توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه ایران مبتنی بر رویکرد مهندسی مالی و تأثیر آن بر کیفیت حسابداری و حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و موسس و دبیر کل انجمن مهندسی مالی ایران

2 دانش‌آموخته دکتری مدیریت عالی کسب و کار (حرفه‌ای) (DBA) در رشته مهندسی مالی و مدیریت ریسک (نویسنده مسئول)

چکیده

کیفیت خدمات حسابداری و حسابرسی در هر کشوری تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار دارد که بسیاری از این عوامل ریشه در تقاضا برای ستانده‌های نظام حسابداری و حسابرسی آن کشور دارد. با توجه به اینکه کیفیت حسابداری و حسابرسی متغیر با اهمیتی است که سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل فعال در بازار سرمایه در تصمیم‌گیری‌های خود به آن توجه دارند (علاوه بر اعداد و ارقام مندرج در گزارش‌های مالی)، بخش قابل ملاحظه‌ای از تقاضای مزبور در بازار سرمایه هر کشور جلوه می‌یابد. بنابراین تصور عام بر این فرض استوار است که توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه یک کشور می‌تواند موجب ارتقای کیفیت حسابداری و حسابرسی آن کشور شود. به عبارت دیگر، تصور می‌شود توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه را می‌توان به عنوان یک محرک محیطی مهم برای افزایش کیفیت نظام حسابداری و حسابرسی یک کشور مطرح کرد.
در این پژوهش، با استفاده از مجموعه اطلاعات 125 شرکت در بازه زمانی سال‌های 1380 تا 1390، تاثیر توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه ایران بر کیفیت حرفه‌ای حسابداری و حسابرسی کشور بررسی گردید. بدین منظور، شاخص‌های رایج اندازه‌گیری کیفیت حسابداری و کیفیت حسابرسی در دو مقطع قبل و بعد از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه ایران مورد سنجش قرار داده شد تا به نوعی فرضیه تقاضا برای گزارشگری مالی و حسابرسی باکیفیت از سمت بازار سرمایه از یک‌طرف، و محرک بودن توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه در ارتقای کیفیت حسابداری و حسابرسی از طرف دیگر، مورد بررسی قرار گیرد. برای آزمون فرضیات تحقیق از رگرسیون چند متغیره، رگرسیون لجستیک و آزمون تی زوجی استفاده شده است.
نتیجه این تحقیق نشان داد که مربوط بودن اطلاعات حسابداری و محافظه‌کاری در گزارشگری مالی پس از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه کشور افزایش، و مدیریت سود کاهش یافته است. لذا کیفیت حسابداری پس از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه ارتقا یافته است. از طرف دیگر، اگرچه کیفیت اقلام تعهدی به عنوان یکی از شاخص‌های کیفیت حسابرسی، پس از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه افزایش یافته است، اما با توجه به اینکه حجم تعدیلات سنواتی (به عنوان یکی از دیگر از شاخص‌های بااهمیت کیفیت حسابرسی) نسبت به دوره قبل از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه تغییر معناداری نداشته است، لذا نمی‌توان ادعا نمود که کیفیت حسابرسی پس از توسعه حرفه‌ای بازار سرمایه ارتقا یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Professional development of Iran’s capital market on the basis of financial engineering approach and its impact on the quality of accounting and auditing

نویسندگان [English]

  • F Rahnamay Roodposht 1
  • Mahdi Jamali 2
1 Department of Financial Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Graduated DBA "Doctorate of Business Administration" in Financial Engineering & Risk Management (Corresponding Author)
چکیده [English]

The quality of accounting and auditing services, in any country depends on some factors many of which are deep-rooted in demand of outputs of the accounting and auditing system of the country. Since the quality of accounting and auditing is an important variable which is of high prominence to potential and real investors in the capital markets (in addition to information of financial reports), a significant part of abovementioned demand is to appear in the capital markets of the country. So, it makes sense to suppose that the Occupational development of the capital market of a country will improve the quality of accounting and auditing in that country. In other words, it is often supposed that Occupational development of the capital market can be considered as an important environmental stimulus to increase the quality of accounting and auditing of countries.
In this research, we studied the effect of Occupational development of Iran capital market on the quality of accounting and auditing, through data gathered from 125 listed companies from the years 1380 to 1390. To this end, the prevailing indices for measuring the quality of accounting and auditing at two different points of time, prior to Occupational development of Iran capital market and after that, have been evaluated so that the hypothesis for existing demand for financial reporting and qualified auditing on the one hand, and being stimulus of Occupational development of the capital market into the improvement of quality of accounting and auditing on the other hand could be examined. Multi-variables regression, logistic regression and pair sample T-test have been used to test the research hypotheses.
Based on the findings, the relevance of the accounting information and conservatism of financial reporting has increased and profit management has reduced after Occupational development of Iran capital market. Thus, the quality of accounting has improved after Occupational development of Iran capital market. On the other hand, the quality of accruals, as a parameter in quality of auditing, has increased after Occupational development of the capital market; however, since the volume of annual adjustments, as another important parameter in quality of auditing, has not changed significantly compared with the period before Occupational development of the capital market, we cannot claim that the quality of auditing has improved after Occupational development of the capital market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occupational development of the capital market
  • Financial Reporting
  • quality of accounting
  • quality of auditing

مراجع

*       توکلی محمدی، محمد، (1384)، «ارائه مدل اقتضایی برای عوامل محیطی مؤثر بر توسعه حسابداری در ایران»، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
*       جان هال ، مترجمین: سجاد سیاح و علی صالح‌آبادی مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک ، کارگزاری مفید ، 1384
*       السویلم، سامی ابراهیم؛ پوشش ریسک در مالی اسلامی، محمدمهدی عسکری و همکاران، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق، 1386، چاپ اول.
*       ریاضت، فرهاد؛ مهندسی مالی و کاربرد آن در بازار سرمایه، تهران، مجله حسابدار، 1377، ش128.
*       بقایی حسین آبادی، علی؛ مهندسی مالی، رویکرد جدید برای توسعه بازارهای مالی، تهران، مجله توسعه و مدیریت، 1378.
*       Adhikari, A., & R.H. Tondkar, 1992, "Environmental factors influencing accounting disclosure requirements of global Stock Exchanges," Journal of International Financial Management and Accounting 4(2): 75-105.
*       Agrawal, A., & S. Chadha, 2003, "Corporate governance and accounting scandals," Working paper, University of Alabama.
*       Antle, R., & B. Nalebuff, 1991, "Conservatism and auditor-client negotiations," Journal of Accounting Research, 29(Suppl.), 31–54.
*       Ashbaugh, H., R. LaFond, & B. Mayhew, 2003, "Do non-audit services compromise auditor independence? Further evidence," The Accounting Review, Vol. 78 No. 3, pp 611-39.
*       Becker, C. L., M.L. DeFond, & J.Jiambalvo, & K.R. Subramanyam, 1998, "The effect of audit quality on earnings management," Contemporary Accounting Research, 15(Spring), 1–24.
*       Belkaoui. A., 1983, "Economic, political, and civil indicators and reporting and disclosure adequacy: empirical investigation.". Journal of Accounting and Public Policy(Fall), 207-219.
*       Belkaoui A., and Maksy M., 1985, “Welfare of the common man and accounting disclosure adequacy: An empirical investigation.” The International Journal of Accounting (Spring): 81-94
*       Bharath, S. T., J. Sunder, and S. V. Sunder, 2008, “Accounting Quality and Debt Contracting,” The Accounting Review, v. 83(1), pp.1-28.
*       Cooke T.E., 1989, “Disclosure in the corporate annual reports of Swedish companies.” Accounting and Business Research (Spring): 113-124
*       Cooke T.E., and Wallace R.S.O.,1990, “Financial disclosure regulation and its environment: A review and further analysis.” Journal of Accounting and Public Policy 9 (Summer), 79-110.
*       Carcello,J., C. Hollingsworth, & Stacy A. Mastrolia, 2011, "The effect of PCAOB inspections on Big 4 audit quality," Research in Accounting Regulation 23, PP 85–96.
*       Chua,Y.L., C.S. Cheong, & G. Gould, “The impact of mandatory IFRS adoption on accounting quality: Evidence from Australia,” 2012, Journal of International Accounting Research, Vol. 11, No. 1.
*       Dechow, P. M. and I. Dichev, 2002, “The Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors,” The Accounting Review, v. 77 (Supplement), pp. 35-59.
*       Doupnik,T.S., & H. B. Perera, 2012, International Accounting, 3 Edition, Business And Economics
دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
دوره 6، شماره 23
آذر 1396
صفحه 11-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار