهنمودهای اصول حاکمیت شرکتی برای بانک­ها، کمیته نظارت بانکی بال (2015)، مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • رحمان سرشت، حسین، (1384)، راهبردهای مدیریت، چاپ اول، تهران، انتشارات فن و هنر.
  • رحیمیان، نظام الدین؛ اخروی جوقان، ابوذر؛ قره داغی، مریم، (1397)، عوامل اثربخشی حسابرسی داخلی از دیدگاه اعضای کمیته حسابرسی، فصلنامه علمی پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 25، شماره 3، صص 311-326.
  • رستمی، امین؛ ودیعی، محمدحسین؛ باقرپور ولاشانی، محمدعلی، (1398)،تدوین الگوی شایستگی مدیران حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 41، صص 102-70
  • رضایی، عباس؛ محمدی­ملقرنی، عطااله، (1398)، شناسایی و تدوین استراتژی مناسب حسابرسی دیوان محاسبات براساس تکنیک­های swot- danp- topsis ، فصلنامه علمی – پژوهشی دانش حسابرسی، شماره 76، صص 300-273
  • رضاخانی ، مجید؛ الهوئی نظری، احمد؛ زاهدی، فرهاد، (1395)،  بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در سازمان های غیر دولتی ( مورد مطالعه مناطق و سازمان های تبعه شهرداری کرج )، کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم.
  • رضایی، محسن؛ ناظمی، امین، (1398)، الگوی راهبری شرکتی در بانک­ها، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 41، صص 126-150
  • ساعتی قره ­موسی، ‌امامعلی؛ شاکریان، حامد؛ پرویز، محمدنظیر، (1398)، آشنایی با عوامل بحرانی اثرگذار بر تقویت سیستم­های پیشگیری از تقلب در بانکداری الکترونیکی، فصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش­های جدید در مدیریت و حسابداری، شماره 35، صص 161-174
  • سازمان بورس و اوراق بهادار، (1391)، منشور فعالیت حسابرسی داخلی،تهران، مصوب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار.(23/11/ 1391).
  • سلیمانی امیری،غلامرضا؛ طاهری، ماندانا، (1397)، رتبه­بندی عوامل مؤثر بر کیفیت فعالیت حسابرسی داخلی: مدل(ANP) تحلیل شبکه "فصلنامه علمی پژوهشی، دانش حسابرسی، سال هجدهم، شماره 71،صص 174- 149.
  • صدقی، حسین؛ خدایاری، محمد؛ معروفخانی، علی، (1393)،‌ اصول 29 گانه برای نظارت بانکی مؤثر کمیته نظارت بر بانکداری بازل ، (سپتامبر،‌2012)، ‌انتشارات اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • صبری، رضا، (1394)، رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل­های داخلی توسط مدیریت، تهران، انتشارات بورس، چاپ اول
  • صدقی، حسین؛ خدایاری، محمد؛ جدقی؛ سوده، (1393)، حسابرسی داخلی بانک­ها، کمیته نظارت بانکی بال(2012)، مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی،تهران ،‌انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  • صفرپور، مریم؛ خوشکار، فرزین؛ ناهید، نازیلا،. (1398)، بررسی عوامل مرتبط با اندازه عملکرد حسابرسی داخلی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی رویکرد های پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، ‌سال سوم، شماره 20،‌ صص 49-33
  • طبائی زاده فشارکی، حمید؛ محمدپور زرندی، محمد ابراهیم؛ مینوئی، مهرزاد، (1397)، تأثیر حاکمیت شرکتی بر سلامت مالی بانکهای تجاری ایران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، شماره 38، صص 126-109
  • علی­احمدی، علیرضا؛ تاج الدین،‌ایرج؛‌ فتح­اله، مهدی، (1384)، نگرش جامع برمدیریت استراتژیک،‌ چاپ دوم، تهران، انتشارات تولید دانش
  • عطاشنه، منصور؛اسدی، بهنام، (1397)، بررسی نهادهای مؤثر و ارزیابی حاکمیت شرکتی و جایگاه آن در نظام بانکداری اسلامی و ایران، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات نوین بانکی، دوره اول، شماره 1، صص196-171.
  • عمادی، سمیه؛ امیرحسینی، سید احسان؛ حمیدی، مهرزاد، (1399)، طراحی و تدوین برنامه استراتژیک نظام مدیریت منابع انسانی در وزارت ورزش و جوانان، فصلنامه علمی – پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،‌شماره 42، صص  26- 1
  • فتحی عبدالهی، ‌احمد؛ آقایی، محمدعلی، (1396)،  بررسی اثربخشی حسابرسی داخلی در عملکرد مدیریت ریسک و کنترل سازمانهای دولتی ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان­های دولتی، دوره پنجم، شماره ۳، صص 96-83.
  • فلاح،‌ علی؛ نجفی، علی؛ عشایری، هادی، (1395)، نقش حسابرسی داخلی در کاهش ریسک، توسعه مالی در بانک­ها و مؤسسات مالی، دومین همایش ملی مدیریت و حسابداری
  • کاظمی،‌ سیدعباس؛ شکوهیار، سجاد؛ ذوالفقاری، حسین، (1394)، تدوین راهبردهای کلان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر اساس چشم انداز 1404، فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات راهبردی، ‌شماره 22، صص 38-15.
  •  کمیته استانداردها، (1393 )، تشخیص و ارزیابی خطرهای تحریف بااهمیت از طریق شناخت  واحد تجاری و محیط آن، ‌استاندارد حسابرسی 315، ‌تجدید نظر شده 1393، تهران، انتشارات سازمان حسابرسی
  • کمیته استانداردها، (1397 )، استفاده از کار حسابرسان داخلی، ‌استاندارد حسابرسی 610،‌ تجدید نظر شده 1397، تهران، انتشارات سازمان حسابرسی
  • محمدپورزرندی، حسین؛ رستم پناه، حسن؛ محمدرضاخانی، وحید، (1395)، اصول و مفاهیم حسابرسی داخلی در بانک­ها، تهران، انتشارات ترمه، چاپ اول.
  • مشایخی، بیتا، یزدانیان،‌عالمه، (1397)، شناسایی عناصر کلیدی حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دور بیست و پنجم، شماره 1، صص 158-135
  • مشتری دوست، تورج؛ دستگیر، محسن، (1398)، بررسی عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی و پژوهشی تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 41، صص 146- 129
  •  منتی،‌ وحید؛ نیکبخت، محمدرضا؛ رضایی، ذبیح الله، (1396)، طراحی مدل کیفیت حسابرسی داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابرسی، سال هفدهم، شماره 69، صص 57-5 .
  • مینتزبرگ،‌ هنری؛ آلستراند، ‌بروس؛ لمپل، ژوزف (1384)، جنگل استراتژی،‌ ترجمه محمود احمد پور داریانی، چاپ اول،‌ تهران،‌ انتشارات شرکت پردیس.
  • نیکبخت،‌محمدرضا؛ رضایی، ذبیح­اله؛ منتی، وحید، (1396)، فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 55، 70-31
  • Abdolmohammadi, M. & D’Onza, G. & Sarens, G. (2016). Benchmarking Internal Audit Maturity: A High-Level Look at Audit Planning & Processes Worldwide, The Global Internal Audit Common Body of Knowledge, CBOK 2015 Practitioner Survey, the IIA research Foundation (IIARF).
  • Abdullah Yaqoob, Fayhaa,. (2016). Strategy Of Internal Audit Function Based On The Iia1 Under Coso2 And Cobit3: A Proposed Framework, International Journal Of Business And Applied Social Science, Vol.2, No.8, pp 31-50. Published In 2018 By Https://Www.Researchgate.Net/Publication/327894263,
  • Acur, N., Englyst, L.(2006), "Assessment of Strategy Formulation: How to Ensure Quality in Process and Outcome", International Journal of Operations&Production Management, 26(1), 69-91.
  • Al-Twaijry, A., Brierley, J., & Gwilliam, D. (2004). An examination of the relationship between internal and external audit in the Saudi Arabian corporate sector. Managerial Auditing Journal, 19(7), pp 929–944.
  • Alzebana, A., & G.william. (2014). Factors affecting the internal audit effectiveness: A suevey of the Sudi Public Sector, Journal of International.pp 54-79
  • Ali Al-Matari, , & Hassan, S.&, Alaaraj, H.(2016). Application of Basel Committee’s New Standards of Internal Audit Function: A Road Map towards Banks’ Performance, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(3), pp 1014-1018.
  • Arena, M. & Azzone, G. (2009). Identifying Organizational Drivers of Internal Audit Effectiveness. International Journal of Auditing, 13, pp 43–60.
  • Basel Committee on Banking Supervision,(2012), The Internal Audit Function in banks.
  • Basel Committee on Banking Supervision,(2015), Corporate Governance Principles for banks.
  • David, Fred R. (1999), Strategic Management: Concepts and Cases (Hardcover), 7th Ed, New York, Ny: Prentice Hall.
  • Dellai, H., & Brahim, O,mri, M.A.(2016). Factors Affecting the Internal Audit Effectiveness in Tunisian Organizations, Research Journal of Finance and Accounting, Vol.7, pp 208-221.
  • FÎRȚESCU, B., & A. NDREEA T. P. (2018). EFFECTS OF INTERNAL AUDIT CHARACTERISTICS ON BANK PERFORMANCE” European Financial Regulation, , pp 117- 130.
  • Hass, S., & Abdolmohammadi, M. & Burnaby P. (2006). The Americas literature review on internal auditing. CBOK,2006 Practitioner Survey, the IIA research Foundation (IIARF), Managerial Auditing Journal, 21(8), pp 835 –844
  • Reed, Brian. Schumann, Erich. Jain, Princy. Thakkar, Rita. (2012), Developing the Internal Audit Strategic Plan, IPPF, The Institute of Internal Auditors (IIA). www.globaliia.org.
  • The Institute of Internal Auditors (IIA), (2020). Definition of Internal Auditing, na.theiia.org
  • Kuling, Robert. Araj, Farah. (2018), Improving Internal Audit Performance through Strategic Planning, internal auditor - middle east, International Conference, DUBAI, UAE, https://IC.globaliia.org.
  • Mintzberg Henry, Joseph Lampel(2001), "Reflecting on the Strategy Process", Strategic Thinking for the Next Economy, Sossey-Bass.
  • Mintzberg", H. Ahlstrand, B. and Lampel, J.(1998), Strategy Safari :A Guided Tour Through the Wilds of Strategic Management, New York, Ny: The Free Press.
  • MohammedAssfaw, A. (2017). Evaluation of Effectiveness of Internal Auditing Service in Southern Public Regional Bureaus, Ethiopia, International Journal of Management, IT & Engineering Vol. 7 ,pp 128-166.
  • Rangone, A. (2019). The Internal Audit Process in the Cooperative Credit Banks: Consequences and Perspectives after the Reform, International Journal of Business and Social Science Vol. 10 • No. 1, pp 13-21
  • Sharma, B. and Senan, N. A. M., (2019), A Study on Effectiveness of Internal Control System in Selected Banks in Saudi Arabia, Asian Journal of Managerial Science, Vol.8 No.1, 2019, pp. 41-47.  ©The Research Publication, www.trp.org.in
  • Shamki, D., & Amur Alhajri, T., (2017). Factors Influence Internal Audit Effectiveness, International Journal of Business and Management; Vol. 12, No. 10; Published by Canadian Center of Science and Education.
  • Suryanto, T., & Effendi, S. A. (2018). Internal Audit And Leadership: How To Improve Productivity Service On The Islamic Rural Bank Have To Use Capital, Jurnal Terapan Manajemen dan Bisnis Volume 4 Number 1 March 2018. Page 93-106.
  • Saunders,M.Lewis,P.andThornhill,A.(1997).Research methods for business student.London:Pitman.
  • , & Anggono, A., & Musyarofah, S., & Haryadi, B., & Nurhayati. & As‘ad, F., & Mulyawan, S. (2019). Three Lines of Defense: Paradigm Supporting Roles of Internal Audit to Prevent Corruption in Indonesia  Regional Government, Conference: Proceedings of The First International Conference on Financial Forensics and Fraud, ICFF, 13-14 August 2019, Bali, Indonesia.
  • Tuovila, Allicia. (2020). Internal Audit Definition, com,  https// www.investopedia.com.Saunders,M.Lewis,P.andThornhill,A.(1997).Research methods for business student.London: Pitman.
  • Theodoros, M.(2019). The Relationship Of The Internal Audit With The Internal Control System And The Effect Of Its Components On Us Banking Sector, A Thesis Submitted For The Degree Of Master Of Science (Msc) In International Accounting, Auditing And Financial Management, School Of Economics, Business Administration & Legal Studies, Sid: 1107170013, May 2019 Thessaloniki-Greece.
  • Wheelen, Thomas L. Hunger, David. Hoffman, Alan N. Bamford Charles E., (2015), Strategic Management and Business Policy, Globalization, Innovation, and Sustainability , Fourteenth edition, published by Pearson Education, Printed and bound by Courier Kendallville in The United States of America.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار