نقش واسطه ای فن های حسابداری مدیریت بر رابطه کنشگران سازمانی و عملکرد مالی شرکت های تولیدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ممتاز گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانشجوی دکترای حسابداری دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش طراحی الگو و تعیین نقش واسطه ای فنهای حسابداری مدیریت بر رابطه بین کنشگران سازمانی و عملکرد مالی شرکتهای تولیدی است. در این پژوهش از فن مدل معادلات ساختاری استفاده شده است تا الگوی ارائه شده مورد آزمون قرار گیرد. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به وسیله پرسشنامه از مدیران سطوح میانی و سطوح بالای 194شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1398 جمع آوری شده است و برای تحلیل دادهها از نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. به منظور بررسی نقش میانجی فنهای حسابداری مدیریت در رابطه کنشگران سازمانی و عملکرد مالی از آزمون سوبل استفاده شد. نتایج نشان داد، بین متغیرهای کنشگران سازمانی و متغیر عملکرد مالی، رابطه مثبت و نسبتاَ قوی (38%) وجود دارد و استراتژی سازمانی با 76/0، ساختار سازمانی با 75/0 و نوآوری با 69/0، به ترتیب بیشترین رابطه را با عملکرد مالی دارند و بیشترین تاثیر مربوط به کنشگر انسانی عدم تمرکز و کمترین تاثیر مربوط به کنشگر غیر انسانی کارآفرینی است. تقریباَ 44 درصد از اثر کل کنشگران سازمانی بر عملکرد مالی از طریق غیر مستقیم توسط متغیر میانجی فنهای حسابداری مدیریت تبیین میشود. همچنین فنهای حسابداری مدیریت تاثیر قوی مثبتی (83/0) بر عملکرد مالی شرکتها دارند. به گونه کلی، حسابداری مدیریت با ارائه اطلاعات با چشم انداز گسترده، دارای جهت گیری آینده است و منجر به پویا شدن توانایی مدیران و ایجاد مزیت رقابتی میشود. بنابراین، تعامل کنشگران سازمانی و استفاده تعاملی و تشخیصی از فنهای حسابداری مدیریت بر روی عملکرد سازمان تاثیر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the mediating role of management accounting techniques on the relationship between organizational actors and financial performance of manufacturing firms

نویسندگان [English]

  • Mohammad Namazi 1
  • behnam karamshahi 2
1 Distinguished Professor of Accounting Department, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Ph.D. Candidate of Accounting, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to design a model and determine the mediating role of management accounting techniques on the relationship between organizational actors and financial performance of manufacturing companies. In this study, the structural equation modeling technique was used to test the proposed model. The required information was gathered by a questionnaire from middle and upper level managers of 194 manufacturing companies listed in Tehran Stock Exchange in 1398 and Smart PLS software was used for data analysis. The famous Sobel test was used to investigate the mediating role of management accounting techniques in relation to organizational actors and financial performance. The results showed that there is a positive and relatively strong relationship (38%) between organizational actors and financial performance variables and organizational strategy with 0.76, organizational structure with 0.75 and innovation with 0.69, respectively. They have the most financial impact and the least impact is related to decentralized human activity and the least impact is related to inhumane entrepreneurship. Approximately 44% of the total effect of organizational actors on financial performance is indirectly explained by the mediating variable of management accounting techniques. Also, management accounting techniques have a positive (0.83) positive effect on corporate financial performance. In general, management accounting has a future orientation, leading to the dynamic of managers' ability and the creation of competitive advantage. Therefore, the interaction of organizational actors and the interactive and diagnostic use of management accounting techniques have a positive impact on organizational performance

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational actors
  • management accounting techniques
  • financial performance and structural equations

مراجع

  • اکبری, مرتضی؛ دانش، مژگان؛ سخدری، کمال و دولتشاه، پیمان. (۱۳۹۶). تاثیر آمادگی سازمان برای کارآفرینی سازمانی بر عملکرد مالی و عملکرد نوآوری سازمان­ها: نقش میانجی گرایش کارآفرینانه، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره 5، شماره 2، 146-123.
  • پاک مرام، عسکر، و رضایی، ندا. (1396). تاثیر محیط رقابتی و شاخصه­های سازمانی بر شیوه­های حسابداری مدیریت و عملکرد سازمانی. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 10، شماره 32، 56-45.
  • تیموری، محمود، و حسنی دستگرد، معصومه. (1397). تحلیل جامعه­شناسانه عوامل موثر بر عملکرد شرکت­ها در ایران با رویکرد فراتحلیل. دوفصلنامه جامعه­شناسی اقتصادی و توسعه، دوره 7، شماره 1، 23-1.
  • خانلری، امیر، و سبزه علی، رضوان. (1393). بررسی رابطه یادگیری سازمانی و عملکرد مالی از طریق فرآیند نوآوری در شرکت­های صنعتی در گلپایگان. مجله مدیریت بازرگانی، دوره 6، شماره 4، 790-773.
  • حسینی، زهرا؛ قربانی، زهرا، و احمدی، آرزو. (1394). بررسی روایی صوری و محتوایی و پایایی پرسشنامه: بررسی چرخه تغییر در افراد سیگاری. مجله دندانپزشکی مشهد، دوره 39، شماره2، 154-147.
  • خواجوی، شکرالله؛ حلاج، محمد، و گنجی، کیانوش. (1395). مقایسه نظریه دامنه و نظریه روش در پژوهش­های حسابداری مدیریت با تاکید بر نظریه کنشگر-شبکه. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 9، شماره 29. 72-53.
  • خواجوی، شکرالله، و قدیریان آرانی، محمد حسین. (1397). توانایی مدیران، عملکرد مالی و خطر ورشکستگی. مجله دانش حسابداری، دوره 9، شماره1، 61-35.
  • زاهدی، سید محمد، و نیک اندیش، مریم. (1392). رابطه فرهنگ سازمانی و عملکرد مالی در شرکت­های تابعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر اساس مدل دنیسون. مجله فرآیند مدیریت توسعه،دوره 26، شماره1. 138-125.
  • داوری، علی. و رضازاده، آرش. (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
  • دستگیر، محسن؛ عرب صالحی، مهدی؛ جعفری، امین، و اخلاقی، راضیه. (1393). تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی شرکت، پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 6، شماره 21، 36-1.
  • رضایی، شاهده، و محمدزاده، امیر. (1397). بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی و بحران مالی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله مدیریت توسعه و تحول، شماره 32، 88-81.
  • رهنمای رودپشتی، فریدون، و بیات، علی. (1391). تعامل سازمانی حسابداری مدیریت و حاکمیت شرکتی: تبیین یک روش نوین برای تفسیر مشکل نمایندگی، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 1، شماره 1، 18-1.
  • شریف زاده، مریم. (1391). رویکرد نظریه‌‌ شبکه‌کنشگران و کاربرد آن در بررسی سامانه ‌اطلاعات اقلیمی کشاورزی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دوره 28، شماره 2. 454-433.
  • صدر، سید محمد جواد و انصاری، رضا. (1394). تاثیر نوآوری باز و ناپایداری­های فناورانه بر عملکرد نوآوری در راستای کسب مزیت رقابتی در شرکت­های دانش بنیان. بهبود مدیریت، سال نهم، شماره 1، 114-95.
  • طالبی، بهمن، و بحری ثالث، جمال. (1397). بررسی ارتباط بین اجزای سیستم حسابداری مدیریت، ابهام، عدم تمرکز و عملکرد مدیران شرکت‌های تولیدی شهرستان بناب. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 11، شماره36. 30-15.
  • طالبی، کامبیز؛ داوری، علی و سادات تقوی، نگار. (1393). شناسایی تاثیر کارآفرینی استراتژیک بر عملکرد مالی و غیر مالی. فصلنامه توسعه کارآفرینی، دوره 7، شماره 4، 651-635.
  • عسکرنژاد، باقر، و امکانی، پریسا. (1396). تاثیر مدیریت اثربخش ریسک در عملکرد مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: نقش واسطه­ای سرمایه فکری. فصلنامه مدیریت دارایی و تامین مالی،دوره 5، شماره 2، 112-93.
  • کاشانی پور، محمد؛ حمیدی زاده، علی؛ کاظم پور، مرتضی، و کبیرپور، مرتضی. (1397). تاثیر عوامل انسانی و اقتصادی در بکارگیری ابزارهای حسابداری مدیریت. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 11، شماره36، 91-81.
  • مرادی، محمد، و سپهوندی، سعیده. (1394). تاثیر استراتژی رقابتی بر پایداری عملکرد مالی و ریسک. پژوهش­های حسابداری مالی، دوره 7، شماره 3، 90-75.
  • مهدی خو، مهدی؛ محمود ترابی، مریم، و ختن لو، محسن. (1394). بررسی تاثیر اجزای سرمایه فکری بر ابعاد عملکرد مالی، مجله حسابداری دولتی، دوره 1، شماره 2، 92-83.
  • مهرانی، ساسان؛ مهرانی، کاوه، و لهراسبی، حمیدرضا. (1389). تاثیر مدیریت هزینه و تمایز محصول بر عملکرد مالی بلند مدت. فصلنامه مطالعات حسابداری، دوره 7، شماره 27، 74-59.
  • نمازی، محمد. (1394). حسابداری مدیریت استراتژیک: از نظریه تا عمل. انتشارات سازمان مطالعه و تدوین (سمت). تهران.
  • نمازی، محمد، و رضایی، غلامرضا. (1396). مدل­بندی واسطه‌ای سیستم حسابداری مدیریت، انگیزش و تعهد سازمانی در برنامه‌ریزی و ایجاد مازاد بودجه‌ای مدیران خدمات درمانی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، شماره 24، 133-113.
  • نمازی، محمد، و مقیمی، فاطمه. (1397). تاثیر نوآوری و نقش تعدیلی مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی شرکت­ها در صنایع مختلف. فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره 25، شماره2. 310-289.
  • نمازی، محمد، و مقیمی، فاطمه. (1398). تاثیر نقش میانجی چالش­های نوآوری در رابطه بین سازه­های نوآوری و عملکرد مالی و اقتصادی شرکت. فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی، دوره 10، شماره 4. 102-79.
  • وکیلی فرد، حمید رضا، و باوندپور، لیدا. (1389). تاثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله مطالعات مالی، دوره 3، شماره 8، 142-119.
  • Adebayo, A. (2011). Organizational Culture and Performance: the Role of Management
    Accounting System, Journal of Applied Accounting Research, 12 (1), 74-89.
  • Ahlay, T., & Jusoh, R. (2017). Organizational Capabilities, Strategic Management Accounting and Firm Performance. Jurnal Akuntansi dan Keuangan Indonesia. 14( 2), 222 – 246.
  • Ahlay, T. (2014). Effects of Strategy, Competition, Decentralization Capabilities on Firm Performance: The Mediating Role of Strategic Management Accounting. (Doctoral dissertation, University of Malaya, Kualalampur, Malaysia).
  • Ahmad Alkhajeh., & Abdelhakeem Khalid, A. (2018). The Relationship of Implementing Management Accounting Practices (MAPs) with Performance in Small and Medium Size Enterprises. Journal of Accounting and Auditing: Research & Practice, ISSN : 2165-9532, DOI: 10.5171/2018.750324.
  • Alamri, A.M. (2018). Association between Strategic Management Accounting Facets and Organizational Performance. Baltic Journal of Management, 4(2). 212-234.
  • Alamri, A.M. (2018). Strategic Management Accounting and the Dimensions of Competitive Advantage: Testing the Associations in Saudi Industrial Sector. International Journal of Acadamic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 8(2), 48-64.
  • AL-Dweikat, M. F., & Ibrahim Nour, M. (2018). A Structural Equation Model for Analyzing the Impact of Strategic Management Accounting Techniques on Quality of Financial Information. International Journal of Economics and Finance, 10(4), 62-71.
  • Alimoradi, A., & Borzoupour, S. (2017). Strategy, Management Accounting System and Performance of Iranian Companies. Iranian Journal of Oil & Gas Sciences and Technology. 6(2). 61-74.
  • Amanollah Nejad, A., Hossein Nejad, B., & Siti zaleha, A. (2018). The Indirect Effect of Strategic Management Accounting in the Relationship Between CEO Charactristics and Their Networking Activities and Company Performance. Journal of Accounting and Organizational Change. 13(4). 471-491.
  • Andreou, P.C., Ehrlich, D., Louca, C. (2013). Managerial ability and firm performance: Evidence from the global financial crisis. Working Paper, University of Technology, Department of Commerce, Finance and Shipping: Cyprus.
  • Andreou, P.C., Karasamani, I., Louca, C., Ehrlich, D. (2017). The impact of managerial ability on crisis-period corporate investment. Journal of Business Research, 79, 107-122.
  • Boberg, K. (2005). The Relationship Between Management Accounting and Entrepreurial Orientation. (Master ’s thesis, Goteborg University, Utbery, Sweden).
  • Cadez, S, & Guilding, C, (2008). An exploratory investigation of an integrated contingency model of strategic management accounting, Accounting, Organizations and Society, 33(7-8), 836-863.
  • Cleary, P., & Quinn, M. (2016). Intellectual Capital and Business Performance: An Exploratory Study of the Impact of Cloud-based Accounting and Finance Infrastructure. Journal of Intellectual Capital, 17(2), 255-278.
  • Elder-Vass, D. (2019). Actor-Network Theory. SAGE Encyclopedia of Research Methods Press. Loughborough University. Retrieved from https://dspace.lboro. ac .uk/2134/27615.
  • Gandhi, H., & Yvonne, S. (2017). The Influence of Organizational Culture on Corporate Performance: Using Management Accounting System as Mediating Variable. International Journal of Sustainable Development,10 (1), 35-48.
  • Gao, H., Hsu, P.H., & Li, k. (2018). Innovation Strategy of Private Firms. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 53(1), 1-32.
  • Ghasemi, R., Noor Azmi, M., Karami, M., Bajuri, N.H., & Asgharizade, E. (2016). The Mediating Effect of Management Accounting System on The Relationship Between Competition and Managerial Performance. International Journal of Accounting & Information Management, (24) 3, 272-295.
  • Hariyati, N., & Tjahjadi, B. (2018). Contingent Factors Affecting the Financial Performance of Manufacturing Companies. Asian Journal of Business and Accounting. 11(1). 121-150.
  • Inkinen, H. (2015). Review of Empirical Research On Intellectual Capital And Firm Performance, Journal of Intellectual Capital, 16 (3), 518-565.
  • Justesen, L., & Mouritsen, J. (2011). Effects of Actor-Network Theory in Accounting Research. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 24(2), 161-193.
  • Kaushalya, G.A. (2017). Mediating Effect of Management Accounting Practices on the Relationship between Intelectual Capital and Performance. Journal of Contemporary Business, Economics and Law, 14(1), 1-13.
  • Lasch, O. (2018). An Actor-Network Perspective on Business Models. Journal of Long Range Planning. Article in Press, doi:10.1016/j.lrp.2018.04.002.
  • Miller, P., & O’Leary, T. (2007). Mediating Instruments and Making Markets: Capital Budgeting, Science and the Economy. Journal of Accounting, Organizations and Society, 32 (7,8), 701-734.
  • Milerr, D., & power, M. (2013). Accounting, Organizing and Economizing: Connecting and Organizational theory. Academy of Management Annals, 7(1), 555-603.
  • Mouritsen, J., & Thrane, S. (2006). Accounting, Network Complementarities and the Development of Inter-Organisational Relations. Accounting, Organizations and Society, 31 (3), 241-75.
  • Nadakumar, M.K., Ghobadian,A. & Oregan, N. (2011). Generic Strategies and Performance – Evidence from Manufacturing Firms. International Journal of Productivity and Performance Management, 60(3). 222-251.
  • Namazi, M. (1985). Theoretical Developments of Principal-Agent Employment Contract in Accounting: the State of the Art. Journal of Accounting Literature, 4, 113-163.
  • Namazi, M., & Rezaei, G. (2016). The Effects of Earnings Quality Criteria on the Agency Costs: Evidence from Tehran Stock Exchange.  Market Procedia Social and Behaviorol Sciences,  230, 67-75.
  • Namazi, M., &R. Namazi. (2016). Conceptual Analysis of Moderator and Mediator Variables in Business Research. Procedia Economics and Finance, 36, 540-554.
  • Njiru, J., & Nyamute, W. (2018). The Effect of Organizational Structure on Financial Performance of Commercial State Corporations in Kenya. International Journal of Finance and Accounting, 3(2), 72-87.
  • Novas, J. C., Alves, M. D. C. G., & Sousa, A. (2017). The Role of Arrangement Recounting Systems in the Development of Intellectual Capital. Journal of Intellectual Capital, 18(2), 286-315.
  • Oconnell, B., & Delange, P. (2014). Understanding the Application of Actor- Network Theory in Process of Accounting Change. Critical Perspective on Accounting Conference, Toronto, Canada.
  • Rante, A., & Warokka, A. (2016). Leadership Style, Decentralization Managerial Performance: Does Management Accounting System Mediate their Relationship؟ Global Business Advancement. 9(1). 79-89.
  • Ratnatunga, J,. & Alam, M. (2011), Strategic Governance and Management Accounting: Evidence from a Case Study, Abacus: A Journal of Accounting, Finance and Business Studies, 47(3), 343-382.
  • Rutherford, B. (2016) .The Struggle to Fabricate Accounting Narrative Obfuscation: An Actor-Network -Theoretic Analysis of a Failing Project. Qualitative Research in Accounting & Management, 13(1), 12-45.
  • Salehi, M., Enayati, Gh., & Javadi, P. (2014). The Relationship between Intellectual Capital with Economic Value Added and Financial Performance. Iranian Journal of Management Studies, 7(2), 259-283.
  • Sathyamoorthi, C. R., Baliyan, P., Dzimiri, M., & Wally-Dima, L. (2017). The Impact of Corporate Governance on Financial Performance: The Case of Listed Companies in the Consumer Services Sector in Botswana. Advances in Social Sciences Research Journal, (422) 63-77.
  • Simmonds, K. (1981). Strategic Management Accounting. Management Accounting Journal, 59(4), 20-29.
  • Soheilirad, S., & Sofian, S. (2016). A Proposed Model of the Mediating Effect of Strategic Management Accounting on the Relationship Between Perceived Environmental Uncertainty and Firm Performance. International Journal of Research Granthaalayah, 4(1). 231-239.
  • Sreekumar, K. (2015). Management Accounting Practices and Organizational Performance. (Doctoral dissertation, University of Cochin, Krala, India).
  • Teerachai, A., & Supasith, C. (2017). Effects of Corporate Governance Characteristics on Strategic Management Accounting in Thailand. Asian Review Accounting, 25(1), 85-105.
  • Temitope, O. (2018). The Effect of Corporate Governance on Financial Performance of  Listed Companies  in Nigeria. European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, 6(9), 85-98.
  • Vosselman, E. (2014). The Performativity Thesis and its Critics: Towards a Relational Ontology of Management Accounting. Accounting and Business Research, 44(2), 181-230.
  • Uyar, A., & Kuzey, C. (2016). Does Management Accounting Mediate the Relationship between Cost System Design and Performance?. Advances in Accounting, 35, 170-176.
  • Wandi, E., Pratiwi, H., & Melmusi, Z. (2019). The Influence of Intellectual Capital on Financial Performance: A Study of Banking Companies Listed in Indonesia Stock Exchange. Review of Integrative Business and Economics Research, 8(2). 300-311.
  • Wanyama, D., & Olweny, T. (2013). Effects of Corporate Governance on Financial Performance of Listed Insurance Firms in Kenya. Public Policy and Administration Research, 3(4), 96-120.
  • Werlang, N. B., & Rossetto, C. R. (2019). The effects of organizational learning and innovativeness on organizational performance in the service provision sector. Gestão & Produção, 26(3), e3641. https://doi.org/10.1590/0104-530X3641-19
  • Zawawi, N.H. (2018). Actor-Network Theory and Inter-Organizational Management Control. International Journal of Business and Society, 19(2), 219-234.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار