عوامل مؤثر بر تصمیم‏گیری اخلاقی حسابرسان داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

حسابرسی داخلی در تدوین روش­های کنترل داخلی اعم از مالی و غیرمالی، استقرار سیستم کنترل داخلی، بررسی و ارزیابی سیستم کنترل داخلی، ارائة پیشنهادهای سازنده برای بهبود این سیستم و ارزیابی اثربخشی و کارایی استفاده از منابع بنگاه، نقشی اساسی و کلیدی دارد. لذا بررسی فرآیند تصمیم­گیری حسابرسان داخلی و علی­الخصوص اتخاذ تصمیمات اخلاقی توسط آنان، باتوجه به آثار گسترده­ای که بر سازمان و مدیریت آن خواهد داشت، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. لذا با توجه به اهمیت موضوع و لزوم توجه به تصمیم‏گیری‏های اخلاقی حسابرسان داخلی، پژوهش حاضر، به صورت تجربی، عوامل مؤثر بر تصمیم‏گیری‏های اخلاقی توسط حسابرسان داخلی را مورد مطالعه قرار داده است.
جامعة آماری پژوهش، تمامی حسابرسان داخلی کشور می‏باشند که با توجه به میزان دسترسی به این افراد، 300 نفر از حسابرسان داخلی شناسایی گردید که از این افراد نیز 220 نفر به پرسش‏نامه‏های ارسالی پاسخ نداند. بنابراین، نمونة نهایی پژوهش، شامل 80 نفر از حسابرسان داخلی می‏باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‏های به دست آمده از توزیع پرسش‏نامه‏ها بین اعضای نمونة پژوهش، از تحلیل رگرسیون باینری- لجستیک در نرم‏افزار Eviews استفاده شده است.
یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که، سن حسابرس داخلی، عضویت حسابرس داخلی در جامعة حسابداران رسمی ایران، جنسیت حسابرس داخلی، میزان اخلاقی بودن محیط فعالیت حسابرس داخلی (محیط اخلاقی) و فرهنگ سازمانی که حوزة فعالیت حسابرس داخلی است، می‏توانند به لحاظ تجربی، تصمیم‏گیری اخلاقی حسابرسان داخلی را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین، نتایج نشان داد، آن دسته از حسابرس‏های داخلی که میزان عاقبت اندیشی در آن‏ها بیش‏تر است و به هنگام تصمیم‏گیری به پیامدهای آتی ناشی از اتخاذ تصمیم‏های خود توجه می‏کنند، افراد اخلاق‏مدارتری هستند و این‏که، هر چه حسابرسان داخلی در انجام وظایف خود از آزادی عمل بیش‏تر (محدودیت کم‏تری) برخوردار باشند، احساس پشیمانی مورد انتظار بیش‏تری خواهند داشت و بدین ترتیب در تصمیم‏گیری‏های خود به موازین اخلاقی، بیش‏تر توجه خواهند نمود. همچنین، در بررسی الگوی رفتاری حسابرسان داخلی، نتایج نشان داد، حسابرسان داخلی با ویژگی شخصیت متفکرِ هدفمند، به مسائل اخلاقی، توجه بیش‏تری دارند.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effective Factors on Ethical Decision Making in Internal Audit

نویسندگان [English]

  • Ehsan Rahmaninia 1
  • Ahmad Yaghobnezhad 2
1 Ph.D. Student of Accounting, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 Department of Accounting , Central Tehran Branch ,Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Author)
چکیده [English]

Internal Audit is recognized as a value-added activity for organizations that, with an independent and impartial assessment of the governance system, risk management and internal controls, ensures a reasonable degree of effectiveness for the board of directors. Therefore, considering the decision-making process of internal auditors and especially the adoption of ethical decisions by them, it is important to consider the great effects that it has on its organization and management. Therefore, considering the importance of the issue and the need to pay attention to the ethical decisions of internal auditors, the present study addresses this issue.
The statistical population of the study is all internal auditors of the country. According to the amount of access to these individuals, 300 internal auditors were identified, 220 of them did not respond to questionnaires. Therefore, the final sample of the study consists of 80 internal auditors. In order to analyze the data obtained from the distribution of questionnaires among the members of the research sample, binary logistic regression analysis was used in EViews software.
The results of the research showed that the age of the internal auditor, the internal auditor's membership in the Iranian public accountants community, the gender of the internal auditor, the degree of ethics of the internal auditor's (ethical environment) and the organizational culture that is the field of internal auditor's activity can be empirically determined and the ethical implications of internal auditors are affected. Also, the findings indicate that those internal auditors who are more likely to think ahead and decide on future outcomes when they make decisions are more moral and ethical is the fact for them. As long as the internal auditors enjoy more freedom (less constraint) in their duties, they will have a more regrettable anticipation, and thus, in their decision-making they will pay more attention to ethical standards. Also, in examining the behavioral model of internal auditors, the results showed that internal auditors whose purposeful personality is targeted to ethical issues are more attention.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Professional code of ethics
  • Ethical Decision Making
  • Internal Auditor

مراجع

*       حاجیها، زهره. و حقیقی، حسین (1395). بررسی رابطه کاربرد ابزارهای حسابداری مدیریت بر صلاحیت حرفه‏ای حسابرسی داخلی در شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال پنجم، شمارة نوزده، صص 60-47.
*       حساس‏یگانه، یحیی. و مقصودی، امید. (1390). ارزش‏های اخلاقی در قضاوت حرفه‏ای حسابرس. مجلة اخلاق در علوم و فناوری، سال ششم، شمارة یک، صص 73-62.
*       رحمانی، علی. کاظم‏پور، احسان. (1392). بررسی رابطة سطح مهارت حسابرسان با حساسیت و قضاوت حرفه‏ای. مجلة پژوهش‏های تجربی حسابداری، سال سوم، شمارة ده، صص 70-53.
*       شباهنگ، رضا. (1390). تئوری حسابداری، انتشارات سازمان حسابرسی: تهران.
*       کوکبی، صدریه. کردلویی، حمیدرضا. و میرابی، وحیدرضا. (1394).تأثیر کارایی عملکرد حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی بر تجدید ارائه صورت های مالی. مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال چهارم، شمارة شانزده، صص 34-27.
*       مرادیف جواد. و زکی‏زادهف زهره. (1393). بررسی نقش مدیریت اخلاقی، عملکرد حسابرسی داخلی و گرایش‏های اخلاقی بر عملکرد حسابداری و گزارش‏گری مالی. مجلة دانش حسابرسی، شماره هیجده، صص 163-141.
*       موسوی شیری، محمود.، توکل‏نیا، اسماعیل. و شاکری، ماهرخ. (1392). مشارکت حسابرسان داخلی در مدیریت ریسک بنگاه. مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال دوم، شمارة هفتم، صص 47-29.
*       مهدوی، غلامحسین. و ابراهیمی، فهیمه. (1392). ارزش‏های حرفه‏ای و ادراک اخلاقی حسابرسان داخلی دانشگاه‏های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران. فصلنامه حسابداری سلامت، 2(3)، 67-54.
*       مهرانی،ساسان. ثقفی، علی. موسی خانی، محمد. و سپاسی، سحر.(1390) . عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی حسابداران رسمی ایران. نشریه اخلاق در علوم و فناوری، دوره ششم، شماره سوم، صص6-12.
*       Armstrong, M. B. (1993). Ethics and professionalism in accounting education: A sample course. Journal of Accounting Education 11: 77-92.
*       Armstrong, M. B. (1993). Ethics and professionalism for CPAs. Mason, OH: South-Western Publishing Co.
*       Baron, J. (1992). The effect of normative beliefs on anticipated emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 63, 320–330
*       Barrier, M. (2003). One right path: Cynthia Cooper: MCI vice president of internal audit Cynthia Cooper believes that where ethics are concerned, you have to obey your conscience and accept the consequences. Internal Auditor, 6(6): 52-57.
*       Brehm, Jack W. (1966). A theory of psychological reactance. Oxford, England: Academic Press.
*       Callan, V. J. (1992). Predicting ethical values and training needs in ethics, Journal of Business Ethics, 11: 761–769.
*       Connolly, T., and Reb. J. (2005). Regret in cancer-related decisions. Health Psychology 24: 4-29.
*       Dubinsky, A. J. and M. Levy. (1985). Ethics in retailing: perceptions of retail salespeople, Journal of Academy of Marketing Science, 13(1): 1–16.
*       Etzioni, A. (1988). Normative-affective factors: Toward a new decision-making model. Journal of economic psychology, 9(2): 125-150.
*       Friedberg, (1998). Ethical aspects of internal auditing. Journal of Business Ethics, 17.8: 895-904.
*       Ghoneim, H.,  Elbardan, M. and Ali, A. (2015). The dilemma of internal audit function adaptation: The impact of ERP and corporate governance pressures. Management 28(1), 93-106.
*       Goodwin, J, and Teck Y. Y. (2001). Two factors affecting internal audit independence and objectivity: Evidence from Singapore.  International Journal of Auditing 5(2): 107-125.
*       Jones, T. M. and F. H. Gautschi. (1988). Will the ethics of business change? a survey of future executives. Journal of Business Ethics 7: 231–248.
*       Larkin, J. M. (2000). The ability of internal auditors to identify ethical dilemmas. Journal of Business Ethics, 23(4): 401-409.
*       Lee, Yih-teen, Alfred Stettler, John Antonakis. (2018). Incremental validity and indirect effect of ethical development on work performance. http://www.elsevier.com.
*       Luce, R. D. (1959). On the possible psychophysical laws. Psychological Review, 66(2).
*       Mintz, S. (1995). Virtue ethics and accounting education. Journal of Accounting Education, Available at: http://works.bepress.com.
*       Moeller, R. R. (2004). Sarbanes-Oxley and the new internal auditing rules.  Hoboken, N.J.:Wiley.
*       O’Leary, C. and J. Stewart (2007). Governance factors affecting internal auditors’ ethical decisionmaking: an exploratory study. Managerial Auditing Journal, 22(8), 787-808.
*       Oxner, Mary Martha. (2006). Is ethical judgment is dimension of auditor expertise? PhD thesis, Edmonton Alberta UN.
*       Peter F. H., and  Pratkanis, A. R. (1987). Phantom choices: The effects of unavailable alternatives on decision making. Unpublished manuscript. Pittsburgh: Carnegie Mellon University.
*       Rest, J. R. (1986). Moral developments: Advances in research and theory. New York: Praeger. Pp: 224.
*       Schlenker, B. R. and D. R. Forsyth (1977). On the ethics of psychological research. Journal of Experimental Social Psychology, Vol. 13(4), 369-396.
*       Riahi-Belkaoui, A. (2004). Accounting Theory, Publisher:London: Thomson.
*       Ridley, J (2008). Cuting edge internal auditing. Chichester, UK: Wiely.
*       Ruegger, D. and E. W. King. (1992). A study of the effect of age and gender upon student business ethics, Journal of Business Ethics, 11: 179–186.
*       Schlenker, B. R. and D. R. Forsyth (1977). On the ethics of psychological research. Journal of Experimental Social Psychology, Vol. 13(4), 369-396.
*       Scott, W. (2008). Financial Accounting Theory, 7th Edition. Pearson Canada.
*       Serwinek, P. J. (1992). Demographic and related differences in ethical views among small businesses, Journal of Business Ethics, 11: 555–566
*       Shi, z., and Fitzsimons. G. J. (1999). Choice-process satisfaction: The influence of attribute align ability and option limitation. Organizational behavior and human decision processes 77(3): 192-214.
*       Siegel, Philip H., John, O., and John T. R. (1995). A reexamination of the internal auditors' code of ethics. Journal of Business Ethics, 14(11): 949-957.
*       Thompson, Courtenay. (2003). Willful blindness: ethical lapses are among the key risks to audit committee effectiveness. (Fraud Findings). Internal Auditor, 60(3), 71-74.
*       Whipple, T. W. and D. F. Swords. (1992). Business ethics judgments: a cross-cultural comparison’ Journal of Business Ethics, 11: 671–678.
*      Ziegenfuss, D. E. and A. Singhapakdi (1994). Professional values and the ethical perceptions of internal auditors. Managerial Auditing Journal, Vol. 9(1), 34-44.
 
دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
دوره 6، شماره 24
دی 1396
صفحه 145-166

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار