بررسی ابعاد راهبری شرکتی در بانک ها از دریچه پارادایم های نظریه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

چکیده

هدف این مقاله بررسی ابعاد راهبری شرکتی از دریچه پارادایم های نظریه اجتماعی به عنوان یکی از نظریات علم جامعه شناسی با استفاده از مبانی چهار پارادایم کارکردگرایی، تفسیرگرایی، انسانگرایی بنیادی و ساختارگرایی بنیادی در بانکهای اسلامی و بانکهای مرسوم جهانی است. یافته های پژوهش نشان میدهند که براساس پارادایم کارکردگرایی، تمامی مدلهای راهبری شرکتی به دنبال کاهش مساله نمایندگی هستند، اما مدل راهبری شرکتی اسلامی علاوه بر کاهش مسأله نمایندگی دارای یک نظام راهبری چند بُعدی است که مولفه های دینی نقش مهمی را ایفا میکنند. وجود هیات شریعت (شورای فقهی) یک ویژگی متمایز بین بانکهای اسلامی و بانکهای غربی قلمداد میگردد. براساس پارادایم تفسیرگرایی، راهبری شرکتی در بانکهای اسلامی یک ساخت اجتماعی است که برمبنای تعهدات اجتماعی و هنجارهای اخلاقی بنا میشود و اساس آن مبتنی بر چهارچوبی اخلاق مدارانه است. مطابق با دیدگاه انسانگرایی بنیادی، اساس راهبری شرکتی اسلامی مبتنی بر اصل مشورت دربین تمامی ذینفعان بانک است وطبق پارادایم ساختارگرایی بنیادی، راهبری شرکتی دارای پایگاهی اجتماعی است. میتوان گفت که هیچ مدل واحدی برای راهبری شرکتی دردنیا وجود ندارد که بتواند نیاز تمامی نهادها را برطرف سازد. هرجامعه ای ساختار اجتماعی و فرهنگی مخصوص به خود را دارد و اصول راهبری شرکتی درهربستری مبتنی بر پیش زمینه های موجود درآن جامعه شکل میگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Corporate Governance Dimensions in Banks Through Social Theory Paradigms

نویسنده [English]

  • Mohammad Salehifar
PhD. Student in Finance, Management and Economics Faculty, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The aim of this paper is to evaluate the corporate governance dimensions through the social theory perspective, as one of theories in sociology science, by application of four fundamental paradigms including functionalist, interpretive, radical humanist, and radical structuralism in Islamic and conventional banks. Findings show that according to the interpretive paradigm, all of corporate governance models seek to reduce agency problem, however, Islamic corporate governance model has a multi-level system additional to the agency problem reduction which religious elements play an important role. Shariah committee existence is a distinguishing feature between Islamic and conventional banks. Based on the interpretive paradigm, corporate governance in Islamic banks is a social construct which is established based on social commitments and ethical frameworks. According to the radical humanist paradigm, Islamic corporate governance is founded on consulting among all bank stakeholders. Finally, according to radical structuralism paradigm, corporate governance has its own base in the society. We can say there is no unified and unique model for corporate governance in the world to satisfy the requirements of all organizations. Each society has its own social and cultural structures and corporate governance principles are formed based on default contexts in that society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporate Governance
  • Social Theory
  • Islamic Bank
  • Conventional Bank
  • Paradigm

مراجع

  • ابراهیم­پور، حبیب، و نجاری، رضا (1386). مبانی فلسفی مطالعات سازمانی در چهار پارادایم. فصلنامه حوزه و دانشگاه روش­شناسی علوم انسانی، سال سیزدهم، شماره53، زمستان، 9-33.
  • ادگار، اندرو، و سج­ویک، پیتر (1388). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی (محمد نبوی و مهران مهاجر، مترجم). تهران: انتشارات آگاه (نشر اثر اصلی: 1999)
  • جابری، علی­اکبر (1389). استانداردهای بانک­ها و موسسات مالی اسلامی. تهران: مجله مدیریت بررسی­های فنی و حرفه­ای سازمان حسابرسی، شماره 19.
  • چپرا، عمر، و حبیب احمد (2002). حاکمیت شرکتی در موسسات مالی اسلامی.(حسین میثمی، مترجم). تهران: دانشگاه امام صادق (علیه­السلام).
  • حساس­یگانه، یحیی (1391). فلسفه حسابرسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • صادقی­پور، علی؛ فراهانی­فرد، سعید و غلامی­جمکرانی، رضا (1396). مدل مفهومی سرمایه­گذاری پاک با تأکید بر راهبری شرکتی با رویکرد اسلامی. دوفصلنامه علمی– پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی، سال هفتم، شماره اول (پیاپی 13)، پاییز و زمستان، 191-218.
  • عبادی، احمد (1395). ترسیم الگوی روش­شناختیِ مطالعه دینی بر مبنای مفهوم­شناسیِ روی­آورد، روش و پارادایم، فصلنامه علمی-پژوهشی قبسات، سال بیست­ویکم، شماره 82، 21-48.
  • غلامی جمکرانی، رضا؛ نیکومرام، هاشم؛ و رهنمای­رودپشتی، فریدون (1392). ضرورت چارچوب نظری گزارشگری مالی با رویکرد اسلامی از منظر خبرگان حرفه­ای و دانشگاهی. مجله تحقیقات مالی اسلامی، شماره 5، 35-72.
  • فرزانی، حجت­اله، و مجتبی مرتضی­زاده (1391). نگاهی دیگر به اصول حاکمیت شرکتی متعارف از منظر اسلام. تهران: همایش ملی حسابداری ارزشی.
  • گولد، جولیوس و کولب، ویلیام (1392). فرهنگ علوم اجتماعی (محمدجواد زاهدی‌مازندرانی، مترجم). تهران: انتشارات مازیار (نشر اثر اصلی: 1964)
  • محسنی، منوچهر (1393). مقدمات جامعه شناسی، تهران: انتشارات دیدآور (دیدار/دوران)
  • نجفی، ابراهیم؛ سدیدی، مهدی؛ و حساس­یگانه، یحیی (1390). دکترین حسابداری در اسلام. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  • وکیلی­فرد، حمیدرضا، و باوندپور، لیدا (1389). تاثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله علمی-پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 3، شماره 8, 119-139.
  • همت­فر، محمود؛ اصلانی، محمد؛ و لطفعلیان، فاطمه (1391). الگوی حاکمیت شرکتی اسلامی. مجله حسابرس، شماره 59، 116-124.
  • هنرمند، مهدی؛ گرایلو، سحر (1397). نقش حاکمیت شرکتی بر سلامت و فساد مالی بانک­ها، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، جلد4، شماره 10، 107-122.
  • Abu-Tapanjeh, A.M. (2009). Corporate governance from the Islamic perspective: A comparative analysis with OECD principles, Critical Perspectives on accounting, 20(5), 556-567.
  • Aggarwal, R.K., & Yousef, T. (2000). Islamic banks and investment financing, Journal of Money, Credit and Banking, 93-120.
  • Ahmad, K. (2000). Islamic finance and banking: the challenge and prospects, Review of Islamic economics, 57-82.
  • Archer, S., & Karim, R.A.A. (2012). The structure, regulation and supervision of Islamic banks, Journal of Banking Regulation, 13(3), 228-240.
  • Ardalan, K. (2007). Corporate governance: a paradigmatic look, International Journal of Social Economics, 34(8), 506-524.
  • Black, S. (2001). The Corporate Governance Behavior and Market Value of Russian Firms. Emerging Markets Review, 2 (2), 89-108.
  • Bannan, L., & Fitzgerald, B. (2005). Action Language, Organization and Information Systems, Printed by the University of Limerick, www.ul.ie.
  • Baydoun, N., Mamman, A., & Mohmand, A. (1999). The religious context of management practices: The case of the Islamic religion, Accounting, Commerce & Finance: The Islamic Perspective Journal, 3(1), 52-79.
  • Beiner, S., Schmid, M., Drobetz, W., & Zimmermann, H. (2005). An Integrated Framework of Corporate Governance and Firm Valuation. European Financial Management, 12(2), 249-283.
  • Casper, M. (2012). Sharia Boards and Sharia Compliance in the Context of European Corporate Governance, Working Papers of the Center for Religion and Modernity.
  • Cernat, L. (2004). The emerging European corporate governance model: Anglo-Saxon, Continental, or still the century of diversity?, Journal of European Public Policy, 11(1), 147-166.
  • Farook, S. (2008). Social responsibility for Islamic financial institutions: laying down a framework, Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 4(1), 114-141.
  • Gompers, P., Ishii, J., & Metrick, A. (2003). Corporate Governance and Equity Prices Quarterly. Journal of Economics, 118 (1), 107-155.
  • Grais, W., & Pellegrini, M. (2006). Corporate governance in institutions offering Islamic financial services: issues and options. World Bank Policy Research Working Paper, No. 4052
  • Haan, J., & Vlahu, R. (2016). Corporate governance of banks: A survey, Journal of Economic Surveys, 30(2), 228-277.
  • Hamza, H. (2013). Sharia governance in Islamic banks: effectiveness and supervision model, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 6(3), 226-237.
  • Hasan, Z. (2009). Corporate governance: Western and Islamic perspectives, International Review of Business Research Papers, 5(1), 277-293.
  • Iqbal, Z., & Mirakhor, A. (2004). Stakeholders model of governance in Islamic economic system.
  • Jackson, M.C. (2000). Systems Approaches to Management, Published by Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York.
  • John, K., De Masi, S., & Paci, A. (2016). Corporate Governance in Banks, Corporate Governance: An International Review, 24(3), 303-321.
  • Khalifa, A.S. (2003). The multidimensional nature and purpose of business in Islam, accounting, commerce & finance, The Islamic Perspective Journal, 7(1/2), 1-25.
  • Klapper, L., & Inessa, L. (2003). Corporate Governance, Investor Protection and Performance in Emerging Markets. World Bank Working: WPS 2818.
  • Kuhn, T. S. (1970). The Structure of Scientific Revolution, The University of Chicago Press.
  • Luchett, S. (2003). Towards a Critical Systems Approach to Policy Formulation in Organization, International Journal of Computers, System, and Signals, 4(1).
  • Quttainah, M.A., Song, L., & Wu, Q. (2013). Do Islamic banks employ less earnings management?, Journal of International Financial Management & Accounting, 24(3), 203-233.
  • Salim, R., Arjomandi, A., & Seufert, J.H. (2016). Does corporate governance affect Australian banks’ performance?, Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 43(2), 113-125.
  • Safieddine, A. (2009). Islamic financial institutions and corporate governance: New insights for agency theory, Corporate Governance: An International Review, 17(2), 142- 158.
  • Seidman, S. (2016). Contested knowledge: Social theory today. John Wiley & Sons.
  • Schuhmann, K., & Hubbel, L. (2005). The Enterprise of Public Administration: Scholarship as a Loosely coupled System, Public Administration and Management; an interactive Journal, 9(4).
  • Wardhany, N., & Arshad, S. (2012). The Role of Shariah Board in Islamic Banks: A Case Study of Malaysia, Indonesia, and Brunei Darussalam, 2nd Isra Colloquium.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار