تدوین مدل بلوغ فرایندپذیری و فناوری اطلاعات در واحد حسابداری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران (مسئول مکاتبات)

2 عضو هیات علمی و دانشیار گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

چکیده

ابزارهای فناوری اطلاعات، بازوهای توانمند واحد حسابداری در جمع­آوری، پردازش و گزارشگری اطلاعات هستند و این واحد را قادر می­سازند تا مسئولیت­های خود را با صحت بیشتر و کیفیت و سرعت بالاتر انجام دهد. یکی از پیش شرط های اصلی لازم برای استقرار سیستم­های اطلاعاتی در واحد حسابداری، وجود فرایندهای منظم و ساختار یافته­ای است که بستر مناسب را برای استقرار آن­ها فراهم آورد. باید توجه داشت که صرف وجود ابزارهای پیشرفته­ی فناوری اطلاعات­، تضمین کننده­ی بالا رفتن کیفیت عملکرد واحد حسابداری نیست، بلکه چگونگی استفاده از این ابزارها در عمل و میزان بهره­برداری از آن­ها، عامل اصلی تعیین کننده­ی بلوغ واحد حسابداری در این حوزه است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین مدل­ بلوغ فرایندپذیری و فناوری اطلاعات برای واحد حسابداری در شرکت­های پذیرفته شده در بازار سرمایه­ی ایران است. جامعه­ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم­های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت­ها است که با روش گلوله برفی، 27 نمونه انتخاب شدند و با آن­ها مصاحبه انجام شد. سپس داده­های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم­های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه­بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به­منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش­های اجماع داده­ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. یافته­های پژوهش نشان دادند که بلوغ فرایندپذیری در واحد حسابداری دارای پنج سطح (1) فرایندهای غیررسمی، (2) توسعه رسمی­سازی فرایندها، (3) یکپارچه­سازی و خودکار کردن فرایندهای اصلی، (4) همراستا کردن فرایندها با استراتژی­ها، مدیریت فرایندهای غیررسمی و استثناها، و (5) بهبود مستمر فرایندها (از خوب به عالی) است. بلوغ فناوری اطلاعات نیز طی دارای پنج سطح (1) نرم افزارهای حسابداری مالی یا دفترداری، (2) راه­کارهای نرم­افزاری مالی، اداری، و بازرگانی، (3) راه­کارهای نرم­افزاری یکپارچه (4) راه­کارهای مبتنی بر نگرش ERP، و (5) راه­­کارهای نرم­افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing process ability and information system maturity Model In accounting department

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ghashghaei 1
  • Shahnaz Mashayekh 2
1 Ph.D. Student of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran (Corresponding author)
2 Associate Prof. of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Information system tools are powerful arms of accounting department in gathering, processing, and reporting of information and make this department able to do its responsibilities with more accuracy, quality, and speed. One of the main and necessary prerequisites for establishment of the information systems in accounting department is the existence of the structured and well organized processes that provide the appropriate situation for establishment of information system. It should be regarded that the existence of the advanced accounting information systems by itself doesn’t guarantee producing high quality information. In fact, the level of the usage of this tools and their utilization is the main factor of maturity of the information system in accounting department. The main purpose of this paper is developing process ability and information system maturity Model In accounting department. Data were gathered by doing interviews with CFOs, CEOs, audit firm’s partners, internal auditors and other related experts. We did 27 interviews. Interview’s data were analyzed by using thematic analysis. With regard to CMMI-SVC model research model was developed. Finally, some experts who participated in the study were asked about research model which was developed. Findings showed that process ability maturity in accounting department has five levels: (1) unstructured process, (2) structured process, (3) integrating and automation of the main process, (4) aligning the process with management strategies, and (5) continues improvement of the process. Information system maturity has five levels: (1) accounting or book keeping software, (2) financial and administrative software, (3) integrated software, (4) ERP systems, (5) artificial intelligence based software.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • processability
  • information system
  • maturity Model
  • Accounting department

مراجع

*       از کیا، مصطفی و دربان آستانه، علیرضا.(1382). روش­های کاربردی تحقیق، جلد اول، انتشارات کیهان، چاپ اول.
*       اعتمادی، حسین؛ الهی، شعبان؛ حسن آقایی، کامران. (1385). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر ویژگی­های کیفی اطلاعات حسابداری. بررسی­های حسابداری و حسابرسی. شماره 43. صص 3-24.
*       حاجیها، زهره و نبیونی، شایسته. (1393). بررسی تاثیر خصوصیات سیستم اطلاعات حسابداری بر عملکرد این سیستم در شرایط تحلیل­پذیری وظیفه. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت. سال هفتم. شماره بیست و یکم. صص 47- 58.
*       حریری، نجلا. (1385). اصول و روش­های پژوهش کیفی. چاپ اول، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم تحقیقات.
*       خواجوی، شکراله و اعتمادی جویباری، مصطفی. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر پیاده­سازی موفق سیستم­های اطلاعاتی حسابداری در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پژوهش­های حسابداری مالی. سال دوم. شماره دوم. شماره پیاپی (4). صص 1-22.
*       ذکایی آشتیانی، محسن. (1394). راهنمای گستره دانش مدیریت پروژه PMBOK. انتشارات آدینه. چاپ هفتم. ویرایش پنجم.
*       رحمانی، علی. (1392). مدل قابلیت حسابرسی داخلی. ماهنامه حسابدار. شماره 262. صص24-33. 
*       رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکومرام، هاشم؛ محمدی، محمد. (1392). سنجش تاثیر سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم و هوش تجاری بر عملکرد مالی واحدهای اقتصادی. فصلنامه مدیریت. سال دهم. شماره 32. صص 111-123.
*       علیپور، مهرداد؛ بدیعی، حسین؛ رمضانی، مرتضی. (1389). ارزیابی نرم­افزارهای حسابداری براساس ویژگی­های سیستم­های اطلاعاتی حسابداری (AIS) مطالعه­ی موردی شرکت­های مستقر در استان زنجان. مجله حسابداری مدیریت. سال سوم. شماره هفتم. صص 65-77.
*       قائمی، محمد حسین؛ کامیاب نوروزی، رضا؛ معصومی، جواد. (1391). تطابق توانمندی­ سیستم­های اطلاعاتی حسابداری با نیازهای اطلاعاتی و تاثیر آن بر عملکرد شرکت­ها. دانش حسابرسی. سال دوازدهم. شماره 46. صص 48-61.
*       کرمی، غلامرضا و تاجیک، کامران. (1394). مدلسازی حسابداری تورمی در ایران براساس روش تحلیل تم. فرایند مدیریت توسعه. دوره 28. شماره 1. پیاپی 91. صص 141-164.
*       نیکومرام، هاشم و محمودی، محمد. (1391). سنجش تاثیر سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم و هوش تجاری در تصمیم گیری مدیران واحدهای اقتصادی. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت. سال پنجم. شماره سیزدهم. صص 47-65.
*       هومن، حیدرعلی. ( 1390 ). راهنمای عملی پژوهش کیفی، انتشارات سمت، تهران، چاپ سوم.
*       Accounting policy manual solution. (2013). EY. Achieving more timely, accurate and transparent reporting. (2010). PWC.
*       Corbin, Juliet, Strauss, Anselm. (2008). Basics of Qualitative research, techniques and procedures for developing Grounded Theory. 3th edition.
*       Davenport, Thomas H. (1993). Process Innovation: Reengineering Work through Information Technology. Harvard Business School Press.
*       Pourilas. K.; & Fitsilis. P. (2010). Applying Capability Maturity Model for Maintenance Services: A Case Study. 1ST OLYMPUS INTERNATIONAL CONFERENCE ON SUPPLY CHAINS, KATERINI, GREECE.  
*       Paulk, M. C.; Curtis, B.; Chrissis, M. B.; Weber, C. V. (1993). Capability Maturity Model for Software, Version 1.1. Software Engineering Institute.
*       Magal, S., R.; Word, J. (2012). INTEGRATED BUSINESS PROCESSES with ERP SYSTEMS. Wiley Publication.
*       Mauldin, E.G and Ruchala, towards a theory of accounting information systems accounting organizations and society, (1999). pp: 317 -331.
*       Mock Theodore, concept of information value and accounting the accounting .the accounting review vol noxlvi no 4, (2006), pp: 778-779.
*       Robert P. Marble, (2003,) “A system implementation study: management commitment to project managemen, Information & Management, Volume 41, Issue 1, Pages 111-123.
*       Zigiaris, S. (2000). Business Pricess Re-Enginearing. Report produced for the EC funded project.
 
دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
دوره 8، شماره 29
فروردین 1398
صفحه 91-118

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار